ZADANIE 1.2. Wstępny projekt modelu struktury standardu kompetencji zawodowych
rynku pracy. W ten sposób nowe SKZ tkwią w nurcie europejskich przemian związanych z koncepcją uczenia się przez całe życie przede wszystkim dlatego, że opisy kompetencji zawodowych odnoszą się do zbiorów: wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych, charakterystycznych dla budowy ERK. Europejska Rama Kwalifikacji, dzięki ośmiu poziomom, służy porównywaniu kwalifikacji występujących w różnych krajach i sama w sobie nie wymaga stosowania opisów kompetencji zawodowych w tym procesie. Kompetencje mogą natomiast pełnić pożyteczną rolę w opracowywaniu opisów kwalifikacji umieszczanych w Krajowym Rejestrze Kwalifikacji, a także w procesie walidacji kompetencji. Nie jest to jednak obligatoryjne i każdy kraj może na swój sposób korzystać ze standardów kompetencji zawodowych.
Polska Rama Kwalifikacji (PRK) obejmuje, z założenia, wszystkie aspekty uczenia się, we wszystkich kontekstach, na wszystkich możliwych drogach i poziomach. Oznacza to, że uczenie się w celu wykonywania pracy zawodowej jest fragmentem wielowymiarowego uczenia się przez całe życie (LLL - Lifelong and Lifewide Learning). Jednocześnie należy pamiętać, że uczenie się w celu wykonywania pracy jest, ze względów ekonomicznych, społecznych i psychologicznych, jednym z najważniejszych zadań edukacyjnych. Polska Rama Kwalifikacji ma służyć powiązaniu Krajowego Systemu Kwalifikacji z systemami innych krajów, za pośrednictwem Europejskiej Ramy Kwalifikacji (ERK). Skutkiem tego model Polskiej Ramy Kwalifikacji powinien przystawać do modelu Europejskiej Ramy Kwalifikacji. Pamiętając, że Europejska i Polska Rama Kwalifikacji służy uczeniu się przez całe życie, nową strukturę standardów kompetencji zawodowych zaprojektowano w sposób przyjazny dla tej koncepcji. Zgodnie z założeniami uczenia się przez całe życie (LLL), elastyczność i dostępność do kształcenia zawodowego zostanie podniesiona przez zapewnienie swobody gromadzenia w ciągu życia człowieka „jednostek efektów uczenia się", a po ich walidacji - „kwalifikacji zawodowych". Pełne kwalifikacje w zawodzie, potwierdzone odpowiednim dyplomem, uzyska ta osoba, która potwierdziła wszystkie kompetencje, zdefiniowane bądź w podstawie programowej kształcenia w zawodzie (dla zawodów szkolnych), bądź w standardzie kompetencji zawodowych (dla zawodów pozaszkolnych). Domeną wykorzystania standardów kompetencji zawodowych, jako rzetelnych źródeł informacji o wymaganiach kompetencyjnych w zawodzie, będzie obszar edukacji pozaformalnej, a w dalszej przyszłości także edukacji nieformalnej.
Polski Rejestr Kwalifikacji będzie głównym zasobem informacji o krajowych kwalifikacjach, w tym kwalifikacjach zawodowych. Kompetencje zawodowe nie mogą być w sposób bezpośredni włączane do Rejestru Kwalifikacji z powodów definicyjnych - nie jest to bowiem „formalny wynik procesu oceny i walidacji".18 Tym niemniej, standardy kompetencji zawodowych są dobrym źródłem wiedzy zawodoznawczej, dlatego mogą być wykorzystywane do opisów kwalifikacji, które mają tworzyć Krajowy Rejestr Kwalifikacji. Wykorzystanie standardów kompetencji zawodowych do celów funkcjonowania Krajowego Rejestru Kwalifikacji nie jest obligatoryjne.
Zobowiązanie do opracowania dokumentu strategicznego dotyczącego uczenia się przez całe życie i jego wdrażania, jest elementem realizacji zadania 3.1. Nowoczesny rynek pracy, ujętego w „Krajowym Programie Reform. Europa 2020" (przyjętym przez Radę Ministrów 26 kwietnia 2011 r.). Zadanie to odpowiada także na, kierowane indywidualnie dla Polski, Zalecenie Rady Unii Europejskiej z 12 lipca 2011 r. w sprawie krajowego programu reform Polski z 2011 r., zawierające opinię Rady na
18 Słownik towarzyszący Zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie.
Doradca Consultants • Instytut Technologii Eksploatacji PIB • WYG International • IPiSS • ŁCDNiKP