9728252575

AGH; WGGiOŚ; KGOOŚiG; Sedymentologia - materiały pomocnicze do wykładów; CZ. 1

WSTĘP

Sedymentologia - nauka o skałach osadowych. Zajmuje się opisem, klasyfikacją i genezą osadów nie skonsolidowanych i zwięzłych. Bada m. in.:

-    procesy sedymentacyjne,

-    budowę osadów,

-    środowiska sedymentacyjne.

Procesy sedymentacyjne - procesy fizyczne, chemiczne, biogeniczne i biochemiczne, prowadzące do powstawania osadów.

Budowa skał osadowych - obejmuje teksturalne cechy osadów oraz struktury sedymentacyjne.

Środowiska sedymentacyjne - miejsca (obszary), w których odbywają się procesy sedymentacyjne (np.: rzeki, oceany, pustynie itp.).

Sedymentologia wykazuje związki m. in. z:

-    biologią (paleoekologia, środowiska),

-    chemią (wietrzenie, diageneza),

-    fizyką (erozja, transport, depozycja).

W rozpoznawaniu i rekonstrukcji kopalnych środowisk sedymentacyjnych, w których procesy sedymentacyjne odbywały się przed „milionami” lat pomaga (pomimo wielu ograniczeń) metoda aktualistyczna (aktualizm geologiczny).

Zgodnie z ideą metody aktualistycznej - wszystkie procesy zachodzące obecnie na Ziemi zachodziły także w przeszłości, czyli „teraźniejszość może być kluczem do przeszłości”.

Poznawanie współczesnych procesów geologicznych pomaga w rozpoznawaniu ich w zapisie geologicznym. Np. riplemarki (struktury sedymentacyjne depozycyjne; str. 34 opr.) wieku np. 100 min lat, tworzyły się pod wpływem zbliżonych procesów i w podobnych warunkach jakie panują współcześnie podczas powstawania takich struktur.

Głównym celem badania kopalnych środowisk sedymentacyjnych jest rekonstrukcja geografii minionych okresów (paleogeografii*), procesów sedymentacyjnych oraz klimatu.

*Paleogeografia - nauka zajmująca się rekonstrukcją rozmieszczenia lądów i mórz w poszczególnych okresach dziejów Ziemi.

Zapis sedymentologiczny w postaci osadów ujawnia stosunkowo dokładny obraz kopalnych środowisk sedymentacyjnych.

Wer. 1.

Opr. Piotr Strzeboński; [e-mail]