Franciszek Mroczko 9
gnięda P. B. Crosbyego z omówieniem jego słynnych pojęć „zero defektów", czterech „pewników jakośa" oraz czternastoetapowego programu budowy systemu zarządzania jakośdą. Rozdział ten kończy dyskusja samego pojęda TQM, jego struktury i częśa składowych, zasady TQM, charakterystyczne cech organizaq'i realizującej tę formę zarządzania oraz główne wyznaczniki systemu TQM.
Kolejny rozdziała czwarty zawiera wiedzę z zakresu normalizaq'i oraz oceny zgodności umożliwiającą zrozumienia istoty systemów zarządzania jakością. Podobnie jak w poprzednich rozdziałach krótko została naświetlona geneza systemów jakośd oraz rozwoju normalizaqi. Odrębnie zwrócono uwagę na ewoluq'ę norm ISO serii 9000 akcentując istotę zmian i stan aktualny oraz różne kryteria podziału norm. Zilustrowana została normalizaqa w Polsce z uwzględnieniem podstaw prawnych i wynikających stąd uwarunkowań. Omówione zostały także ko-rzyśd wynikające ze stosowania norm ISO serii 9000 oraz zasygnalizowano także bariery i zagrożenia. W dalszej części rozdziału zaprezentowane zostały wymagania norm PN-EN ISO 9001:2009 oraz wytyczne normy PN-EN ISO 9004:2001. Tutaj można zapoznać się z normatywną definicją systemu zarządzania jakośdą, nieco szerzej przedstawioną istotą podejścia procesowego oraz z modelem systemu zarządzania jakośdą spełniającym wymagania tych norm. Szerzej omówiono poszczególne elementy tego modelu zwracając szczególną uwagę na odpowiedzialność kierownictwa, zarządzanie zasobami, realizację wyrobu, pomiar, analizę i doskonalenie oraz dokumentaq'ę systemu.
Rozdział piąty został poświęcony problematyce zintegrowanego systemu zarządzania jakośdą, środowiskiem i bezpieczeństwem. Przedstawione zostały tutaj podstawowe zagadnienia związane z dwoma standardami systemu zarządzania środowiskowego - systemu zgodnośa z wymaganiami normy ISO 14001, systemu ekozarządzania i auditu zgodnego z rozporządzeniem EMAS oraz wymaganiami normy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy PN-N-18001. W systemach zarządzania środowiskowego szczególną uwagę zwrócono na ogólne potrzeby i uwarunkowania proekologicznego, zrównoważonego zarządzania przedsiębiorstwem, na model systemu i jego poszczególne elementy, na strukturę powiązań między wymaganiami normy oraz na przedstawienie istoty systemu EMAS. Z kolei w zarządzaniu bezpieczeństwem i higieną pracy uwypuklone zostały uwarunkowania i konieczność tworzenia bezpiecznych i humanitarnych warunków pracy zgodnych z przypisami prawa i omówionymi wymaganiami nomy PN-N-18001. Zasygnalizowano obligatoryjne wymagania normy określające konieczność opracowania