i« ZASTOSOWANIE MODELU d-q MASZYNY UOGÓLNIONEJ 57
i5,i Przedstawienie wielkości sinusoidalnie zmiennych w czasie za pomocy liczb zespolonych
Dowolną wielkość fizyczną sinusoidalnie zmienną w czasie ze stałą pulsacją a> można przedstawić za pomocą wskazu będącego obrazem tej wielkości na płaszczyźnie liczbowej (płaszczyźnie zmiennej zespolonej) w chwili czasowej t = 0 [2]. Jeżeli wielkość taką można wyrazić jako:
x(l) m Re {y/2 Xc1(a,+a>} (2.46)
to odpowiadający jej wskaż definiuje się następująco:
X»Xe" (2^
I odwrotnie: jeżeli dany jest wskaż (2.47), to odpowiada mu wielkość oi zależnością (2.46) lub równoważną
x (/) = Re {-JlX [cos (oi +a) +jsin (a>f+«)]}
W powyższych zależnościach a oznacza początkowy kąt przesunięci (w czasie) wielkości x (r) lub początkowy kąt przesunięcia wskazu X na pła liczbowej, odmierzany od dodatniego kierunku osi rzeczywistej w stronę dodatniego kierunku osi urojonej.
Niech będzie dany prąd / (/), którego wartość chwilową określa zależność
/(/) = yjl I cos (cot+(p) (2.49)
w której: / — wartość skuteczna prądu; (p - początkowy kąt przesunięcia fazowego; o) - pulsacja.
Korzystając ze wzoru Eulera
cos(a>f+?)+jsin (<ot+q>) = eJ(",+*) *= e*'e* (2.50)
wartość chwilową prądu / (0 można wyrazić jako:
1(1)* Re [yfllc^e**1] lub
1(1) = Re [72/e^'] (2.51)
gdzie
1=1 ełę (2.52)
Równanie (2.51) przedstawia związek między wartością chwilową /(/) a liczbą zespoloną / odpowiadającą nieruchomemu wskazowi na płaszczyźnie liczbowej. Liczba zespolona / w pełni określa wielkość fizyczną. Moduł tej liczby (długość wskazu) równa się wartości skutecznej wielkości fizycznej a argument tp (początkowe przesunięcie wskazu) określa fazę tej wielkości w czasie. Natomiast z definicji wiadomo, że dana wielkość fizyczna zmienia się w czasie z pulsacją co.