DSCN6460 (Kopiowanie)

I ńiata islol iyńyCli i Ich klasyfikacja 167

mieszkańcem wód icsl topik czyli pająk wodny (Argyronela aguatka). Pobył pod wodą umożliwiają mu pęcherzyki powietrza, które zabiera na swym gęsto owłosionym ciele. Topik buduje pod wodą gęstą, w kształcie dzwonu sieć, którą wypełnia pęcherzykami powietrza atmosferycznego. W tym “kesonie" przebywa i czatuje na zdobycz, przędzie również zbiorniki na powietrze, w których odbywają się lęgi i w których młode przebywają dość długo, zapewne karmione przez matkę. Natomiast w domostwach ludzkich najczęściej tworzą swoje pajęczyny naiak domowy malv (Tegenaria domestica) i paink domowy duży (T. airica).

Wszystkie pająki sąjadowite, a trucizna wytwarzana przez gruczoły jadowe wypływa przez ostrze szczękoczułków do zadanej rany. W ten sposób pająki paraliżują swoją ofiarę, zazwyczaj wcześniej oplótłszy ją dodatkowymi zwojami pajęczyny. Większość gatunków wydziela na zewnątrz soki trawienne, które rozpuszczają ciało ofiary; produkty trawienia są następnie wsysane do jamy gębowej przez potężnie umięśniony “aparat ssący”, utworzony z gardzieli i końcowej części jelita przedniego. Oczywiście jad większości pająków jest groźny dla drobnych bezkręgowców, nie stanowi natomiast zagrożenia dla człowieka. Z medycznego punktu widzenia istotne sąjednak te gatunki, któiych ukąszenie może przyprawić o groźne następstwa, a nawet spowodować śmierć osoby dorosłej. Największą sławą w tej ponurej dziedzinie cieszy się amerykański pająk czarna wdowa (Latrodeclus mactans) i spokrewnione z nią gatunki eurazjatyckic: karakurt (L lugubris) ze stepów czarnomorskich oraz malmignał włoski IL iredecimgulalus) zamieszkujący kraje śródziemnomorskie. Osiągają one długość do 20 mm. Znacznie większa jest tarantula włoska (Tawniiila fasciwntris), której samice dorastają 5 cm długości; w średniowiecznej Italii była ona prawdziwym postrachem, ponieważ sądzono, iż człowiek przez nią ukąszony tańczy obłąkańczy taniec aż do śmierci (stąd nazwa: tarantula). Nic występująca w Polsce, lecz żyjąca u naszych wschodnich i południowych sąsiadów tarantula ukraińska (Lycosa singonmsis - ryc. 7-104) żyje pod ziemią, gdzie kopie wysiane pajęczyną chodniki. Ten duży, jadowity pająk czasem uważany jest za śmiertelne niebezpieczeństwo. W rzeczywistości tarantula jest równie groźna, jak inne duże pająki, np. ptasznik zwyczajny (Avicularia ayicularia), żyjący w Ameryce Południowej czy też jeszcze większy, bo osiągający 9 cm długości (nie licząc nógłptasznik iawaiski (Selenocosmia javanensis). Ich ukąszenie jest groźne dla zdrowia i w niektórych przypadkach może spowodować śmierć (np. dziecka, osoby osłabionej lub chorej); zazwyczaj powoduje kilkudniową chorobę.

Należy jednak podkreślić, że pająki są głównymi wrogami wielu szkodliwych gatunków owadów: ponieważ występują w wielkich ilościach (np. na I m² pola koniczyny znaleziono od 160 do 230 pająków), dlatego też są to zwierzęta pożyteczne, zwłaszcza w ekosystemach zmienionych przez gospodarkę ludzką.

Na podstawie rozporządzenia ministra środowiska z dnia 28 września 2004 w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dziennik Ustaw nr 220 z 2004) wprowadzono ochronę gatunkową następujących pajęczaków:

■ Pajęczaki (Arachnida)

-    * (Bathyphanies eumenis)

•    * (Mughiphantes pulcher)

-    gryziele- wszystkie gatunki (Atypidae)

-    poskocz krasny (Eresus cinnaberinus)

-    strojniś nadobny czyli skakun (Philaeus chrysops)

•    tygrzyk paskowany (Argiope hmennichi)

(gwiazdkami oznaczono gatunki nie posiadające nazw polskich)

JŚMiiłZC (Opiliones) to rząd bezkręgowców różniących się od pająków przede wszystkim tym. żc szeroki ich odwłok przylega do glowotulowia, tak. iż sprawia wrażenie tworzenia z nim jednej

ty Kosar/c my posiadąja gruczołów przędnych i dlatego leż nic wytwarzają pajęczyn, poruszają

u twych wyjątkowo długich nogach, poszukując padliny lub pewnych roślin, czym się ży w ią