filozofia egzamin8

to syn ApolHna, a lata jego życia to niemal święta liczba muz w drugiej potędze. Karali    i

śmierci złożono mu ofiarę i coraz więcej z biegiem czasu otaczano czcią tego    _wyj

boskiego męża. półboga. A uczniowie jego i uczniowie uczniów, obchodząc coroc^    jjgi

święto jego narodzin i zgonu, chwalili w hymnie „dzień, w którym bogowie dali ludjj^ _£,„, Platona".    jeśli

wczc i dia

wzo

okre

jąją d) nl Platc Do l i Go B teorie o ide najwi

przez nowi: do ni

cj

dualis język staje,: kilka i Fileb.

PISMA Platona przechowały się, o ile wiadomo, w całości. Najzupełniejszy ich ńjj przekazał Trasyllos, Grek żyjący w Rzymie za czasów Tyberiusza. Zbiór ten obejmy trzydzieści pięć dialogów i grupę listów, razem trzydzieści sześć pism, podzielonych pg, Trasyllosa, na podobieństwo tragedyj, na dziewięć tetralogii; obejmuje wszakże k*, pism wątpliwej autentyczności.

Najważniejsze są: Obrona Sokratesa, Laches (dialog o odwadze), Charmides (o t% tropności), Eutyfron (o pobożności), Protagoras (o cnocie), Gorgiasz (dialog o retory_a zawierający krytykę egoizmu i hedonizmu). Kraty! (dialog o języku, będący zarazem i-tyką heraklityzmu i nominalizmu), Menon (dialog o możności uczenia się cnoty, z waźnjj epizodem epistemologicznym), Fajdros (alegoryczny opis stosunku duszy do idei), Pd, (o nieśmiertelności duszy). Uczta (o miłości), Teajtet (o poznaniu). Państwo (wielkie dat w dziesięciu księgach o idealnym państwie, zawierające poglądy Platona we wszystkie ważniejszych dlań kwestiach), Parmenides (pokaz dialektycznej metody). Sofista (o bycz

Fileb (o dobrach, specjalnie o stosunku rozkoszy i'mądrości), Timaios (filozofia pm rody w formie opisu stworzenia świata). Prawa (powtórzony wykład teorii idealną państwa). — Tytuły tych dialogów brane są zazwyczaj od imienia jednego z rozmówca | O teorii idej, będącej jądrem poglądów Platona, nie traktuje specjalnie żadne pismo ją natomiast większość posługuje się nią: Fedon stosuje ją w psychologii, Teajtet w tez poznania. Państwo w teorii państwa, -Timaios w filozofii przyrody. Przy okazji szkr. wana była sama nauka o ideach: najdokładniej w Państwie i Fedonie, w poetyckiej prr nośni w Fajdrosie: autokrytykę teorii idej zawierał Parmenides.

PO

I logikę

| od uczi

| Oba m Pozs tzeczyw aauczyc ©wasem Wpływet Protagoi Dentokr *8®ń mo.

Legendą jest, jakoby Platon oprócz dzieł wydanych pisał jeszcze pisma ezoteryczne 4 wtajemniczonych. Natomiast miewał w Akademii wykłady różniące się poniekąd w trcś od głoszonych przezeń pism; o charakterze wykładów tych wiemy przez Arystoteles

Pisma Platona ze względu na formę swą są unikatem w dziejach piśmiennictwa fik zoficznego. 1) Wszystkie, bez mała, są dialogami; na formę tę wpłynęła zapewne metod sokratyczna, a także chęć zbliżenia pisma do mowy, o której wyższości Platon byl pf? konany (pisał o tym w Fajdrosie). 2) Platon był nie tylko myślicielem, ale i świetnym pis rzem; dialogi jego posiadają wartość dzieł sztuki literackiej, cechuje je niepospolita zdol** wytwarzania nastroju, charakteryzowania ludzi i sytuacyj, wżywania się w sposoby* wienia i myślenia. 3) W dialogach Platona zabierają głos współcześni mu przedstawi nauki, polityki i przeróżnych zawodów, on sam ani jednego zdania nie wypowiada siebie. Stąd trudność odróżnienia własnych poglądów Platona. Na ogół, acz nie zai poglądy autora wypowiadane są ustami Sokratesa. 4) Układ dialogów ma żywość pot#* rozmowy, daleko odbiegającą od normalnego naukowego traktatu; splatają się » *

84