HISTORIA FILOZOFII NOWOŻYTNEJ
Rządy jednej klasy doprowadzają do wyalienowania innej. To wyobcowanie, wsparte rozwojem sil wytwórczych, doprowadzić może do rewolucji. Marks twierdzi, że komunizm nie jest ideałem, ale rzeczywistym ruchem, który znosi san obecny.
Formą stosunków międzyludzkich jest społeczeństwo obywatelskie, które wywodzi się z rodziny i plemienia. Obejmuje ono całokształt materialnych stosunków jednostek w granicach określonego szczebla rozwoju sił wytwórczych.
o vMv/arzaniu świadomości
Jednostki popadają w jarzmo rynku - zmienić to może tylko komunizm, czyli świadome panowanie ludzi nad silami. Duchowe bogactwo jednostki jest skorelowane z bogactwem jej realnych stosunków. O zajściu rewolucji decydują warunki życia.
W obrębie klasy rządzącej również dokonany jest pewien podział pracy - w postaci podziału na .ideologów" i członków czynnych. Klasa ta tworzy więc ideologię, przedstawia własne interesy jako interesy wspólne wszystkich obywateli. Wraz z kolejnymi przewrotami politycznymi kolejne władze muszą odwoływać się do haseł coraz bardziej ogólnych, które pociągną za sobą resztę społeczeństwa. Jedynie o klasie prawdziwej, żywiołowej rewolucji nie można powiedzieć, że od samego początku jest klasą, gdyż wypowiada glos całego ludu.
rzeczywista baza ideologii
stosunki miedzy ludźmi i silami wytwórczymi
Wraz z odróżnieniem i rywalizacją pomiędzy miastem a wsią dochodzi do oddzielenia kapitału i własności ziemskiej. Zniesienie tego przeciwieństwa jest ważnym warunkiem społecznej wspólnoty.
System feudalny prowadzi do wykształcenia się klasy kupców, a zatem oddzielenia od siebie produkcji i wymiany. Dzięki temu może dojść do wyspecjalizowania się pewnych miast w produkcji konkretnych towarów i do zacieśnienia więzów pomiędzy miastami. Dopiero teraz pojawia się szansa na wymienianie wynalazków. Rozszerzenie stosunków pomiędzy miastami prowadzi z jednej strony do powstania klasy mieszczan, która dąży do wyrwania się z więzów feudalnych, a z drugiej - do powstania manufaktur. Mieszczanie, którzy zaczną gromadzić kapitał przemysłowy i handlowy umożliwiąw przyszłości zaistnienie dwóch wielkich klas: burżuazji i proletariatu. Należy w tym miejscu pamiętać, że klasa społeczna powstaje zawsze w opozycji do innej klasy.
Dzięki manufakturom dochodzi do konkurencji handlowej na poziomie międzynarodowym, która nabiera jeszcze większego rozmachu wraz z wielkimi odkryciami geograficznymi. W miastach handlowe stosunki cechowo-patriarchalne zastąpione zostają przez stosunki pieniężne między kapitalistą a robotnikiem. Dzięki nagromadzeniu kapitału możemy mówić o powstaniu wielkiej burżuazji (manufakturalnej) a odróżnieniu od małej burżuazji' (związanej z cechami).
Wraz z XVII- i XVIII-wiecznym rozwojem handlu i żeglugi wzrasta znaczenie kolonii, ale także manufaktur. Kapitał ostatecznie trąd naturalność, gdyż powstają banki, pojawiają się kredyty. Dzięki temu, jak również dzięki wolnej konkurencji i odkryciom Newtona dochodzi do powstania wielkiego przemysłu, inwestowania w maszyny, dokonywania ścisłego podziału pracy. W wyniku tego wszystkiego otrzymujemy: rozwój komunikacyjny, rynek światowy, centralizację kapitału, powszechną konkurencję, zniszczenie ideologii, religii i moralności. Stosunki naturalne ostatecznie ulegają przekształceniu w pieniężne. Miasto zwycięża wieś, stosunki klasowe uniwersalizująsię. Wreszcie możemy mówić o historii powszechnej, ale najważniejsze jest zaistnienie nowego bohatera klasowego: robotnika.