Podstawowe pojęcia ekonomiczne - ogólnopolski projekt edukacyjny
Fundacji Nauka i Wiedza i portalu Edukator.pl I prowadzony pod patronatem narodowego Banku Polskiego
TEMAT LEKCJI: Czy państwo powinno pożyczać pieniądze od własnych obywateli? Dług
publiczny i jego konsekwencje.
CELE LEKCJI:
• dydaktyczne: przypomnienie lub nauczenie znaczenia pojęć: budżet, deficyt budżetowy, dług publiczny, nadwyżka budżetowa, obligacja
• poznawcze: ćwiczenie przez ucznia podejmowania racjonalnych decyzji ekonomicznych i politycznych np. czy warto kupić obligacje czy nie? Czy warto głosować na polityków wydających bez opamiętania publiczne pieniądze?
• wychowawcze: przestroga przed konsumpcją bez pokrycia, zachęta do oszczędzania
CZAS ZAJĘĆ: 45 minut
METODY: prezentacja filmowa, praca z zeszytem, publiczna odpowiedź ucznia przy tablicy,
drama, dyskusja
ŚRODKI DYDAKTYCZNE: odtwarzacz DVD z rzutnikiem lub telewizorem, tablica szkolna, kilka
patyczków i kartka papieru
PROPONOWANY PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Lekcję najlepiej zacząć od projekcji filmu "Dług publiczny". Nie pojawiają się w nim zasadniczo zagadnienia nieznane uczniom z wcześniejszych zajęć, więc jest to znakomita okazja, aby powtórzyć i uporządkować pewne terminy i problemy.
2. Ochotnik lub uczeń wyznaczony przez nauczyciela (na podstawie filmu oraz zdobytej wcześniej wiedzy) przypomina wszystkim, na czym polega deficyt budżetowy. Aby nie skończyło się tylko na wyrecytowaniu bez zrozumienia słownikowego terminu, ta sama albo inna osoba powinna też wyjaśnić (choćby na przykładzie kraju z kreskówki) na czym to w praktyce polega (np. w przyszłym roku król może zebrać od poddanych na potrzeby kraju 1000 mońków, a zaplanował budowę pałacu za 1200 mońków, a więc, jeśli nie odstąpi od swych zamiarów, spowoduje deficyt budżetowy w wysokości 200 mońków).
3. Teraz w zeszytach - również na podstawie filmu i zdobytej wcześniej wiedzy - wszyscy uczniowie zapisują w punktach możliwości zachowania się króla oraz konsekwencje poszczególnych ruchów, a nauczyciel po kilku minutach ogląda te notatki i dokonuje weryfikacji. Potem należy to wszystko zebrać, najlepiej porządkując pisemnie na tablicy. Wśród różnych propozycji (np. król może zbudować tańszy pałac, dodrukować pieniądze, podnieść podatki) należy wyeksponować koncepcję: król może zaciągnąć tzw. wewnętrzną pożyczkę.
4. Uczniowie powinni teoretycznie orientować się już mniej więcej, czym jest dług publiczny, gdyż na jednej z ostatnich lekcji była o tym mowa (i została nawet wtedy zaprezentowana kopia obligacji skarbu państwa), warto jednak ugruntować ich wiedzę, urządzając prostą inscenizację:
a. Nauczyciel rozdaje pięciu, udającym poddanych królestwa osobom, po trzy zapałki. Umawiamy się, że są to pieniądze.
b. Teraz uczeń udający króla zbiera roczny podatek (po jednej zapałce od głowy) i tworzy w ten sposób "budżet państwa". Nauczyciel mówi, że budowa pałacu