DSCN1926

2. Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki pracy

scu. po rodzinie i miłości (spolegliwości), świadczy dobitnie, że o wątpliwości mowy być nie może. Ludzie cenią swoją pracę zawodową z różnych powodów. \.ide wszystko dlatego, że dzięki niej mogą zdobywać środki do życia; ale takie dlatego, że z pracą wiążą szanse swojego dalszego rozwoju, czy wreszcie dlatego, że dzięki pracy mogą realnie określać swoje miejsce i swoją rolę w społeczeństwie. W świadomości powszechnej praca jest wartością uniwersalną, bez której trudno sobie wyobrazić obraz ludzkiego życia i bycia. Wiele ważkich argumentów na rzecz ogromnego znaczenia pracy w życiu człowieka przytaczają w swoich rozważaniach i opracowaniach książkowych tej rangi reprezentanci nauk o pracy, co: TL Cackowski. D. Dobrowolska, J. Kordaszew-ski, T. Nowacki. J. Sztumski i inni. A przecież podobnych znaczących nazwisk w przekroju świata i czasu historycznego wymienić można wiele.

Z podstawowych dokumentów niemal każdego państwa w świecie, a takie i dokumentów kościelnych wyczytać można. m.in., takie oto hasła:

-    Człowiek - wartością najwyższą.

-    Praca - podstawowym miernikiem wartości człowieka.

W tych właśnie cezach chyba najlepiej oddano sens, rangę i nową rolę pracy w życiu człowieka.

Szczególną rolę i rangę pracy ludzkiej ukazał Edmund Osmańczyk w swoim przemówieniu sejmowym, w dniu 4 maja 1962 roku, który wystąpienie rozpoczął od stwierdzenia, że „kultura każdego narodu zaczyna H od pracy i prawa, a kończy się na braku pracowitości i nieszanowaniu prawa. Tyk kultury, ile pracy narodu i ile praworządności jego państwa"-*.

I jeszcze jedna wypowiedź - tym razem Jana Pawła II - w przemówieniu wygłoszonym na 68 Sesji Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie (15 VI1982 r.k „Praca me tylko nosi znamię człowieka, ale w pracy człowiek odkrywa sens swojej egzystencji; we wszelkiej pracy pojętej jako ludzka działalność, bez względu na co, jaki był jej konkretny charakter, jakie by były okoliczności, w których a działalność jest wykonywana". Praca zawiera „ten podstawowy wymiar ludzkiego bytowania, z którego życie człowieka jest zbudowane aa co dzień, i którego czerpie właściwą godność - ale w którym *a-mB H zarazem nieustająca miara ludzkiego trudu, cierpienia, a także krzywdy t niesprawiedliwości, sięgających głęboko w życic społeczne w obrębie poszczególnych miodów i w zakresie międzynarodowym".

Z przytoczonych wypowiedzi najwyższej rangi autorytetów polskich i światowych, atakże i wcześniej podanych argumentów wynika jednoznacznie, że:

"Pan 1 R/rcipfwpolua”. NK, nr 4fk s. 4. z r> mjk.

Nie do przyjęcia jest przypuszczenie o wątpliwej w artości pracy człowieka. Praca jest wartością bezdyskusyjną, a przy tym uniwersalną, która w istotny sposób rzutuje na kształt i przebieg życia każdego (dorosłego) człowieka oraz na wymiar i wyraz życia społecznego.

Odrzucenie tez o obumieraniu pracy człowieka czy chociażby o wątpliwej jej wartości jest równoważne z uznaniem pracy człowieka jako wartości trwałej i uniwersalnej. Poświęćmy jeszcze temu stanowisku, a zarazem trzeciemu etapowa naszych rozważań, nieco miejsca i uwagi.

1.    Przede wszystkim praca jest naturalną potrzebą człowieka w jego przeróżnych postaciach bycia i rozwoju. Skoro tak, to teza o „oderwaniu pracy od człowieka” prowadziłaby do unicestwienia samego człowieka. Praca jest wartością uniwersalną, trwałą i nieodzowną w każdym okresie i przejawie życia ludzkiego. To dzięki myślącej i odpowiedzialnej pracy człowiek staje się „człowiekiem rzeczywistym”, człowiekiem stanowiącym o sobie samym oraz wyrażającym sens swojego istnienia i działania.

2.    Praca stanowi naturalny wyznacznik możliwości rozwoju człowieka

w różnych okresach jego życia, w całym jego życiu. Chodzi oczywiście o rozwój wielostronny, umożliwiający człowiekowi dochodzenie do szeroko rozumianej kariery ogólnej i zawodowej. Kariera jest wynikiem postaw wobec pracy i wyznawanych wartości. Kariera traktowana w    triach sukcesu

życiowego kojarzona jest przede wszystkim z uzyskiwaniem wysokiej pozycji społecznej, ale często także z osiąganiem wv$okich zarobków i wvacj niż prae-eiętnej egzystencji. Dodajmy, że uwarunkowania karier sa rożne i złuzone Według Hollanda w grę wchodzić mogą tózne orientacje osobowościowe, w tym: realistyczna, badawcza. ąrtvstvczna. społeczna, rap    i kon

wencjonalna. Praca człowieka, a szczególnie praca zawodowa sprzyja najbardziej kształtowaniu się orientacji realistycznych i prredsicbłoccaych. \ przecie/ ma ją to być procesy całożvciowe i względnie trwale.

3, Zorganizowana i sensowna praca człowieka jest najbardziej mKaUfMk wyznacznikiem kształtu i wyrazu życia społecznego, tego żvcśa, w którym człowiekowi jako istocie z natury społecznej, przypada rola nieogidBtNNKl¹ a na pewno dominująca.

Jest zatem praca człowieka, w tym szczególnie jego praca *awr>-dowa, wartością trwałą i uniwersalną zarazem.

Zakończę swoje refleksje i rozważania nad wartością prace człowieka cytowanymi już wcześniej słowami Jana Pawia 11 — przytoczonymi z Fncvkłiki Ijtbomn txemeits (1981);