158
Badanie funkcji
IL Fbnkrja r jest ciągła w dziedzinie, bo jest funkcją elementarną. Jedynym miejscem aescenrm tej funkcji jest r = 0.
HL Obfirzami ptńkc funkcji r na -krańcach" dziedziny. Mamy
Sm rfs) = lim -i/* = i = —oo.
»—i- ' ■—i- •/z-l Q~
= rr soo,
!im r(x) =* lim -7=^ r—X® »—*• yz — I
Sm r(x) == fia
_x^x
— Em
1-
N* mi—1nfińnj granicy lim r(x), gdyż punkt 0 należy do dziedziny, a funkcja jest
IV. Z obliczeń praeprowdauoycfa w części HI wynika, że prosta z = 1 jest asymptotą pionową obwcnsą badanej funkcji r. Z obliczeń tych wynika także, że funkcja r nie ■a sayiaptuty pcaaang w x. Sprawd rirn/ teraz, czy funkcja ta ma asymptotę ukośną
oraz
*~~z(Jx- 1) | |
- Im ( *y* |
•i- ib. x |
funkcja r nie ma mympuAy ukośnej.
V. Zbadamy teraz pierwmą pochodną funkcji r. Mamy
/w
Przykłady
159
prxy czym dziedzina pochodnej pokrywa się z dziedziną funkcji. Badając mfk pierwszej pochodnej ustalimy przedziały monotonicznofci. Mamy
^(2^-3) / o\
Funkcja r jest zatem malejąca na przedziałach (0,1) oraz ^1, . Z rozważań tych wynika
ponadto, że funkcja r jest rosnącą na przedziale • Ponieważ r' zmienia znak (z
na „+") w punkcie 1 = —, więc w tym miejscu ma minimum lokalne właściwe (równe
-j-). Zbadamy jeszcze, czy w punkcie x = 0 jest ekstremum lokalne. Ponieważ funkcja r jest małcjaca na przedziale [0,1), więc można przyjąć umownie, że w punkcie x = 0 ma maksimum lokalne „prawostronne" (równe 0).
VL Przechodzimy do zbadania drugiej pochodnej funkcji r. Mamy
r"(*) =
4>/x(^-l)3
Dziedziną tej pochodnej jest zbiór (0,1) U (l,oo). Korzystając z warunku koniecznego wyznaczamy miejsca, w których funkcja może mieć punkty przegięcia. Mamy
r"(x)=0«
-3=0 <=> x = 9.
Zatem jedynym „podejrzanym" jest x = 9. Teraz znajdziemy przedziały wypukłości 1 wklęsłości funkcji r. W tym celu ustalimy, w jakich przedziałach druga pochodna jest dodatnia. Mamy
r"(x)>0
> o <=> x € (l,9).
Analogicznie otrzymamy
r"(x) < o <=> —Zr^--a <0<=*ze (lU)U(9,oo). Ay/x(y/x-l)
1 rozważań tych wynika, ie funkcja r jest ściśle wypukła na przedziale (1,9) omsdfle wklęsła na przedziałach (0, l) i(9,00). Z rozważań tych wynika takie, ie punkt (s.yj
jest miejscem przegięcia wykresu badanej funkcji.
Vn. Wyniki otrzymane w punktach I-VI zbieramy w tabeli:
■ . • |
6<«<t j |
, l<f<) |
1 |
. !<•<•_ |
=s= |
Kio* i w. i | |
f*t-l • M |
K |
♦ |
Jj |
0 |
1 - 0 |
•'i.i • - - (si ♦ 1» ♦ *1