DSCN1917

TEORETYCZNE I METODOLOGICZNE PODSTAWY PEDAGOGIKI PRACY

Określenie teoretycznych i metodologicznych podstaw jakiejkolwiek dyscypliny naukowej nie należy do rzeczy łatwych. Chodzi bowiem o jednoznaczne ustalenie tego, co w genezie rozpatrywanej dyscypliny naukowej jest najbardziej znaczące. W przypadku dyscyplin pedagogicznych na pewno trzeba sięgać do psychologii i socjologii, a tym bardziej do filozofii. W pedagogice pracy liczą się dodatkowo aspekty techniczne, ekonomiczne i prakscołogi-czne. Ze względu na potrzeby niniejszego opracowania bardziej szczegółowej analizie poddane zostaną problemy związane z kategoriami: praca, zawód i kwalifikacje zawodowe, jak również swoiste dla pedagogiki pracy problemy metodologiczne, w tym: metody, techniki i narzędzia badawcze oraz procedury i metodyki badań naukowych.

Punktem wyjścia rozważań zawartych w tym rozdziale będzie przegląd podstawowych form działalności ludzkiej, bowiem aspekt działaniowy, jak się dalej okaże, jest dla owych rozważań najistotniejszy.

2.1. Podstawowe formy działalności człowieka oraz główne powinności człowieka dorosłego

Przez „działalność” rozumie się najczęściej określoną postać działania będącego pasmem czynów rozłożonych w większym przedziale czasu, działania, któremu przyznaje się pewien wyższy poziom doniosłości (ważności). Chodzi w szczególności o działanie celowe i świadome, a także o dowolne zachowanie się ludzkie²².

Działać - a przynajmniej z namysłem - pisze myśliciel belgijski G. Hoste-lct - to tyle, co zmieniać rzeczywistość w sposób mniej lub bardziej świado-

²² T. Pszczołowski, Mała encyklopedia prakseologu i teorii organaacyi. Wrocław 1978, & 56.