Psychologia religii
- przedmiot badań: związki religii z życiem psychicznym jednostki i grup ludzkich (początkowo przeważały badania religijności w aspekcie indywidualnym ale dziś jest psychologia tłumu itp...)
- badanie wpływu religii na psychikę i psychiki na wyobrażenia i zachowania religijne
- prceżycia religijne (np konwersje, ekstazy, mistycyzm) się typologizuje, analizuje, szuka ich źródeł -jest ona spleciona metodą i narzędziami z innymi dziedzinami psychologii (np kliniczną, rozwojową, społeczną)
HISTORIA DZIEDZINY
1. unaukowienie samej psychologii:
W. Wundt w 1879 w Lipsku otworzył pracownię z użyciem do badań psychiki obserwacji i eksperymentu
2. lata 80-te XIXw. USA
obserwowano tu od lat 50-tych wyraźne przemiany religijności, rozpad kościołów tradycyjnych (np. baptystów, metodystów) i powstawanie nowych, masowych mchów , denominacji, sekt (milleneiyzm, z którego wykształciły się mchy badackie, nich Adwentowy), zaczęto poszukiwać przyczyny tych zjawisk
- Granville Stanley Hall, przeniósł idee psychologii eksperymentalnej W. Wundta z Europy do USA, gdzie założył pierwsze w USA laboratorium psychologii eksperymentalnej.
- Edwin Diller Starbuck w roku 1899 publikuje pierwszą naukową monografię pt „Psychologia religii’' (pierwszy używa tej nazwy) gdzie podkreśla konieczność jej usamodzielnienia się(zwłaszcza od filozofii religii), zakreśla jej cele i metody
- William James: w 1902 roku zostały wydane jago wykłady pt. „ Doświadczenia religijne”. Uważał, że religijność należy badać poprzez analizę jej wybujałych przejawów u „wirtuozów” religijnych czyli np. konwertytów, mistyków, bada też w tym celu teksty religijne (np historię nawrócenia Pawła/Szawła). Uważał, że religijność i życie psychiczne człowieka są jednym i dlatego można je badać tymi samymi metodami
- James Henry Leuba, któiy był pod wpływem Halla i Jamesa, badał psychobiologiczne warunki mistycyzmu, poprzez badanie stanów mistycznych sztucznie wywołanych psychotropami, badał także związki religii z moralnością
Po szybkim rozwoju w latach początkowych, nastąpił w dziedzinie impas bo od lat 20-tych dominującą dziedziną był behawioryzm, który w psychologii religii okazał się nieadekwatny, bo nie dało się badać religijności tylko na podstawie zachowań i metodami ilościowymi. Tę lukę wypełniała psychoanaliza: [Freud, Jung i Fromm (o nich pyt 63-65, heli, ktoś inny się będzie męczył:)))))]
Impas został w końcu przezwyciężony po II wojnie św. przez Gordona Allporta. któiy badał/ postulował:
- rolę religijności w strukturze osobowości
- istnienie wspólnego ale kształtowanego indywidualnie „sentymentu" (uczucia) religijnego
- religijność to niezbędny element osobowości (choć czasem następuje zwątpienie)
trzeba mówić też o innych reiigiach, bo to sprzyja postawom tolerancji i otwartości