2455029204

Założenia teoretyczne i metodologiczne nauk o polityce publicznej 11

Badacze polityk publicznych zdają się odrzucać przekonanie o neutralności aksjologicznej badań naukowych. Zwracają oni uwagę, że orientacja normatywna jest zarówno nieunikniona, jak i konieczna. Nieunikniona — ponieważ nauki społeczne są „subiekty-wistycznie uwikłane” poprzez określoną perspektywę poznawczą posługującego się nią badacza¹⁵. Konieczna — ponieważ ich rolą jest promowanie określonych wartości.

Aspiracje Lasswella, zapewne częściowo wynikające z osobistych doświadczeń z okresu II wojny światowej, oraz roszczenia kolejnych pokoleń badaczy sięgały sfery kształtowania polityk publicznych i nasycania jej wartościami demokratycznymi. Po części ich myślenie

0    celowości aktywnego zaangażowania się w sprawy publiczne można zobrazować poprzez odwołanie do często przywoływanego postulatu K. Marksa: „Filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat; idzie jednak o to, aby go zmienić”¹⁶. Na gruncie nauk o polityce publicznej silnie eksponowany jest pogląd o potrzebie maksymalizacji wartości demokratycznych

1    promowania określonej aksjologii. Jak stwierdził Lasswell: „.. .szczególny nacisk należy położyć na rozwój wiedzy służącej pełniejszej realizacji postulatu ludzkiej godności”¹⁷.

W tabeli 1 zestawiono argumenty protagonistów oraz oponentów uznawania studiów nad politykami publicznymi za dyscyplinę naukową.

Tabela 1. Spory wokół statusu teoretyczno-metodologicznego nauk o polityce publicznej

Zasada konstytutywna	Oponenci	Protagoniści
	Niedookreślony zakres problemowy (Bobrow i Dryzek 1987; Goodin, Rein i Moran 2006)	Pola badań wytyczają problemy publiczne (Lasswell 1951)
Wielodyscyplinarność	Brak uniwersalnej definicji (Bobrow i Dryzek 1987; Goodin, Rein i Moran 2006)	Brak jednolitej definicji umożliwia integrację różnych perspektyw (Lasswell 1951; Smith i Larimer 2013)
	„Intelektualne kłusownictwo” (Smith i Larimer 2013)	Pluralizm teoretyczny służy lepszemu zrozumieniu rzeczywistości (Lasswell 1951)
	Nikła zdolność do budowania teorii (Goodin, Rein i Moran 2006)	Zdolność do tworzenia teorii funkcjonalnych (Smith i Larimer 2013)
Zorientowanie na problem	Nadmiernie praktyczne zorientowanie (Goodin, Rein i Moran 2006; Stone 1988; Sabatier 1991)	Aplikacyjność jest wartością równie istotną jak potencjał do budowania teorii (Lasswell 1951)
Orientacja normatywna	Normatywne uwikłanie zagraża naukowej obiektywności (Horowitz 1962)	Celem nauki jest promowanie wartości demokratycznych (Lasswell 1951; Ditley 1987)

Źródło: opracowanie własne.

¹⁵    W. Dilthey, Przeżycie i twórczość poetycka, [w:] Z. Kuderowicz, Dilthey, Warszawa 1987.

¹⁶    K. Marks, F. Engels, Tezy o Feuerbachu. Dzieła, Warszawa 1975.

¹⁷    H.D. Lasswell, Thepolicy..., s. 10.

Wrocławskie Sludia Politologiczne 18. 2015 © for this edition by CNS