DSC09278

Zofia Jocuhowfcz Skuteczny system wynagradzania • nmtfa

• pracownicy i związki zawodowe powinni być poinformowani o zasadach ocen. ich celach i skutkach.

•    kierownicy powinni być przeszkoleni w zakresie efektywnego realizowania procesu oceniania wraz z przekazaniem im szczegółowych instrukcji.

•    funkcjonowanie systemu ocen powinno być zapewnione m.in. przez odpowiedni nadzór kierownictwa szczebli wyższych nad prawidłowością i rzetelnością przeprowadzanych ocen.

Efekty' pracy są różnie systematyzowane. Jednym z podstawowych podziałów jest klasyfikacja dokonywana z punktu widzenia ich uzyskania na:

•    efekty indywidualne.

•    efekty zespołowe.

Innym podziałem jest klasyfikacja z punktu widzenia rodzaju efektów na:

I) ilościowe. Efekty ilościowe bezpośrednio mierzalne to terminowość, wykorzystanie dyspozycyjnego czasu pracy (nieobecności, godziny nadliczbowe, przestoje itd.), stopień wykonania norm itp.:

2) jakościowe. Efekty jakościowe to jakość produktów pojmowana jako zbiór cech charakteryzujących produkt lub usługę, mających wpływ na zaspokojenie określonych potrzeb pojawiających się na rynku. Wskaźnikami ich pomiaru mogą być:

•    udział produkcji w poszczególnych grupach gatunkowych,

•    współczynnik braków zarejestrowanych przez wewnętrzną kontrolę jakości,

•    liczba i wartość reklamacji,

•    liczba i wartość napraw gwarancyjnych.

•    szybkość fizycznego zużywania się produktu lub poszczególnych jego części,

•    szybkość moralnego zużywania się produktu,

•    poziom techniczny rozwiązania zastosowanego w produkcie w relacji do osiągnięć nauki i praktyki zarówno w kraju, jak i za granicą,

•    zgodność (ewentualnie niezgodność) z normami jakościowymi i wzorami (wzorcami);

3) finansowe. Efekty finansowe i rzeczowe stanowią funkcję zachowań produkcyjnych pracowników oraz ilości i jakości. Właśnie one w ostatecznym rachunku wpływają na wielkość wyniku rzeczywiście osiąganego na sta-

nowisku pracy i są „przenoszone” na szczeble wyZsze aż do całej organizacji włącznie³.

Do celów budowy kompleksowego systemu płac w niniejszej książce zastosowany został inny podział efektów, dokonany z punktu widzenia cech pracy uznanych za wymagające opłacenia, chodzi bowiem o praktyczne wskazówki, za co płacić i jak oceniać pracę. Chodzi także o odróżnienie cech pracy opłacanych płacą zasadniczą i opłacanych premią.

Z punktu widzenia premiowania efektów pracy stosuje się:

1)    premiowanie podstawowych zadań pracownika. To samo zadanie może być wykonane lepiej lub gorzej, szybciej lub wolniej, zależnie od indywidualnych umiejętności pracownika, jego sprawności, intensywności jego pracy itp. Mowa tu o najszerzej występujących różnicach w efektach wykonywanej pracy, które dotyczą zarówno robotniczych, jak i nierobotniczych stanowisk pracy. Efekty powinny być opłacane proporcjonalnie do korzyści, które przynoszą, jednak ta grupa osiągnięć w pracy oceniana jest najczęściej subiektywnie przez kierownika lub dyrektora zakładu. Przy czym na stanowiskach robotniczych przy powtarzalnych czynnościach efekty te są łatw iej mierzone i opłacane, natomiast na nierobotniczy ch stanowiskach pracy przy zadaniach zmiennych i trudniejszych do ich oceny opłacanie jest niejednolite. Efekty pracy mogą przykładowo: stanowić przesłankę podwyższania płacy zasadniczej awansowania, mogą stanowić podstawę premiowania albo nie są w ogóle opłacane.

2)    premiowanie zadań wyodrębnionych (wyspecjalizowanych). Draga grupa efektów dotyczy tych zadań, które nie stanowią podstawowych czynności na stanowisku, ale są zadaniem wyodrębnionym, uzupełniającym lub dodatkowym. Należą tu takie rodzaje efektów , jak:

•    oszczędność: materiałów, energii elektrycznej, gazu, ogumienia itp..

•    usprawnianie procesów wytwarzania, w tym: poprawa wykorzystania czasu maszyn i urządzeń, dokładność i estetyka wykonania, zmniejszenie zużycia narzędzi,

•    poprawa wartości użytkowych wyrobu, zmniejszenie reklamacji i napraw gwarancyjnych,

•    ograniczenie kosztów składowania wyrobów, ograniczenie zapasów, stosowanie właściwych substytutów materiałowych.

“ A. Kozdrój. Pomiary i ocena efektów pracy. ZNZ. W* , _a , '1 K), ». 102.