8056

216 GCOKG W f IIŁCU.

obrazy i wyobrażenia), lecz także potrzebuje dla wyrażenia duchow ej treści -danych form naturalnych zgodnie z tym ich znaczeniem, które powinna ona przeczuwać i nosić w sobie Wśród wszystkich postaci naj wy-ższą i najprawdziwszą jest postać ludzka, ponieważ, tylko w niej duch może mieć swoją cielesność, a dzięki temu swój naoczny wyraz.

W icn spoińb w>}*inion* zost3;« w ipooób definitywny (es crlcdigl ivcfc) ouiIj nnUwcKliti tulury w oiwec. khircj nic ila «ę m.ak pogodzie z równie abnakcyjr ym prrcciwenewcm dopóki u>. co catuialne. bierze m tylko w jego zcwn<lrznoici. a nie jako naturalna (onuc stanowiąca mak duciu, bsclącią czyni efeankWryMycmym i wypotazonym w sent

$559

W tego rodzaju jednostkowości kształtow ania duch absolutny nic może być ukazany wprost Dlatego duch sztuki pięknej jest pewnym ograniczonym duchem narodowym, którego istniejąca sama w sobie ogólność w procesie zmierzającym do dalszego określania jej bogactwa rozpada się na bliżej nieokreśloną wielość bogów. Wraz z istotną ograniczonością treści piękno w ogóle staje się tylko przenikaniem oglądu albo obrazu przez to, co duchowe, -czymś formalnym w tym sensie, że treść myśli albo wyobrażenie, podobnie jak materiał, którym posługuje się myśl. ażeby siać się czymś dostępnym dla wyobraźni. może być najrozmaitszego, choćby- nawet najbardziej nieistotnego rodzaju. a jednak me przeszkadza to temu. by dzieło było czymś pięknym i stanowiło dzieło sztuki.

$560

Jednostronność bezpośredniości w ideale zawiera (§ 556) przeciwstawna jednostronność polegającą na tym, że ideał jest czymś stworzonym przez artystę. Podmiot stanow i formalna strunę działania, a dzieło sztuki tylko wówczas jest wyrazem Boga. jeżeli me ma w ntm żadnego znaku subiektywnej szczcgó lowośc:, locz treść obecnego w podmiocie ducha została poczęła i wydana na świat bez żadnej domieszki i jako nieskalana związaną z nią przypadkowością Ale gdy tylko wolność przechodzi dalej do myślenia, działanie wypełnione tą immanentną treścią, natchnienie artysty, stanowiąc w nim pewną obcą siłę. występuje jako wyzbyty wolności patos Tworzenie ma w nim samym formę naturalnej bezpośredniości, przysługuje ono geniuszowi jako temu oto szczególnemu podmiotowi - a zarazem jest pewną pracą pozostającą w związku z technicznym rozsądkiem i dziedziną zewnętrznej mechaniki. Dlatego dzieło sztuki jest w tym samym stopniu dziełem wolnej arbitralności, a artysta jest Bożym mistrzem (der Master d» Cottes).

{ 561

W owym akcie spełnienia pojednanie występuje jako początek w tym sensie, że dokonało się ono bezpośrednio w podmiotowej samowiedzy, która w ten sposób jest w sobie pewna i pogodna, pozbawiona gł<bt i świadomości swojego przeciwieństwa względem istoty. która istnieje sama w sobie i d’.a siebie. Podru-gtcj strome doskonałości piękna, która urzeczywistnia się w takim pojednaniu i która występuje w sztuce klasycznej, znajduje się sztuka wzniosłości, sztuka symboliczna, w której nic została jeszcze znaleziona postać odpowiadająca idei. a myśl przedstawiona jest raczej jako coś wykraczającego poza formę i zmagającego się z nią. jako pewne negatywne odnoszenie się do formy, w której jednocześnie usiłuje scę oru unaocznić. lym samym znaczenie, treść, wskazują właśnie na to, ze jeszcze mc osiągnęły nieskończonej formy, jeszcze me znają siebie i nic są jeszcze świadome siebie jako wolnego ducha. Treść istnieje tylko jako abstrakcyjny Bóg czystego myślenia albo pewne dążenie do niego, które miota się nieustannie, nie znajdując ukojenia, od jednej formy do drugiej i nic ino/c odnaleźć swego celu

{562

Natomiast innytn rodzajem nicodpow icdmości zachodzącej pomiędzy ideą a upostaciowaniem jest to, źc mcskoixrzona forma, podmiotowość, mc jest tak jak w tamtym terminie skrajnym tylko powierzchowną osobowością, lecz jest tym. co najbardziej wewnętrzne, a Bóg poznawany jest nie jako jedynie szukający dla siebie postaci albo zaspokajający się postacią zewnętrzną, lecz jako odnajdujący siebie tylko wewnątrz siebie, a tym samym jako nadający sobie swoją adekwatną postać wyłącznic w tym, co duchowe W ten sposób sztuka - jako sztuka romantyczna - rezygnuje z ukazywania Boga jako takiego w zewnętrznej postaci i za pośrednictwem piękna. Przedstawia go ona tylko jako zniżającego się do poziomu zjawiska, a to. co boskie, jako żarliwość (Innigkcit) w zcwnętr/ności usuwającą się z tej zewnętrznośc;. która ma dlate go prawo pojawiać się tu w całej swej przypadkowości [obojętnej] w stosunku do swego znaczenia.

/adsr.em filozofii religsi jest posunie logicznej konieczności w postępie określeń isto ty poznane, jako Absolut, którym to okreśłonom odpowiada najpierw typ kultu, a następnie lówmcź twjęcka samowicdza. świadomość tego, co lianowi najwyższe powołanie człowieka. a zarazem ratut a clycznuici danego nucdu zasada jego prawa, jego rzeczyw-Jiej wolności i jego ustroju, a tak/ejego sztuki i nauki, odpowiadali zasadzie, która tuncmi substancję danej rel.gn Zrozumienie tego. te wszystkie te momenty rzeczywistości danego narodu stanowią jedną systematyczną totalność i te stwarza je i kształtuje jeden duch. leży u podstawy zrozurricma aiccpncj rzeczy, a mianowicie tego. żc dzieje icligii zbiegają się w jedno z powszechnymi dziejami śwuta