filozofia egzamin6

PLATON I ODKRYCIE TEOO CO mNADZMYRo^

286

'Społeczno-kulturowej wizji partstwa; jedno i drugie było niepowta. rzalne. Niemniej jednak, ponad tymi uwarunkowaniami wskazały prawdę, która szczególnie obecnie brzmi jak przestroga: polityka która w regulowaniu stowarzyszonego życia ludzi pomija wymaga! nia wymiaru duchowego i buduje je prawic wyłącznie według matę. rialnego wymiaru człowieka, nie może dobrze funkcjonować: zanegowane czy stłumione wymagania ducha wcześniej czy później nie. ochronnie powrócą.

Przejdźmy jednak do bardziej szczegółowego ujaśnienia tyrf, koncepcji.

„ P01JTEIA, CZYLI KONSTRUOWANIE PAŃSTWA idealnego

1. Perspektywy odczytywania Państwa

Dopiero co poczynione precyzacje powinny wyznaczyć nam kie-runek poprawnego odczytania Państwa, czyli tego arcydzieła, które pod wieloma aspektami stanowi summę platonizmu. Pytanie, czy Państwo jest dziełem politycznym, czy etycznym, a takie pytanie niektórzy stawiali, jest formułowaniem pseudoproblemu. Zaznaczyliśmy już, że rodzi się ono z takiego sposobu rozumienia polityki i etyki, jaki jest właściwy czasom współczesnym, a nie Platonowi ani w ogóle Grekowi epoki klasycznej. To właśnie te źle postawione problemy na długo opóźniły odzyskanie i dostrzeżenie wartości politycznego składnika platonizmu.

Aby zilustrować i szczegółowo wyjaśnić to, co w poprzednim paragrafie powiedzieliśmy w sposób ogólny, przeczytajmy kilka stwierdzeń jednego z największych współczesnych znawców platonizmu, bardzo dobrze ujaśniających elementy rozważanego obecnie problemu: «Pyta się niekiedy, czy Politeię należy traktować jako przyczynek do etyki, czy do polityki. Czy przedmiotem tego dzieła jest „sprawiedliwość", czy „idealne państwo"? Odpowiedź jest taka, że z punktu widzenia Sokratesa czy Platona między moralnością i polityką nie zachodzi różnica, ale zwyczajna zgodność. Klasy społeczne i państwa obowiązują te same prawa, które wiążą jednostki. Trzeba jednak dodać, ie prawa te sq przede wszystkim prawami malnoici osobistej; polityka opiera się na etyce, a nie etyka na polityce. Podstawowe pytanie, jakie stawia Państwo i na jakie pod koniec dialogu zostaje udzielona odpowiedź, jest pytaniem ściśle