Związki mineralne w produktach żywnościowych występują w postaci nieorganicznej - jako tlenek, węglany, siarczany, krzemiany i chlorki - oraz w różnych połączeniach organicznych z białkami, węglowodanami i lipidami.
Popiół - jest to pozostałość to pozostałość po całkowitym spalaniu (zmineralizowaniu) substancji organicznych w produktach spożywczych w takich warunkach, w jakich nie następuje rozkład chlorków i utlenienie się chlorku. Do głównych składników popiołu zalicza się K, Ca, Na, Mg i Fe spośród metali P, S i Cl - z metaloidów.
W skład popiołu wchodzą również ewentualne zanieczyszczenia mineralne w postaci piasku, kurzu lub pozostałości po stosowanych środkach chemicznych. Ilość i skład popiołu zależy od pochodzenia żywności i od stosowanej metody mineralizacji próby (tab.).
W świeżych owocach zawartość popiołu waha się w granicach od 0,2% do 0,8%, niektóre suszone owoce (np. morele) mogą zawierać ok. 3,5% popiołu, nasiona strączkowe około 4%, natomiast cukier, miód i syropy zawierają śladowe jego ilości do 0,05%.
Zawartość popiołu w wybranych produktach
Produkt |
Zawartość popiołu (mg/lOOg) |
Mleko 3,5% |
357 |
Jaja |
539 |
Kiełbasa krakowska sucha |
2020 |
Makrela wędzona |
1721 |
Chleb |
681 |
Otręby pszenne |
3029 |
Ziemniaki |
587 |
Orzechy laskowe |
1280 |
Mak niebieski |
3722 |
Czekolada gorzka |
1038 |
Oznaczenie zawartości popiołu maże bvć prowadzone w celu:
-Określenie wartości odżywczej produktów spożywczych, o której w znacznym stopniu decyduje skład jakościowy i ilościowy popiołu
-oznaczenie zawartości niektórych pierwiastków (potas, sód, wapń, fosfor, itp.)
-oznaczenie zawartości metali ciężkich, szkodliwych dla zdrowia, do których zaliczamy: ołów, arsen, miedź, cynk, kadm, rtęć, cynę
-oznaczenie zawartości zanieczyszczeń mineralnych, tj. piasku, pozostałości po stosowaniu herbicydów.
Na charakterystykę popiołu składa sie oznaczenie:
a) zawartości popiołu całkowitego (surowego)
b) zawartości popiołu nierozpuszczalnego w 10% kwasie solnym