DROGI I ULICE - PODSTAWY
studia I stop., in\
., dzienne, rok III, sem. 5
WYKA
AD 2
Zasady projektowania trasy w planie (trasowanie drogi
z uwzględnieniem ukształtowania terenu oraz
zagospodarowania przestrzennego)
Elementy trasy drogowej w planie (odcinki proste i łuki kołowe)
Elementy i zasady projektowania drogi w przekroju podłu\
nym
dr in\
. Maciej Kruszyna
dr in\
. Piotr Mackiewicz
dr in\
. Robert Wardęga
ZASADY TRASOWANIA DRÓG
Uwarunkowania EKONOMICZNE
Uwarunkowania TECHNICZNE I RUCHOWE
Uwarunkowania ÅšRODOWISKOWE
2
ZASADY TRASOWANIA DRÓG
Uwarunkowania ESTETYCZNE
Uwarunkowania UTRZYMANIOWE
Uwarunkowania MI
DZYNARODOWE
3
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  POZIOM SIECI KRAJOWEJ
Polska na tle
Pan-
Europejskich
korytarzy
transportowych
4
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  POZIOM SIECI KRAJOWEJ
Stan realizacji
autostrad i dróg
ekspresowych w
roku 2009
5
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  POZIOM LOKALNY (OBWODNICE)
6
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  POZIOM LOKALNY (OBWODNICE)
7
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  UWARUNKOWANIA TERENOWE
 Linia o stałym pochyleniu
s - pochylenie podłu\
ne (np. 1/100)
w - pionowy odstęp warstwic
x - długość linii o stałym pochyleniu
w
x =
s
8
ZASADY TRASOWANIA DRÓG  UWARUNKOWANIA TERENOWE
9
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
10
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Największe zalecane długości odcinków prostych
Prędkość projektowa
120 100 80 70 60
[km/h]
Długość odc. prostego
2000 2000 1500 1200 1000
Lmax [m]
Najmniejsze zalecane długości odcinków prostych pomiędzy łukami kołowymi o tych s amych
kierunkach zwrotu
Prędkość projektowa
120 100 80 70 60
[km/h]
Długość odc. prostego L
min
500 400 350 300 250
[m]
11
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
" długość łuku L:
R Å"Ä… Å" Ä„
L = ASB =
180°
styczna T:
Ä…
T = AW = BW = R Å" tg
2
strzałka f:
ëÅ‚ öÅ‚
ìÅ‚ ÷Å‚
1
f = SW = RìÅ‚ -1÷Å‚
ìÅ‚ Ä… ÷Å‚
cos
ìÅ‚ ÷Å‚
íÅ‚ 2 Å‚Å‚
12
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Siły działające na pojazd poruszający się w łuku:
o pochyleniu poprzecznym dwuspadowym  jak na odcinku prostym,
o pochyleniu poprzecznym jednospadowym.
13
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Wymagane wartości promienia łuku kołowego w planie, w zale\
ności od pochyleń poprzecznych oraz
prędkości projektowej
Prędkość projektowa (km/h) 120 100 80 70 60 50 40 30
drogi poza terenem zabudowy,
750 500 300 200 125 80 50 30
przy pochyleniu pop. jezdni 7%
Promień łuku
drogi na terenie zabudowy:
kołowego (m)
przy pochyleniu pop. jezdni 5% - - - - 140 80 50 30
przy pochyleniu pop. jezdni 6% - - 250 170 120 70 - -
Najmniejsze zalecane promienie łuków w planie
Prędkość projektowa [km/h] 120 100 80 70 60 50 40
Najmniejszy zalecany promień
1500 1000 600 400 250 150 100
łuku kołowego [m]
14
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Najmniejsze zalecane długości łuków w planie, dla kątów zwrotu mniejszych od 9o
PrÄ™dkość projektowa [km/h] 100 80÷ 50÷
÷60 ÷40
÷ ÷
÷ ÷
Najmniejsza dł. łuku kołowego [m] 200 150 100
Najmniejszy zalecany promień łuku kołowego w zale\
ności od dł. odcinka prostego poprzedzającego ten łuk
Długość odcinka prostego L w planie [m] L e" 600 L < 600
e"
e"
e"
Najmniejszy zalecany promień R łuku kołowego [m] R > 600 R > L
Największe zalecane stosunki długości sąsiednich promieni łuków kołowych
Największy stosunek długości promieni kolejnych
łuków w planie (R2:R1, R2>R1),
Wzajemne poło\
enie łuków pionowych
przy promieniu Å‚uku R1 [m]
< 300 300 ÷ 799 800 ÷ 1500 > 1500
÷ ÷
÷ ÷
÷ ÷
A
uki oddzielone odcinkiem prostym1) 1,5 2,0 2,5 dowolny
Krzywe koszowe 1,2 1,5 2,0 2,5
1) Stosować, gdy odcinek prosty pomiędzy łukami kołowymi jest krótszy od 500 m dla Vp e" 80km/h
e"
e"
e"
15
i od 300m dla Vp < 80km/h.
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Lw = d1 + d2 + d3
gdzie: Lw - długość widoczności na wyprzedzanie [m],
d1  długość drogi potrzebnej do podjęcia decyzji przez kierowcę o wyprzedzaniu [m],
d2  długość drogi potrzebnej do wykonania manewru wyprzedzania [m],
d3  długość drogi, którą pokona pojazd nadje\
d\
ajÄ…cy z przeciwka [m].
v - m
Å" t2
s s
3.6
d1 d2 d3
Lw
16
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Wymagana odległość widoczności na wyprzedzanie
Prędkość miarodajna (km/h) 120 110 100 90 80 70 60
Odległość widoczności na wyprzedzanie [m] 700 650 600 550 500 450 400
Wymagany udział odcinków z mo\
liwością wyprzedzania
Prędkość projektowa (km/h) 100 80 70 60
Udział odcinków z mo\
liwością wyprzedzania (%) 50 35 30 20
17
ODLEGA
OÅšCI WIDOCZNOÅšCI  na zatrzymanie
2
Vm
2
Lz = l1 + l2 + l3 = 0.278 Å"Vm + + 10
254 Å" (0.95 Å"Õ + f Ä… 0.01Å" i)
18
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PLANIE
Najmniejsza odległość widoczności na zatrzymanie (m) na pochyleniu
V
(km/
d"- e"10
-8% -6% -4% -2% 0% 2% 4% 6% 8%
h)
10% %
130 - - 390 350 330 310 300 290 280 - -
120 - - 340 310 290 270 260 250 240 - -
Wymagana
odległość
110 - - 280 260 240 230 220 200 -
widoczności na
100 - 220 200 180 170 -
zatrzymanie
90 190 170 150 130 120
80 160 140 120 110 100
70 110 100 90 85 80
60 80 70 60
50 55 50 45
40 40 35
30 25 20
>100 100÷ ÷61 d"60
÷81 80÷
÷ ÷
÷ ÷
Prędkość (km/h)
Wysokość celu
19
obserwacji
Wysokość celu obserwacji (m) 0,45 0,30 0,15 0,00
Widoczność boczna na łuku poziomym  droga dwupasowa
dwukierunkowa
20
Widoczność boczna na łuku poziomym  droga dwujezdniowa z
pasem dzielącym - przykład
21
Widoczność boczna na łuku poziomym  droga dwujezdniowa z
pasem dzielącym - przykład
22
ELEMENTY GEOMETRYCZNE  PLAN I PRZEKROJE
rzut na płaszczyznę poziomą
rzut na płaszczyznę pionową
23
widok trójwymiarowy przekrój poprzeczny
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PRZEKROJU PODA
UśNYM
24
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy
25
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy + projektowane elementy drogi w planie
26
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy + projektowane elementy drogi w planie
+ niweleta (wstępnie)
27
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy + projektowane elementy drogi w planie
+ niweleta
28
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy + projektowane elementy drogi w planie
+ niweleta + rzędne projektowane
29
PROFIL PODA
UśNY
 teren istniejÄ…cy + projektowane elementy drogi w planie
+ niweleta + rzędne projektowane + rzędne robocze
30
ELEMENTY TRASY DROGOWEJ W PROFILU  wymagania
Największe dopuszczalne pochylenia niwelety
Prędkość projektowa [km/h] 120 100 80 70 60 50 40 30
Największe dopuszczalne
4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 12,0
pochylenie niwelety [%]
Największe zalecane długości odcinków o największych pochyleniach
Pochylenie podłu\
ne [%] 10 9 8 7 6 d"4
Długość odcinka [m] 200 500 700 800 1000 2000
Najmniejsze zalecane odległości pomiędzy załamaniami niwelety
Prędkość projektowa [km/h] 100 80 70 60 <60
Najmniejsza zalecana nie
odległość między 400 350 300 250 określ
załamaniami niwelety [m] a się
31
A
UKI PIONOWE
2
t
WS E"
2Å" R
PW = WK =
Õ
= R Å" tg E"
2
R
E" Å" i1 - i2
2
32
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E - obliczanie
Minimalne promienie łuków pionowych wypukłych, określa się na
podstawie warunków wymaganej widoczności na zatrzymanie,
widoczności na wyprzedzanie, wygody przejazdu oraz
estetycznego.
33
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E  widoczność na zatrzymanie
Schemat obliczeniowy wymaganego promienia łuku wypukłego, z warunku odległości widoczności
na zatrzymanie.
Wysokość celu obserwacji
PrÄ™dkość (km/h) > 100 100 ÷ 81 80 ÷ 61 d" 60
÷ ÷
÷ ÷
÷ ÷
34
Wysokość celu obserwacji (m) 0.45 0.30 0.15 0.00
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E  wygoda przejazdu
Zakłada się, \
e wygoda przejazdu przez Å‚uk pionowy jest zapewniona, gdy
promień łuku przy ustalonej prędkości projektowej, spełnia zale\
ność:
2
Vp
R e"
k
gdzie: k  dopuszczalny przyrost przyspieszenia odśrodkowego.
Zale\
ność przy zało\
eniu k = 0.5 m/s3 przyjmuje postać:
2
R e" 0.154Å"Vp
35
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E  warunek estetyczny
Warunek estetyczny jest zapewniony w sytuacji, gdy promienie łuków są
na tyle du\
e, \
e nie sprawiajÄ… wra\
enia załamania trasy. Osiąga się to poprzez
stosowanie promieniu łuków, których styczne spełniają warunek:
tmin = (0.5 ÷1.0)Å" vp
Promień łuku nie powinien być zatem mniejszy, ni\
:
200 Å" t
min
R e"
i1 Ä… i2
gdzie: i1, i2  pochylenia odcinków niwelety [%].
36
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E  widoczność na wyprzedzanie
Schemat obliczeniowy wymaganego promienia łuku wypukłego z warunku odległości
widoczności na wyprzedzanie.
37
A
UKI PIONOWE WKL
SA
E - obliczanie
Minimalne promienie łuków pionowych wklęsłych, określa się na
podstawie warunków wymaganej widoczności na zatrzymanie
w czasie jazdy nocą, wymaganej widoczności na zatrzymanie
przy przejez
dzie pod wiaduktami, wygody przejazdu oraz
estetycznego (dwa ostatnie warunki sÄ… identyczne jak w przypadku
łuków pionowych wypukłych).
38
A
UKI PIONOWE WKL
SA
E - zatrzymanie w nocy
Schemat obliczeniowy wymaganego promienia łuku wklęsłego, z warunku odległości
widoczności na zatrzymanie w czasie jazdy nocą.
39
A
UKI PIONOWE WKL
SA
E - zatrzymanie pod wiaduktem
Schemat obliczeniowy wymaganego promienia łuku wklęsłego, z warunku odległości widoczności
na zatrzymanie przy przejez
dzie pod wiaduktami.
40
A
UKI PIONOWE WYPUKA
E - wymagania
Minimalne promienie łuków pionowych
Prędkość projektowa (km/h) 120 100 80 70 60 50 40 30
droga dwujezdniowa 12000 7000*) 3500 2500 2000 - - -
Promień krzywej
wypukłej (m)
droga jednojezdniowa - 8000 4500 3000 2500 1500 600 300
Promień krzywej wklęsłej (m) 4500 3000 2000 1800 1500 1000 600 300
*)
Dopuszcza siÄ™ 6 000 m przy przebudowie albo remoncie drogi.
41