DSCN4792

Tradycja antyku chrseśctjttńfkięga ,

c

⁴⁶    PL 72,136.

⁴⁴ E. Kantorowie*, Iuories and Litanies, a. *?•.    .    -    . .

47    p_rak|.d łaciński podaje C. FUipowicc-0«o«kowrii., U

wschodniej pobożności czymś całkowicie naturalnym i wszechnym. Prawosławna służba na cześć św. Jana C|gg| cielą (theotokion, ton 2) ukazuje Bogarodzicę i Pańskiego^ przednika jako „współorędowników” związanych tylko pokrewieństwem naturalnym, ale wręcz ontołogicza^

(jedino wy suszczie)⁴³.

Imiona Maryi i Jana pojawiają się obok siebie w starocyt-nych formułach modlitw odmawianych nad dyptykami -ęp* sami imion żyjących i zmarłych, których wspominano poś czas modlitwy eucharystycznej, prosząc o wstawiennictwo ai nimi Matkę Chrystusa, moce niebieskie, Jana Chrzcicieli i wszystkich świętych. Tak np. w dyptyku z liturgii syryjMBp.. w układzie św. Jakuba z Edessy (zm. 708) czytamy: „Pani* [...] racz wspomnieć [...] na apostołów [...), na św. Jana Poprzednika [...], na św. Bogarodzicę Maryję J...J i wszystkimi świętych”⁴⁴. Sekwencję imion: Maryja — archaniołowie — JjH Chrzciciel—Stefan—Piotr itd., wywodzącą się z tradycji syryy skiej lub aleksandryjskiej, spotykamy także na Zachodzie, np w dyptykach wizygocko-hiszpańskiego Kościoła w Arles z VI w.⁴⁵ Porządek taki występuje również w liturgii jakobickkjj Cyriaka z Nisibis oraz w liturgii armeńskiej. W liturgii kop* tyjskich jakobitów (ryt egipski) kapłan prosi o „wstawiennictwo świętej, zawsze chwalebnej Dziewicy, Bogarodzicy Maryi, modlitwy i suplikacje świętych archaniołów Michała i Gabriela, świętego Jana Poprzednika, Chrzciciela i Męczennika, św. Stefana protodiakona i protomęczennika" itd.⁴⁶ Fragment innej modlitwy koptyjskiej z V w. zawiera zwrot do Boga za pośrednictwem Maryi i Jana Chrzciciela⁴⁷.

Przypomnijmy również, że wspomniane wcześniej wscbodnie anafory eucharystyczne zawierały tzw. modlitwy wata-

⁴³    S. Bułgakow, Drug Źenicha, s. 8.

⁴⁴    Cyt. za: C. Filipowicst-Osieczkowska, Ze studiów nad mekaią pofaSą malarstwa bizantyńskiego, Kraków 1936, a. 18.

a. 21.

ińanwa śanftyi la, nas)

, Jeait ta la, Jai I na wj I kieruj I tych,

I przyt V

I biaś I w m

I ^ne*¹

I kom [ neg zań

1 ÓUJ

Da

IX

pw

B«

sfc

pr

th

dl

w

ci

Pi

4