DSCN4800

76 Tradycja antyku chrmśeijake^m ^m 4

Jeszcze bliższe idei Deesis, a więc i naszej takie utwory, w których imiona Maryi i Jana Chncid^^ adresatów modlitwy i orędowników sąsiadują ze sdbąkjS średnio i bez towarzystwa innych świętych. Nieliczne prą kłady tego rodzaju modlitw, jakie udało mi się odnaleźć, 9 chodzą z różnych epok, co pozwala wnioskować o znacznej bilności idei Deesis w chrześcijańskim średniowieczu.

Do patrocinium kaplicy w Modenie, poświęconej w r. 88i Chrystusowi, Maryi i Janowi Chrzcicielowi, nawią^MM^^^ z utworów cyklu Carmina mutinensa ze schyłku IX stuleoi, w którym po modlitwie do Chrystusa o opiekę nad murtąą i jego mieszkańcami następują analogiczne prośby ne do dwojga pozostałych patronów:

Sancta Maria Haec cum Joannę Quorum hic sancta Et ąuibus ista

ma ter Christi splendids* theotocos impetra. venerantur pignora sunt sacra ta limina¹*.

(Święta Maryjo, Matko Chrystusa wsławiona. Bogarodzicą z Janem wyjednaj nam to, o co prosimy; wy, których święte ptflkl czczone są tutaj i którym zostały poświęcone te progi).

Bezpośrednie sąsiedztwo Bogarodzicy i Jana ChrzcicŚM jako orędowników rodzaju ludzkiego występuje w zakończaniu hymnu na cześć Prodromosa przypisywanego przez kar* dynała Pitrę nieznanemu bliżej hymnografowi z kręgu Romana Melodosa, Domicjuszowi (Domitius). W związku z Dee-sis tekst ten przytoczył po raz pierwszy Kirpicznikow⁷¹ Oto fragment końcowej modlitwy:

⁷⁰    MGH t. 3, cz. 1, s. 704-705. Całą Pieśń strażników Modeny przełożył A. Międzyrzecki (Muza chrześcijańska, t. 2, Poezja łacińska starożytna t dniowieczna, Kraków 1992, s. 227-229).

⁷¹    A. J. Kirpicznikow, op. cit., s. 9. Studium to było pionierską i. jak późnij, sze badania pokazały, wielce inspirującą próbą interdyscyplinarno^** ujęcia problemu genezy, ewolucji i funkcji ideowych Deesis. Paralele literackie (g|*»_Wv nie liturgiczne) przedstawienia orędownictwa Bogarodzicy i Jana Chrtrw^ la omawiali później m. in. A. Baumstark, Bild und Lud. .. J O. Hoo|*w_fł« Uiconologieet ton importance pour letudt

„Riyista di Archeologia Cristiana" 8 (1931). a. 83-83 C. Owak.g.