Finansowanie przedsiębiorstwa
kretnym kredytem.
Obsługa kredytów (regulowanie odsetek) jest możliwa w sytuacji, gdy przedsiębiorstwo osiąga zysk operacyjny (po uwzględnieniu ewentualnych przychodów finansowych) na poziomie równym co najmniej wysokości należnych odsetek. Spłatę kredytów zapewnia natomiast osiąganie nadwyżki finansowej. W sytuacji, gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie spłacać kredytów, gdy ogłoszono likwidację czy upadłość przedsiębiorstwa kredyt pokrywany jest z majątku kredytobiorcy.
W dobie zachwiania płynności finansowej wielu przedsiębiorstw bardzo ważnym dla banku zagadnieniem jest sposób zabezpieczenia kredytu. Zgodnie z prawem cywilnym wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje zabezpieczeń kredytu: zabezpieczenia osobiste i zabezpieczenia rzeczowe. W przypadku zabezpieczeń osobistych zabezpieczyciel odpowiada całym swoim majątkiem osobistym, w odniesieniu do zabezpieczeń rzeczowych jedynie wskazanym w zabezpieczeniu elementem majątku. W ramach zabezpieczeń osobistych kredytobiorca może oferować następujące formy: weksel, weksel własny in blanco, poręczenie wekslowe, poręczenie według prawa cywilnego, gwarancje bankowe, cesję przyszłych należności, przystąpienie do długu kredytowego, pełnomocnictwo. Natomiast spośród zabezpieczeń rzeczowych możliwy jest wybór: zastawu ogólnego, bankowego zastawu rejestrowego, zastawu na prawach, przywłaszczenia przez zabezpieczenie, hipoteka, blokady środków na rachunku bankowym, kaucji. Bank może żądać jednego lub jednocześnie kilku zabezpieczeń kredytu. Wybór formy zabezpieczenia zależy od: statusu prawnego przedsiębiorstwa, jego sytuacji finansowej, rodzaju kredytu, jego wysokości, okresu kredytowania. stopnia ryzyka.. Od dobrze prosperującego przedsiębiorstwa najczęściej żąda się zabezpieczeń rzeczowych, od firm znajdujących się w gorszej kondycji finansowej oczekuje się zabezpieczeń osobistych, danych przez solidnych poręczycieli o ustalonej dobrej renomie. Bank sprawdza ponadto, czy jest możliwe wyegzekwowanie należności z danego zabezpieczenia, w przypadku, gdy kredytobiorca nie jest w stanie ponosić kosztów obsługi kredytu i spłacić kredytu w ustalonym terminie.
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, który zawiera zobowiązania emitenta wobec jej właściciela (obligatariusza) do spełnienia określonego świadczenia (pieniężnego lub niepieniężnego).
Świadczenie pieniężne polega na zapłacie należności głównej (wykup obligacji) oraz należności ubocznych (odsetek) w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji. Za należności uboczne uważa się również różnicę między ceną nominalną a ceną emisyjną obligacji. Świadczenie niepieniężne może w szczególności polegać na realizacji przyznanego obli-gatariuszowi prawa do udziałów w przyszłych zyskach emitenta, prawa do zamiany obligacji na akcje spółki będącej emitentem (obligacje zamienne), prawa pierwszeństwa do objęcia emitowanych w przyszłości akcji (obligacje z prawem pierwszeństwa).
Oznacza to, że osoba lokująca swoje środki finansowe w zakup obligacji musi otrzymać, w terminie określonym przez emitenta, zwrot pożyczonych pieniędzy (należność główna) oraz należność uboczną za udostępnienie kapitału - najczęściej w formie odsetek (jeżeli mamy do czynienia ze świadczeniem pieniężnym) Z punktu widzenia funkcji gospodarczych obligacje stanowią instrument umożliwiający czasowe korzystanie przez emitenta z funduszy długoterminowych, nie pochodzących ze źródeł bankowych, ale mających charakter zewnętrzny. Emisja obligacji może zatem być traktowana jako alternatywa pozyskania kapitału zarówno w stosunku do kredytów bankowych, jak i nowej emisji akcji. Obligacjami mogą być zainteresowani zwłaszcza inwestorzy preferujący stosunkowo małe ryzyko lokat finansowych. Obligacja jest dla emitenta instrumentem, przy pomocy którego może zaciągnąć pożyczkę jednocześnie u wielu wierzycieli, często na bardzo długi okres. Dla nabywcy obligacje stanowią bardzo uproszczoną z technicznego punktu widzenia formę lokowania kapitału obliczoną na stabilny, z góry określony dochód, niezależnie od tego, jakie korzyści osiąga emitent dzięki pożyczce.
Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady emisji obligacji, między innymi przez przedsiębiorstwa, jest ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. (Dz. U. nr 83, poz. 420) o obligacjach. Postanowienia ustawy w sposób szczególny sytuują je w rzeczywistości gospodarczej. Nie tylko wskazują, kto i na jakich warunkach może być emitentem obligacji, lecz ustanawiają szereg wymogów, których spełnienie przez emitenta zabezpiecza nabywcę. Sprawia to, że lokowanie kapitału w obligacjach przynosi obustronne korzyści: zarówno emitentowi, jak i nabywcom. W myśl ustawy emitentem obligacji mogą być te podmioty, które swoim majątkiem są w stanie zagwarantować zapisy zawarte na obligacji co do:
- wysokości oprocentowania i terminów płatności,
m