1999020380

NOTATKI

(NOTES)

ADAM GADOMSKI.

Uwagi o epoce lodowej w Tatrach).

(A propos de l'epoque glaciare dans les Tatra).

Przegląd morfologiczny form tatrzańskich daje nam możność ocenienia znamion, będących bezpośrednim lub pośrednim wynikiem zlodowacenia, które Tatry przebyły. Przechodząc skalę form, widzimy iż przewagę mają formy erozyjno-glacjalne, potem idą formy akumulacji lodowcowej, rzeczno-glacjalne, periglacjalne i tworzące się ciągle formy poglacjalne. Taką jest skala w stosunku do całych Tatr, jeżeli natomiast zastosujemy ją do poszczególnych części, to już tu ukażą się różnice. I tak np. Tatry Wysokie, przeważnie granitowa, wykazują ogromną przewagę czystych form erozyjno-glacjalnych w stosunku do osadów akumulacji lodowcowej, które zostały w przeważnej części już wyniesione przez erozję naziemną.

Tatry Zachodnie natomiast, geologicznie bardzo urozmaicone, z silnie rozwiniętym na N pasmem wapienno-dolomitowym (tak zwane „Zakopiańskie Tatry Wapienne”), wykazują znowu wprost przeciwnie, przewagę form akumulacji lodowcowej, konserwowanych od wynoszenia przewagą erozji podziemnej (zjawiska krasowe). Natomiast słabiej zarysowane w Tatrach Zachodnich formy erozyjno-glacjalne, częściowo jeszcze przykryte są kożuchem akumulacji oraz niejednolicie występują w rozmaitych strefach budujących je skał²). Tatry znowu Bielskie % położone na skrajnym wschodzie, wapienno-dolomitowe, wykazują na północnych swych stokach formy erozyjno-glacjalne w postaci jedynie tylko 9 kotłów wysokogórskich, podczas gdy znowu ich strona południowa, pokryta trawnikami, zupełnie kotłów glacjalnych nie posiada,

Referat przygotowany na 3. Międzynarodową Konferencję Czwartorzędową w Wiedniu, w r. 1936.

²) Gadomski Adam:    „O zlodowaceniu doliny Bystrej pod Kuźnicami .

Przegl. Geogr. Warszawa 1936, str. 65—75.

») Gadomski Adam:    ..Morfologia glacjalna Bielskich Tatr”. Pamiętnik

II Zjazdu Słowiańskich Geografów i Etnografów w Polsce w r. 1927, tom I, 1929.