DSCN6058 (Kopiowanie)

Biologia - repetytorium dla kaiulyoo"'"

iwe muszle fosforanowe, pomiędzy którymi znajdowały I

. . -•'•■'-•"•wuwywaiyawuKiapowemuszic rosionmowe, ■—- . .

ę ..ramiona" nagarniające wodę wraz z pokarmem (plankton) do otworu gębowego. Skamieniałości, przewodnią dla kambm jest m.in. znany w Polsce z Gór Pieprzowych kolo Sandomierza ramicmonóg

‘■ingulella vi.trulas.

Trylobity - prymitywne stawonogi - były w owym czasie najliczniejszą grupą zwierząt: stanowiły Ok. 60% zcspohi fauny. Różne gatunki trylobitów szybko wymierały, dlatego też niektóre z nich stanowią cenne skamieniałości przewodnie i na nich oparto podział kambru na epoki (ryc. 2-13}. RodzajHolmia jest charakterystyczny dla kambru dolnego, rodzaj Paradoxitles - dla środkowego, zaś Olemis - dla górnego.

Najmniejsze trylobity miały długość kilku milimetrów, największe sięgały 60 cm. Posiadały spłaszczony i wydłużony tułów i z wierzchu pokryte były pancerzem złożonym z trzech części, środkowej i dwóch bocznych (stąd nazwa trilobitus - trójpłatowy). Poza tym w pancerzu trylobitj wyróżnić można tarczę głowową, tufów zbudowany z kilku segmentów i tarczę ogonową. Każdy z segmentów tułowiowych posiadał parę dwudzielnych odnóży - ich część zewnętrzna służyła* pływania, wewnętrzna umożliwiała poruszanie się po dnie. Zwierzęta te żyły na dnie. prawdopodobnie odżywiając się padliną. Gatunki zamieszkujące muł na dużych głębokościach żyjące u ciemności były ślepe, natomiast żyjące w płytkich, oświetlonych wodach posiadały oczy,

W miarę wzrostu przechodziły trzy kolejne wy linki, czyli zrzucały stary, zbyt ciasny pancerz (tak jak (o ma miejsce u żyjących dziś stawonogów). Ze skamieniałych szczątków znamy dziś wszystka fazy rozwoju trylobitów-od jaja poprzez trzy formy larwalne aż do osobnika dorosłego. Zwierzęu to uważa się za cenne ogniwo pośrednie - cechy ich budowy nawiązują zarówno do wieloszczctóa (z których prawdopodobnie powstały) jak i do skorupiaków i szczękoczułkowców.

Stawonogi reprezentowane były także przez prymitywne skorupiaki i formy podobne* ; pajęczaków. Na dnie morskim żyły szkarłupnie (liliowce), pierścienice oraz zwierzęta będące być ] może ogniwem łączącym pierścienice ze stawonogami. Prócz zwierząt w morzach żyły dość liczą gatunki jednokomórkowych i wielokomórkowych glonów.

Ordowik. Nazwę swą zawdzięcza plemieniu Ordowików, które w rzymskich czasad zamieszkiwało Walię (z tego terenu pochodzą najwcześniej opisane skamieniałości ordowicbtt Klimat tego okresu był ciepły - nastąpiła transgresja mórz, czyli zalewanie obszarów lądowyd Życie nadal istnieje tylko w wodach.

3 - przegroda

Ryc. 2-11. Zwierzęta charakterystyczne dla kambru:

A - archeocjat (schemat kolonii); B - ramienionóg Ungulella (JD).

1 - pancerz zewnętrzny;

2 - pancerz wewnętrzny;

Ryc. 2-l2.Trylobity - skamieniałości przewodnie dla kambru (JD). A - llolmia (dolny kambr);

B • Paradoiides (kambr środkowy);

( • (Henia (kambr górny)