DSCN6391 (Kopiowanie)

szyszki męskie pyłek

komórka jajowa i pyłkowa (zalążkowy

szyszki żeńskie

endospermem (ryc. 7-53,7-63). W każdym makrogametoficie znajdują się 2-3 rodnie, zawierające^ jednej komórce jajowej.

Kwiat męski u iglastych ma również postać szyszki (ryc. 7-63) i zbudowany jest z OKOW (które odpowiadają mikrosporofilom u paprotników różnozarodnikowych), zaopatrzony^ w mikrosporangia. u roślin nasiennych określane mianem woreczków pyłkowych. Każdy z woreczka pyłkowych zawiera liczne komórki macierzyste mikrosoor. Komórki te są diploidalne i dzielą sj, mcjotycznie, wytwarzając czterokomórkowe, haploidalnc mikrogametofity czyli ziarna pyłku. spośród czterech komórek ziarna pyłku z czasem degenerują; pozostają zaś: komórka węgetały^ czyli łagiewkowa, wyrastająca później w łagiewkę i komórka generatywna. która dzieląc się wytwory dwie gamety męskie - nieruchome zazwyczaj plemniki.

Ziarna pyłku przenoszone są przez wiatr. Kiedy upadną na szyszkę żeńską, dostają się przez tw. okienko do zalążka. (Ponieważ zalążek - makrosporangium - nic jest osłonięty, stąd inna nazwa dław

grupy roślin: nagozalażkoweł. Po pewnym czasie (■ przykład po kilku miesiącach, a nawet roku) komoda wegetatywna pyłku wyrasta w łagiewkę. kierującą sięb rodni. Do wytworzonej łagiewki wnikają gamety męskiei jedna z nich zapładnia komórkę jajową; powstaje diploidalna zygota. Podziały zygoty prowadzą da powstania nowego sporofitu w postaci zarodka Jednocześnie rozrasta się bielmo pierwotne, gromadząc matariały zapasowe, natomiast osłonka zalążka przekształca się w łupinę. W powstałym w opisany sposób nasieniu zarodek składa się zliścieni.epikoądni hvpokotvlu. Nasienie opuszcza szyszkę, pada na ziemię i gdy znajdzie się w sprzyjających warunkach - kiełkuje.

Z epikotylu rozwija się wówczas łodyga, z hypokotyta-korzeń pierwotny; natomiast liścienie to liście zarodkowe; umożliwiające roślinie odżywianie się w najwcześ- I niejszym, a więc i najtrudniejszym okresie rozwoje (ryc. 7-63).

Najstarszą klasą nagonasiennych są paprocie nasienne (Pteridospermopsida lub I Lyginopteridopsida). Powstały w karbonie. Niektóre z nich były drzewami (tyc. 2-21), inne byty mak Paprocie nasienne wytwarzały ruchliwe plemniki, zaś ich nasiona związane były z liśćmi. Najwięcej I gatunków tych roślin znamy z karbonu, wyginęły zaś najprawdopodobniej w permie. Paprocie nasienne I stanowią dla paleobotaników jak gdyby pomost pomiędzy paprotnikami a sagowcami.

Sagpwcg (Cycadopsida) przetrwały do dzisiaj i rosną w krajach o klimacie tropikalnym. Są» I nieduże zazwyczaj drzewa przypominające swym wyglądem palmy (ryc. 7-64) lub paprocie(g$ I posiadają bulwiastą łodygę podziemną). Są rozdzielnopłciowe i dwupienne (to znaczy, żeosoł** I występują osobniki męskie i żeńskie). Osobniki męskie wytwarzają szyszkowate kwiaty, zbudować z mikrosporofilów zawierających mikrosporangia. W mikrosporangiach komórki macierzysto drogi podziału mejotycznego wytwarzają haploidalnc mikrospory. które otaczają się grubą ści*** i przekształcają w mikrogametofity (gameto (1 ty męskie). Mikrogametofity otoczone ścianą milćrospjfl oddzielają się jako ziarna pyłku i przez wiatr przenoszone są na kwiaty osobników żeńskich. Tt|*

Cd)'pl

Ryc. 7-63. Cykl rozwojowy roślin nagonasiennych, przedstawiony na przykładzie sosny (Pinus). W kółkach obrazy mikroskopowe (JD).

rjńńt

Batm

ijnranc

pśsfelyofc

ui

fetl-SOjol

pyłek wytwarza łagiewkę pyłkową, w której powstają duże, zaopatrzone w wici plemniki. Pienin¹ sagowców są wyjątkowo duże: u rodzajuZamia mają one długość do 400 jim i opatrzone są ty wici. Spośród współczesnych roślin nasiennych jedynie u sagowców i miłorzębowych pte« mają zdolność ruchu. W czasie, gdy dojrzewa gametofit męski, rośliny żeńskie wytwar/ąm^**" ^ńskie Ich budowa może być bardzo różna; czasem osiągają znaczne rozmiary i ciężar(dO " $