6867

Opracowanie lektur z filozofii

Kazimierz Ajdukiewicz (1890-1963r) - polski filozof i logik, reprezentant szkoły lwowsko-warszawski ej, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza i Uniwersytetu Warszawskiego, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Zajmował się epistemologią, semiotyką i ogólną metodologią nauk.

Przez wszystkie okresy rozwoju jego myśli bliski był mu antyirracjonalizm i empiryzm, przy czym początkowo bliski był mu pozytywizm.

Większość klasycznych pytań filozoficznych była dla niego pozorna i miała swoje źródło w nadużyciu języka, naruszaniu wymogów komiuiikowalności i sprawdzalności. Ajdukiewicz lubił tendencje a nie akceptował wersji radykalnej. Chciał przełożyć filozofię w taki sposób, aby była zrozumiała dla osób nie będących filozofami. W ten sposób autor przedstawia następujące problemy, pojęcia i kierunki filozoficzne.

W swoich „Zagadnieniach i kierunkach filozofii” wnikliwie opisuje autor język jako narzędzie poznania. Głównym zagadnienie jakie badał to w jakim stopniu poznanie świata zależy od aparatury pojęciowej. W tej kwestii doszedł do stanowisk, które nazwał radykalnym konwencjonalizmem. Zwraca Ajdukiewicz uwagę na fakt, że od sposobu w jaki się rozumie wyrazy ( znaczenie) zależy sposób posługiwania się nimi. Badał także role języka w konstruowaniu świata i stwierdził, że akceptacja lub odrzucenie zdań zależy m.in. od znaczenia wyrażeń użytych do ich sformułowania. Znaczenie współ determinuje sposób posługiwania się nimi, to z właściwego danemu językowi sposobu używania wyrażeń można wnosić o ich znaczenie w tym języku.

Np. Jeśli kwadrat jest równy prostokątowi, to odrzucenie przez kogoś zdania-„Boki kwadratu są sobie równe” świadczyło by o tym, że przypisuje on słowom użytym w zdaniu inne znaczenie niż przysługuje im w języku polskim. Powyższe zdanie jest prawdziwe ze względu na sens użytych w nim słów. Jest to przykład reguły bezwarunkowej. W ten sposób zrodziła się dyrektywna koncepcja znaczenia, która głosi, że znaczenie wyrażeń danego języka jest właśnie takie jakie można odczytać z dyrektyw znaczeniowych.

Innym pojęciem, które utworzył Ajdukiewicz jest aparatura pojęciowa. Autor uważa ja za ogół znaczeń przyporządkowanych znaczeniom danego języka. Ogłosił on tez mocniejsza niż klasyczny konwencjonalizm Poincare.

Teoria poznania.

Inaczej jest ona nazywana epistemologią, episteme - „wiedza; umiejętność, zrozumienie”; Na poznanie składają się akty poznawcze jak i rezultaty poznawcze. Akty poznawcze to czynności psychologiczne takie jak postrzeganie, przypominanie, sądzenie rozważanie, rozumowanie, wnioskowanie. Rezultaty poznawcze to twierdzenia naukowe nie będące czynnościami psychicznymi i nie należące do aktów poznawczych (np. twierdzenie Pitagorasa, prawo grawitacji).

Podmiot badań psychologii i teorii poznawczej jest częściowo wspólny, jednakże każda z tych nauk bada ten podmiot w inny sposób. Psychologia bada faktyczny przebieg procesów poznawczych, klasyfikuje je i obserwuje prawa rządzące ich przebiegiem. Teoria poznania poddaje akty poznawcze i rezultaty poznawczej oceny (prawda/fałsz) lub z punktu widzenia ich uzasadnienia (zasadność bezzasadność, poznanie)

Pytania teorii poznania:

•    Co to jest prawda? - zagadnienie istoty prawdy.

•    Na czym poznanie powinno się opierać? Wedle jakich metod poznanie powinno być osiągnięte aby było pełnowartościowym?- Zagadnienia źródła poznania.

2