2918586897

129

recenzje, omówienia, noty

PRASA GALICYJSKA

czeń oraz nagród. Najbardziej ceni wręczoną mu w listopadzie 1992 r. na Górze św. Anny nagrodę im. ks. prałata Aleksandra Skowrońskiego „za rzetelność w głoszeniu prawdy historycznej oraz wybitne osiągnięcia naukowo-badawcze nad dziejami czasopiśmiennictwa i innych obszarów kultury polskiej na Śląsku”.

Wśród rozlicznych gratulacji, które z okazji tego Jubileuszu wpłynęły na Jego ręce zabrakło Ośrodka Badań Prasoznawczych, Zeszytów Prasoznawczych, co niniejszym nadrabiamy.

Sylwester Dziki

Jerzy Jarowiecki: PRASA LWOWSKA W LATACH 1864-1918. BIBLIOGRAFIA. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2002. S. 553.

Mariusz Jakubek: PRASA KRAKOWSKA 1795-1918. BIBLIOGRAFIA. Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2004. S. XIII, 387.

Badacze dziejów prasy galicyjskiej XIX w. wreszcie otrzymali długo oczekiwane kompendia. Oba dzieła, choć można na ich marginesie zgłaszać wiele krytycznych uwag, są - obok zapoczątkowanej przez Konrada Zawadzkiego „Bibliografii czasopism warszawskich 1579-1981” - najpoważniejszymi dziełami z zakresu bibliografii prasoznawczej (rejestracji wytworów prasowych) w ostatnim 15-leciu. Dodajmy, iż w tym okresie dużym zainteresowaniem bibliografów - historyków prasy cieszyła się prasa lwowska. W 1994 r. J. Jarowiecki (wespół z Barbarą Górą) opublikował „Prasę lwowską w dwudziestoleciu międzywojennym. Próba bibliografii”, zaś w 1997 r. Agnieszka Cieślikowa - „Prasę okupowanego Lwowa”. Obie pozycje były omawiane na łamach Zeszytów Prasoznawczych (1995 nr 3/4 i 1999 nr 3/4).

Praca M. Jakubka rejestruje ponad 1000 tyuiłów czasopism, gazet i kalendarzy (pominięte zostały wydawnictwa seryjne -głównie PAU i jednodniówki). Opis bibliograficzny składa się z 14 elementów (obok tytułu i podtytułu: czas ukazywania się, miejsce wydania, częstotliwość, nakładca, nakład, wydawca, redaktor, redaktor odpowiedzialny, drukarnia, cena, format, miejsce przechowywania) na ogól zgodnych z wcześniejszymi moimi postulatami.

Układ bibliografii jest alfabetyczny -stąd jej istotnym uzupełnieniem winny być indeksy - głównie chronologiczny, częstotliwości ukazywania się, języka wydania, nazwisk (wraz z określeniem ich funkcji), a może nawet: wydawców, drukarń. Książka nie zawiera ich; utrudnia to czytelnikowi korzystanie z niej.

Żałować wypada, iż autor zasięg chronologiczny tej interesującej bibliografii zamknął w latach 1795-1918. Przy niewielkim wysiłku można go było rozszerzyć i podjąć trud rejestracji czasopism od 1661 r. do 1794 r. Przecież w okresie tym ukazało się niewiele tytułów i to często już szczegółowo opracowanych.

Do tej cennej publikacji wkradło się kilka drobnych lapsusów, które nie pomniejszają jednak jej wartości. Krakowski Ośrodek Prasoznawczy (s. VII; winno być raczej: Krakowski Ośrodek Badań Prasoznawczych) nie był w 1957 r. organizatorem wystawy prasy krakowskiej; wystawę zorganizowała Biblioteka Jagiellońska -zaś na łamach czasopisma KOBP - Prasy Współczesnej i Dawnej (1958 nr 2 s. 149-158) ukazał się jedynie „Katalog wystawy prasy krakowskiej od XVI wieku do roku 1914 w Bibliotece Jagiellońskiej”. Nigdy nie nazwałbym Anieli Szwejcerowej i Jadwigi Goszczyńskiej - prasoznawcami. Są to bibliotekarki, tytuł zaś przywoływanej tu pracy (s. VII przyp. 13) chyba brzmi: „Spis polskich biologicznych czasopism i wydawnictw ciągłych znajdujących się w bibliotekach polskich”.

Książka Jerzego Jarowieckiego - również dzieło fundamentalne - poświęcona prasie lwowskiej składa się z dwu zasadniczych części. Pierwsza (we fragmentach drukowana w różnych wydawnictwach periodycznych) jest próbą opisu dziejów prasy lwowskiej. Szczególnie interesujące są typologiczne charakterystyki. Część druga -to zasadnicza bibliografia - znowu w układzie alfabetycznym, pozbawiona jakże potrzebnych indeksów, o które domagałem się przy omawianiu pracy M. Jakubka. Autor