fakultet 17

MIF 7 A IĄZKÓWKOMPI.rKSOWYCII KOBAI,T(J{III) NA KOMÓRKI NOWOTWOROWA 7

•    '?alit III). W zależności od środowiska i rodzaju ligandów, zmienia się poten-

-taukcyjny, jak również stabilność związków kompleksowych (Tab. 1) [36].

7-Dela. 1. Potencjał redukcji dla związków kobaltu w zależności od wprowadzonego liganda Table. 1. Reduction potential in dependance of the type of ligand for cobalt compounds

Zmiana stopnia utlenienia	E° [V]
Co’^+ (aq) i e <h> Co^2-	11,92
[Co(NH3)6]^3' i c <-> [Co(NII3)f,]^2+	+0,11
[Co(bpyb]^!l te <-> [C'o(bpy):,p	-0,31
[Co{en)3l^1+ + e" <-» fCo(en)3]^	-0,26
rCofCN+ 1120 + e” 4^ [Co(CN)5(H20)r + [CNp	-0,83

Obecne zainteresowanie jonami kobaltu wchodzącymi w skład pro jektowanych leków wynika m.in. z jego dostępnych stanów utlenienia 11, Ili, oraz dużych różnic w trwałości termodynamicznej między nimi. Zdolność jonów kobaltu do koordynacji ligandów mocnego i średniego pola pozwala na syntezę związków kompleksowych z różnymi Ugandami i o różnych właściwościach fizykochemicznych. Wprowadzanie różnorodnych ligandów pozwala na kontrolę potencjału redukcyjnego Co(III)/Co(II), całkowitego ładunku, rozpuszczalności, hydro- i lipolilowości otrzymanych związków. To z kolei ma istotny wpływ na farmakokinetykę, biodystrybu-cję i biotransformację związków kompleksowych - potencjalnych leków. Idealny prolck aktywowany hipoksją powinien odznaczać się odpowiednim potencjałem redukcyjnym - bliskim lub niższym od -300 mV, co wynika z wysoce redukcyjnego -298 mV środowiska cytoplazmatycznego w komórkach eukarioty cznych [37].

2. MECHANIZM AKTYWACJI ZWIĄZKÓW KOMPLEKSOWYCH KO BAŁTU (III) W KOMÓRKACH NOWOTWOROWYCH

Mechanizm przcciwnowotworowcgo działania kompleksów kobaltu(IIT) nic jest do końca poznany. Wydaje się, że istotny wpływ ma tu zmiana w trwałości związków na różnym stopniu utlenienia, potencjał elektrochemiczny reakcji redoks oraz aktywność przećiwnowotworowa samego liganda. Główna zasada projektowania proleków w połączeniu z kobaltem polega na wykorzystaniu występowania obojętnego, stabilnego stanu Co(III) i nietrwałego Co(II). Jon Co(III) odgrywa rolę towarzyszącą,, chaperone ” bioaktywnemu czynnikowi. Aktywność liganda zostaje dczak-tywowana przez połączenie go z jonem kobaltu(III). W czasie redukcji kompleksu kobaltu(IIl) do labilnego kobaltu(ll) czynnik cytotoksyczny jest uwalniany i tym samym aktywowany [37]. Prolek. który ma być aktywowany w środowisku o obniżonej zawartości tlenu, musi posiadać nieaktywny stan uaktywniany dopiero przez