DSCN6449 (Kopiowanie)

156

156

mniejszych od niektórych dużych pierwotniaków. Nazwę ^mm* “    nemu czyli wieńcowi rzęsek wokół otworu *9*

.mego.

Biologia - repetytorium dla kandydatów na akademie wn/ną.

Podobny tryb życia prowadzi Ig® (Filaria loal: dorosłe osobniki pasożytują w spojówce oka. Larwy tego nicienia wędrują we kiwi, zaś przenoszone są przez ukłucia pewnych gatunków muchówek.

Nitkowiec podskórny czyli riszta (DncuncHlus medinensisi. należy do największych nicieni samica osiąga długość do 100 cm i średnicę do 1,7 mm. Samce są spotykane bardzo rzadko i dorastaj, do 4 cm długości. Riszta osiedla się pod skórą, jednak oddycha częściowo powietrzem atmosferycznym, dlatego też utrzymuje kontakt ze środowiskiem zewnętrznym przez otwór w skóra, który zwykle ropieje i jest źródłem nieustannych dolegliwości. Dlatego od najdawniejszych czasów usuwano risztę, chwytając koniec nicienia w otwartej ranie i nawijając robaka na patyk. Zerwanie nitkowca może spowodować zgon pacjenta, tak więc podejmujący się tego zabiegu musieli wykazać się dużą zręcznością i cierpliwością. W rezultacie w starożytności nawinięta na patyk riszta slab się symbolem lekarza - wąż Eskulapa, owinięty wokół laski tego patrona lekarzy, to najprawdopodobniej nic innego, jak wyciągnięty z ciała pacjenta nitkowiec podskórny. Samice riszty. pasożytujące pod skórą, mają ciało prawie całkowicie wypełnione macicą, w której rozwijają się zarodki. Ich wydostanie się na zewnątrz następuje poprzez pęknięcie ściany ciała samicy, co im miejsce po zetknięciu się jej z wodą. Uwolnione larwy przenikają do ciała oczlików i tam dorastaj, do długości ok. 1 mm, stając sie larwami inwazyjnymi. Po przypadkowym połknięciu oczlika prze ssaka, larwy przebijają się przez ścianki jelita do krwiobiegu, wędrują z krwią do tkanki podskórnej i tam po okresie około roku osiągają zdolność do rozrodu.

7.4.6.3.5. Typ: Kolcogłowy (Ącanthocephala)

Typ ten obejmuje około 700 gatunków zwierząt o robakowaty m ciele, pozbawionych przewodu pokarmowego i pędzących wyłącznie pasożytniczy tryb życia. Nazwa wywodzi się stąd, iż ryjek kolcogłowów otoczony jest wieńcem licznych, wygiętych ku tyłowi kolców. Pasożyty re maj, przeważnie dwóch żywicieli: pośrednim (w którego ciele wykluwa się z jaja larwa zwana akanioien i - po przebiciu się do jamy ciała - rozwija się w następną postać larwalną, tzw. akantellę) jest zwykle, owad lub skorupiak. Żywicielem ostatecznym może być ryba, gad, ptak lub ssak. Przypadkowo zarażenie może nastąpić także u człowieka - najczęściej ma to miejsce w przypadku Kfljcoglown olbrzymiego (Macracanthorhyńchus hirudinaceus).

W dawnych systemach płazińce, nicienie, wrotki, kolcogłowy, wstężnice, nitnikowce a także pierścienice zaliczano do jednego typu: “robaków" (Helminthes). Z tamtego okresu pozostała nazwa: hflnnntologia - nauka, która zajmuje się “robakami”. Helmintologia lekarska to z medycznego punktu widzenia jedna z najważniejszych gałęzi zoologii, ponieważ stanowi ważny rozdział parazytologii lekarskiej (nauki o pasożytach człowieka). Jak się przekonaliśmy, większość omawianych płazińców czy nicieni to właśnie przedmiot zainteresowania parazytologii.

7.4.63.6. Typ: Nitnikowce i drucieńce (Nemathomorpha)

Nitnikowce i drucieńce, których znamy około 200 gatunków, są ściśle związane z wodami słodkim i z owadami. Ich jaja muszą trafić do wody. gdzie wylęgające się larwy zjadane są przez owady- * organizmie owada larwa rozwija się, osiągając czasem długość ponad 15 cm(!). Osobniki dorosłeżjjt wolno w wodzie lub na lądzie, są bardzo długie i bardzo cienkie; ponieważ mają barwę czarną dh> brązową, przypominają cieniutki miedziany drut albo nitkę (stąd nazwy).

7.4.6.3.7. Typ: Wrotki (Rolatorla lub Rotifera)

._Łl... _mai₀ poznana grupa mikroskopijnych organizmów wodnych, rzadko w.ękuwh Wrotki to mato poznana grop-    _nicklńrvch dużych pierwotniaków. Nazwę swą /awd«b«4

Pzw mtukuwemu aparatowi wroniemu

t&r

■M

^ raźny

ióafos*¹ nięzWffOtWC ffimtiąia sntysofós tobalożyjąj A zatem

Ml