DSCN1924

są    2. Teoretyczne i (inotodologiotinG podstawy podagr,giki ptm

jako swoistą formę stosunku człowieku do przyrody, j:\kn farmę wię/i między jednostkami ludzkimi,

- inko formę stosunków społecznych",

Wtpołi ;/c«nie w kwestii filozofli pracy wiele interesujących i cennych mydl sformułował ks, ptof. }, ł ischner (2421. Mrr/na przyjąć, żc „fil/rz/ifą ptney" J. Tischner* stanowi aktualnie najhardziej miarodajną i reprezentaty -vr*-5 wykładnię dla realnych rozważań o pracy człowieka, chociaż (lostf%epó należy także i one podejścia w danym zakresie, nawet krytykowane dziś powszechnie stanowisko K. Mark ta. Nie da tlę bowiem przemilczeć c&łkoy/kk tęgo nuttu rozważa fi o pracy, który przez ponad 100 lat rzutował na stanowiska takie w swiecie nauki. Mam na myśli w szrztegóIności dociekania i rozważania uw. „Młodego Marksa”. Nic da się także pominąć całej gamy refleksji i stanowisk matenalisu/w minionych wieków.

W kr/ńcowyeh tatach wieku XX zaczęto upc/wszechnuić zupełnie rum* spojrzenie ria pracę człowieka, a szczególnie na pracy zawre drmą, podw ażające jej sens i jej wyntęptrwanie w nowych warunkach cywilizacyjnych.

W nowym spojrzeniu na pracę człowieka zasadne staje się pytanie 17,u« zawodowa * wartością trwałą, wątpliwą czy ohtirnieriijąeąr' Ustalenie odpowiedz* na tak brzmiące wiel/iczłonowe pytanie, ro zadanie wyjątkowo trudne, tym hardziej ze człony pytania wykluczają się nawzajem, 1'tzepto wul/rny zetem analizę etapową, rozpoczynając od możliwości najdalej idątej tj. od głoszonego przez przeróżnych „wizjonerów” obumierania pracy czło wiek*,

1.    W wersji dziennikarskiej, a także politycznej mówi się często o „f* brykach bez lodzi i luz świareł". Pewne argumenty w danym zakresie dostać cza iezostatnioliteratur* publicystyczna, a mekietly także literatura naukowa, zwłaszcza na Zai bodzie.

2.    Niektórzy snują nawer wizję „spoter zeńsrwą bez pracy", W fłmłtj K.if//*s tjffit hutoptjikiz!) wyczyta/: można, iż funkcjonujemy aktualnie w kręgu trzech wielkich wyzna/ /nikósv przemian swoistych mototów dalszego ro/ wr/jo j postępu spi/łec zeńsrwa informat yjnego, mondiąli/.acjt oraz. cywiliza-I fi naukowej i eecłmicznei X łsunny i inni w związku z rym piszą, ze dzieje. U*t/kir me znały dotąd fak dynamicznych przemian, powodowanych noszą ressrdwją r/ehnotoj/o infr/rmatyc/rtyrh i telekomunikacji, nie znały także ł*l<

ffiSŻŚjjjĆftswe tmZwZUze/u ą»oy/h właściwości pr»cy znajdzie f ,'zyrelnlk w ksłatre

M, Mtf-ttaiika Mnrnltihlf ftrrtry f | Z/l)

wielkiej pręż,ftO$ći ku światu ekottoren, wymiany dóśtf i usług, pfz«.jd?wu kapitałów inwestycyjnych i tendencji ,h, tworzenia swiainwego tynku cacwa dnienia. (,.,) Zmiany <,h tak zaskakujące że zdecydowatMe zmienił się Mift&k. współczesnych lodki do takich wttuM i dóbr, jakMufe*.odfcfwts, technika, technologia, cywilizacja, t»o i oczywiście praca (przyp, Z,W./ó, (o właśnie w kwestii pracy człowieka stanowisk* niektórych ..wizjonerów' «ą wprost szokujące, l’o prostu w opisach nodt hodzącego czasu przyjmuje, wę różne wizje, pracy - od jej dalszej transformacji po jej zanik flłój,

3, L)la uwypuklenia narastających wywarów owych wizji pracy w przy szłośct, przytoczmy kilka skonkreryzzwanych wypowiedzi i stanowisk

*    Ralf Dabrendorf w opracowaniu pt, Zartikittif sppłćć&efiMwc zbudowane#/ na pracy stara się wykazać, że perspektywa istnienia społeczeństwa bez .pracy Stanie się kiedyś prawdziwsi rzeczywistością ludzkiego bytowania (1980),

*    W związku z dominującymi ostatnio tritkrocicktronicznymi odkryciami J. Maberma* w 1985 roku sformułował mysi. ze w historycznie dającym stc przewidzieć czasie nastąpi koniec społeczeństwa opartego na pracy.

*    Dominik Mćda wprost flisze: „praca nic jest kategorią antropołojpr /na. tzn. niezmienną cechą natury ludzkiej czy cywilizacji zawsze towarzytzącyd różnym tcptczentantom gatunku. Oznacza to, żc funkcje które prąca dzt wypełnia w naszych społeczeństwach, me są wieczne. Należy łiczyc >c z możliwością rozdzielenia człowieka od pracy" (199$),

*    Według D. Bell'a „praca i kapitał centralne wskaźniki rozwoju u ppołe tzenat wic prze my słowy rn zostały zastąpione przez tnfiifmacje i wiedze Teoria wartości pracy ludzkiej została zastąfwona przez teorie wartości wiedzy. To wiedza, a mc praca, jest żrót&em »bt>jpctwa***\ -V

*    Wreszcie f Rifkin w pozycji pt Koniecpracy samym tytułem opracowania przesądza „absolutny“ kotuet pracy (2000).

7. powyższych wypowiedzi i zapisów dość jcdnomseziMC wyiMteiiHBBS kazania, że proces „obumierania pracy" jaknłry następuje coraz wyraźniej i szerzej. Pojawia sic kwestia, o jaką prace chodzi. W hrerstiirae, i SMRZ w rzeczywistości wyróżnia się: wicie odmian 5 postaci prac ezłoszicki rap ogólniejsze podziały prowadzą nas dn pracy fizycznej i umysłowej oraz *> pracy prostej i złożonej To fakt, że na skutek przeróżnych procesów sr*pal»

® ż. łzimny, Ósjrmkitpracy w pertpckyfWft pncnóan ntwUaa/rffny/Ci. fw| iy/kioc/p tcłufaóp %ft0ftd00tjl 0 kffif/W XX. mtafo,    r^. ft;'    1997,

O    7%/ tmfiftj frwtttt00?k $f Ar ińfyffMt&nfł t&rirff, fwrf *T. Ffiffchłfcf    ) Tkt W00^r-

tifłłfmm    HutM    OjrfMt (pnĄ*# r* H Purfonetfaki    XXI

Witku KtffimM piwuhtft&n    l<W, ft. I5K