5484453658

163

RECENZJE, OMÓWIENIA, NOTY

cze i ilustracje. Poza tym mamy źródła i przypisy <s. 373—383) oraz indeks osobowo-rzeczowy (s. 384—388).

Czasem po omówieniu ciekawej książki zagranicznej wysuwam propozycją jej przekładu. Tu — inną. Praca Tobiena może i powinna być inspiracją dla naszych badaczy informacji do napisania podobnego dzieła, odpowiadającego naszym stosunkom i warunkom. Oby tylko powstała książka równie pobudzająca do myślenia, ciekawa i — co nie najmniej ważne — taka, którą „się czyta”. Nie mam bowiem żadnej wątpliwości, że „informacją jest tylko to, co jest zrozumiane”.

Czesław Biel

DZIENNIKARSTWO KATOLICKIE A SPRAWA POKOJU j

KOMMUNIKATION UND AK-TION FOR FRIEDEN UND GE-RECHTIGKEIT. Zur Verantwor-tung und zu den Moglichkeiten katholischer Publizistik. „Fak-ten — Argumente”, Union Ver-lag, Berlin 1983. S. 80.

We wrześniu 1981 Berlińska Konferencja Europejskich Katolików (BK) zorganizowała w stolicy NRD międzynarodowe spotkanie chrześcijańskich dziennikarzy i publicystów na temat „Komunikowanie i akcja katolików w służbie pokoju”. Książeczka z serii „Fakty — Argumenty” zawiera materiały konferencyjne. Otwiera ją wstęp Hansa Kistne-r a z Instytutu Stosunków Międzynarodowych NRD (s. 5—15). Autor

wskazuje na rozwój mediów masowych i działania na rzecz włączenia ich w walkę o pokój i znaczenie w tym aspekcie berlińskiego spotkania. Uwagę poświęca zwłaszcza dysproporcjom polityczno-regionalnym w światowym komunikowaniu (przypominając raport McBride’a, „trzeci koszyk” KBWE i in.). Przypomina historyczny rodowód doktryny o „swobodnym przepływie informacji”, która z początkiem stulecia kierowała się przeciw porozumieniu kartelowemu ówczesnych światowych agencji Reutera, Havasa i Wolffa, dzielących między siebie — bez USA — rynek informacyjny (s. 12). Akcentuje jakościowy problem ilościowych dysproporcji informacyjnych i wspólne interesy krajów rozwijających się oraz państw socjalistycznych wobec wojny ideologicznej.

W tomiku zamieszczono 4 zasadnicze referaty. Poprzedził je przewodniczący Prezydium BK, Otto Hartmut F u c h s, mówiąc (s. 16— 29) o inspiracji przez encyklikę „Pa-cem in terris” Jana XXIII Berlińskiej Konferencji Europejskich Katolików jako stałego politycznego forum demokratycznych i społecznie zaangażowanych katolików duchownych i świeckich, począwszy od listopada 1964, jednoczącego obecnie w 25 krajach „katolików od Portugalii po Związek Radziecki, od Islandii po Maltę”. Przypomniał pokojowe apele Jana Pawła II. Następnie krytycznie ustosunkował się do panującego w Kościele przez 150 lat — do II Soboru Watykańskiego — oficjalnego nastawienia wobec tzw. „dobrej” i „złej” prasy (s. 20—24). „Dzisiaj są potrzebne Kościołowi rzeczowe argumenty, nie apologetyka i polemika. Kto występuje przeciw próbom propagandowej manipulacji, powinien przede wszystkim sam z nich zrezygnować, szczególnie z podejrzeń i zniesławień inaczej myślących” (s. 25). Fuchs zarzucił wielu katolickim publikacjom „deficyt informacyjny” gdy chodzi o zgłębienie pełnych przyczyn obecnego zagrożenia pokoju (s. 26).

Ojciec Donald 0’M a h o n y z irlandzkich Capuchin Publications zreferował stosunek „Kościół i komunikowanie” (s. 30—38). Pod kątem dekretu soborowego „Inter Mirifica” (1963 r.) oraz instrukcji pasterskiej do niego, omówił wskazówki Kościoła co do: a) komunikowania ze

świeckimi, b) komunikowania ekumenicznego, c) ambony kościelnej, d) prasy („W dzisiejszym świecie istnieje potrzeba większego zaufania i ściślejszej współpracy między dziennikarzami i Kościołem. To, co on głosi i co dziennikarze rozpowszechniają, ma zasadnicze znaczenie dla przyszłości naszego społeczeństwa”), e) radia i telewizji („...nikt, kto chce pełnić przewodnią rolę w określonej społeczności, nie może sobie pozwolić na ignorowanie radia i telewizji. W rzeczywistości czyni to jednak