Geografia turyzmu6

K /utlitny w śitnluwiNkn społecznym I gizytotlim /ym |hhI wpływom (urystykl

2 IK

wdn, że dzięki turystyce powstają nowe mi ej mcii piai y t‘)Vl%t. ulega rozbudowie infrastruktura kulturalno rozrywkowa (9l,H%) i powsla|c korzystny klimat dla inwestorów z zewnątrz (90,1%), ale jednocześnie zwracają uwagę na konieczność uwzględnienia w planach rozwoju turystyki wymogów związanych z ochroną szeroko rozumianego środowiska (90,4%).

Studia nad społecznym odbiorem turystyki mają szczególnie doniosłe znaczenie na obszarach silnie przekształconych przez turystykę i objętych tzw. urbanizacją turystyczną. Pierwsze aglomeracje turystyczne pojawiły się w XIX w. na wybrzeżu Morza Śródziemnego, Morza Bałtyckiego i Morza Północnego (Lazurowe Wybrzeże, północne Niemcy, niektóre odcinki na wybrzeżu Holandii i Belgii). Z czasem urbanizacją turystyczną zostały objęte niektóre odcinki w hiszpańskiej części Morza Śródziemnego (Costa Brava, Costa del Sol, Costa Blanca, Costa dcl Azahar, Costa Dorada) i w Tunezji, wybrzeża Morza Czarnego (Krym, rejon Suchumi-Soczi, obszar Mamaia-Eforie-Mangalia w Rumunii oraz wybrzeże bułgarskie), niektóre wyspy Grecji (np. północne wybrzeże Krety) i tureckie wybrzeża Morza Egejskiego, południowo-wschodnia Floryda, Cape Cod, rejon Atlantic City (pas wybrzeża w stanie New Jersey od Sandy Hook do Cape May jest nawet określany terminem angielskim Leisurepolis), niektóre odcinki wybrzeża Oceanu Spokojnego w stanie Kalifornia (Stany Zjednoczone) i rejon Acapulco (Meksyk), wybrzeża Zatoki Meksykańskiej i Morza Karaibskiego, rejon Mar del Plata (Argentyna), tereny nad Morzem Południowochińskim (w Malezji i Tajlandii), wy-luzeżn w północnej części Morza Czerwonego (w Egipcie i w Izraelu), brazylijskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego itd.

1 hhanizacją turystyczną zostały również objęte Alpy (już w XIX w.), niektóre lepmy w Pirenejach, Karpatach, Górach Skalistych, Górach Skandynawskich, w Andach (w Argentynie i w Chile).

W ostatnich latach jednym z szybciej urbanizujących się regionów turystycznych jest pogranicze Brazylii, Argentyny i Paragwaju w rejonie wodospadów Iguaęu. Cechą charakterystyczną tego obszaru jest współwystępowanie funkcji turystycznych i przemysłowych, związanych z zespołem hydroenergetycznym Itaipu | Salomon 1992].

Geografowie poświęcają zjawisku urbanizacji turystycznej wiele uwagi, czego dowodem mogą być teorie W. Christallera, R.W. Butlera i inne. Przykładem jednej z takich koncepcji może być model zaproponowany przez K.J. Meyer-Arendta i in. 1 !992|. Na podstawie badań w Dominikanie opracowali oni następującą klasyfikację miejscowości turystycznych w Ameryce Łacińskiej | Meyer-Arendt 1992, 222-224]:

•    typ I: tradycyjny ośrodek wypoczynku nadmorskiego (z łazienkami), położony zwykle na skraju miasta (hiszp. balnrim) i odwiedzany przez mieszkańców najbliższej okolicy;

•    lyp 2: duże uzdrowisko odwiedź,niw prze/ tury ułów kinjowyeh;

•    typ 3: „zintegrowana" miejucnwnM luryMyczna, odwiedzana przez turystów krajowych i zagranicznych (np, NiMUNll

V

Zanik funkcji turystycznych

\m zabudowania O hotele :=■- drogi □ morze plaża

Ryc. 23, Htttpy    muli moi skioj micjsfowości turyslyf/.ncj