filozofia egzamin8

S, '

SN

NS

b;

nwrafr

poerw

W

-. ,j\s\\;ivyin pojmowaniu rcligii, czy zwłaszcza w poniżaniu człowieka dla 0 jfffd Bogiem (na jsk tajniej u Pascala w XVII w.).

f

ŚW. AUGUSTYN

_v w schodzie filozofowie chrześcijańscy pielęgnowali dawną tradycję grecką, na ,próbowali iść własnymi drogami; toteż Wschód dał filozofii chrześcijańskiej ’ *woką kulturę, ale Zachód dal jej samodzielność. Zachód najwięcej przyczynił t. j^o, te mysi chrześcijańska była nowym początkiem w dziejach filozofii; nie zrywając .awtyWł tradycją (jak chciał Tertulian i inni hellenofobi), ale też nie podporządkowu-iei (jak to czynili Orygenes i jego następcy), znalazł koncepcję filozoficzną będącą

T ' '    _t    t

i««rb odrębnej, chrześcijańskiej posuwy wobec Boga i świau. Stało się to na przełomie g i V w., a było dziełem św. Augustyna.

ŻYCIE AUGUSTYNA. Św. Augustyn (354 - 430) urodził się w Tagasta, w Numidii, iąa poganina i matki chrześcijanki. W mieście ojczystym, potem w Kartaginie, Rzymie : Mediolanie był nauczycielem retoryki. Pisma Cycerona pobudziły go do badań filozo-fczsych. Choć wychowany przez nutkę w chrześcijaństwie, usposobiony był doń niechętnie; pierwotnie wyznawał manicheizm i jego skrajnym dualizmem dobra i zła. Później, odkrywaj braki tej doktryny, przerzucił się do sceptycyzmu akademickiego. Dopiero w 386 r. tiara dzieł neoplatońskich skłoniła go do powrotu do dogmatycznej filozofii, a kazania biskupa Ambrożego nawróciły go do Kościoła. Ochrzczony w 387 r., powrócił do Afryki i tam spełniał czynności kapłańskie, od 395 r. jako biskup Hippony. Z zapałem bronił nauki Kościoła i zwalczał herezje, nawet te, które jego samego pociągały dawniej: manicheizm. donacjanizm, występujący przeciw jedności Kościoła, i pelagianizm, uzależniający tik; od zasługi. Filozoficzne zainteresowania Augustyna pod koniec jego życia coraz *ącq ustępowały miejsca teologicznym.

PISMA Augustyna są bardzo liczne. Najdawniejsze z zachowanych pisane są w 386 r. M Mediolanem: Contra Academicos, traktat polemiczny przeciw sceptycyzmowi, De vita hau, o zależności szczęścia od poznania Boga, Soliloquia, o sposobie poznawania prawd ■udzmysłowych. Już po chrzcie, w drodze z Mediolanu do Afryki, napisał traktat o sto-maku duszy do ciała. De ąuantitate animae. Większość prac Augustyna pisana była już > Afryce; najważniejsze są: Wyznania (Confessiones), 400 r., przedstawiające stanowisko Augustyna w osobistej formie, na wpół pamiętnikarskiej, a na wpół modlitewnej; traktat 0 Trójcy (De Trinitate), 400-410, systematyczny wykład poglądów teologicznych; 0 państwie bożym (De cintate Dci), 413-426, główne dzieło Augustyna, zawierające zwłaszcza jego poglądy historiozoficzne; wreszcie Retractationes, rzecz napisana na krótko przed śmiercią, w której Augustyn streści! swe pisma i skorygował w duchu kościelnym.

Koleje życia Augustyna byty burzliwe, charakter niejednolity, namiętny i niepohamowa-By, umysł gwałtownie przerzucający się od stanowiska do stanowiska. Powiedziano o nim,

.__U ul

193