Wick |
Cechy_ . . ___ —........- | |
I |
pierwsze 36 godzin tycia |
Uwolniona z jajnika komórka jajowa trafia do jajowodu i tu następuje jej zapłodnienie (ryc. 8-1WI; porównaj też ryc. 8-7). |
2 |
1,5 do 3 dni |
Pierwszy podział zygoty (ryc. 8-10/2J. |
3 |
4 i 5 dzień |
Powstanie mora li i blastocysty (ryc. 8-10/3). Przez cały czas głównym źródłem pokarmu dla zarodka są substancje zmagazynowane w czasie wytwarzania komorki jajowej (tzw. cytotrofiegp. okres odżywiania zarodka); część niezbędnych substancji jest także dostarczana przez wyspecjalizowane komórki nabłonka jajowodu. |
4 |
ok. 6 dnia |
Blastocysta opuszcza jajowód, przedostaje się do jamy macicy i — po zaniknięciu otoczki przezroczystej — rozpoczyna proces implantacjf (zagnieżdżania) w doczesna (specyficznie zmienioną, przygotowaną na przyjęcie blastocysty błonę śluzową macicy). Wytwarzane przez trofoblast enzymy trawią nabłonek, a następnie błonę śluzową macicy, wchłaniając produkty trawienia jako substratv swego metabolizmu (jest to tzw. histotroficzny okres odżywiania się zarodka). W momencie dotarcia do naczynia krwionośnego komórki trofobłostu trawią również jego ścianę, a wynaczyniająca się krew obmywa zarodek, który czerpie z niej substancje odżywcze. Rozooczyna sic zatem okres hemotroficzny (pobierania substratów z krwi matczynej), który trwać będzie aż do zakończenia porodu. |
5 |
7-12 dzień |
Zakończenie implantacji, a zarazem gastrulacja. Zarodek całkowicie wniknął w błonę śluzową macicy, a jednocześnie nastąpiło jego zróżnicowanie na dwuwarstwową tarczkę zarodkową (utworzoną zektodermy i endodermy) oraz wykształcenie mezcnchymy pozazarodkowej (ztrofoblastu) i pierwotnego pęcherzyka żółtkowego (z endodermy). |
6 |
13 dzień |
Trofoblast wytwarza pierwotne kosmki, natomiast zarodek zbudowany jest z dwóch pęcherzyków; ektodermalncgo (z którego powstanie owodnia i cktoderma zarodka) i cndodcrmalncgo (zwanego też wtórnym pęcherzykiem żółtkowym). Powstaje też jama kosmówki (iama Dozazarodkowa). |
7 |
15-17 dzień |
Tzw. stadium smugi pierwotnej; zmiany dotyczą przede wszystkim samej tarczki zarodkowej (czyli przyszłego ciała dziecka), w której powstaje trzeci listek zarodkowy; mezoderma (z ektodermy). |
8 |
18 dzień |
W następnych dniach najszybciej różnicuje się sama tarczka zarodkowa (przyszłe ciało dziecka} 1 w stadium tym wytwarza się zawiązek struny grzbietowej, płytka nerwowa, a w obrębie mezodeimy powstają pierwsze somity. |
9 |
21 dzień |
Płytka nerwowa zawija się w lynicnkę nerwową pojawia się też pierwszy zawiązek serca (cewa sercowa} |
10 |
22 dzień |
Pierwsze skurcze serca; zarodek ma 4 do 12 somitów, rynienka przekształca się w cewkę nerwową. Powstaje zagięcie głowowe i ogonowe. |
11 |
24 dzień |
Przynosi zdecydowane zróżnicowanie ciała zarodka na część głowową i ogonową Powstaje 13-20 somitów. |
12 |
26 dzień |
Zarodek ma 21-29 somitów. zawiązki ramion i uszu oraz 3 pary łuków skrzelowych. |
13 |
28 dzień |
Stwierdzamy obecność czterech par łuków skrzelowych, zawiązków nóg, nosa, pierwotnej jamy ustnej i soczewek oka. |
14 |
32 dzień |
Zawiązki kończyn przypominają płetwy, pojawiają się zawiązki gałek ocznych. |
13 |
33 dzień |
Widoczne są zawiązki dłoni i przedramion oraz stóp i goleni. |
16 |
37 dzień |
W siatkówce pojawia się barwnik wzrokowy, wyraźnie zaznaczona iest warga górna. |
17 |
41 dzień |
Wytworzenie pęcherzyków mózgowych, a zewnętrznie - zawiązków palców rąk. |
18 |
44 dzień |
Powstanie zawiązków palców u nóg, pojawienie się brodawek piersiowych, powiek, początek osyfikacji (wapnicnia zawiązków kości). |
19 |
47,3 dnia |
Otwory nosowe zarodka połączone są z otworem ustnym, pojawiają się zawiązki stawó* łokciowych i ramion, następuje perforacja błony odbytowej. |
20 |
50,5 dnia |
Pałce rąk zaczynają się rozdzielać, powstaje też tzw. fizjologiczna przepuklina pępkowa. |
21 |
52 dzień |
Wytworzenie niczróżnicowanych zewnętrznych narządów płciowych, całkowite rozdzielę®* palców rąk i zaczątek rozdziału palców u nóg. |
22 |
54 dzień |
Palce u nóg są całkowicie rozdzielone, a powieki szeroko rozwarte. Zarodek porusza się. gfijjiH w płynie owodmowym. połączony z łożyskiem poprzez pępowinę. Reuguje na sluny psy chicuw iffi |