5032124528

16

Kognitywistyka. Studia w Instytucie Psychologii UAM

Nazwa przedmiotu: Psychofizyka

Autor programu: prof. UAM dr hab. Anna Preis

Założenia i cele:

Głównym celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami psychofizyki. Szczególny naciski położono na przedstawienie podstaw psychoakustyki.

Celem dodatkowym jest skontrastowanie tradycyjnie uprawianej psychofizyki z jej współczesną wersją uwzględniającą wpływ środowiska na proces percepcji.

Treści programowe:

•    Wrażenie i pomiar (Systemy liczbowe. Rodzaje skal. Wielowymiarowość, podobieństwo, pomiar cech wrażenia.);

•    Psychofizyczny pomiar progów: progi różnicowe (Przykłady progów: (a)ledwo dostrzegalna różnica (jnd) w poziomie (b)ledwo dostrzegalna różnica w częstotliwości (c)ledwo dostrzegalna różnica w fazie); • Psychofizyczny pomiar progów: progi absolutne (Pojęcie progu absolutnego. Progi absolutne w różnych modalnościach zmysłowych.); • Metody klasycznej psychofizyki (Metoda stałych bodźców. Metoda granic. Metoda zrównywania.);

•    Klasyczna teoria psychofizyczna (Krzywa „ogive" — funkcja psychometryczna. Ograniczenia klasycznej teorii psychofizycznej — krzywa ROC.); • Teoria detekcji sygnałów (Metoda detekcji sygnału d'. Kryterium obserwatora 0, macierz wypłat.); • Metody teorii detekcji sygnałów (Metoda „yes - no". Metoda wymuszonego wyboru. Metoda „taki sam - różny".); • Wybrane zastosowania teorii detekcji sygnałów (Badanie bólu. Konstruowanie testów diagnostycznych.); • Podstawowe prawa psychofizyki (1) (Prawo logarytmiczne — Webera-Fechnera. Prawo potęgowe — Stevensa. Metoda szacowania wielkości (ME).); • Zrównywanie wewnątrzmodalne (Krzywe jednakowej jasności, głośności. Adaptacja, nasycenie.); • Zrównywanie międzymodalne (Głośność, drgania i szok elektryczny. Porównywanie głośności z Szokiem. Porównywanie szoku z drganiami.); • Percepcja wysokości (Modele oparte na analizie pobudzenia. Modele oparte na analizie struktury czasowej. Model percepcji wysokości dźwięków złożonych.); • Percepcja głośności (Modele głośności. Spostrzeganie zmian natężenia i kodowanie głośności.); • Percepcja barwy (Barwa jako wielkość wielowymiarowa. Podcechy barwy: chropowatość, ostrość siła fluktuacji.); • Środowiskowa korekta badań psychofizycznych (Percepcja obiektów w środowisku. Progi rozróżniania cech przedmiotu, a nie progi cech wrażenia percepcyjnego. Przykład: progi parametrów fali akustycznej a progi parametrów źródła dźwięku.)

/ Materiał ćwiczeń jest bezpośrednio powiązany z tematyką wykładów. /

Literatura:

1.    Baird J. C, 1997 Sensotion and Judgment. Complementarity Theory ol Psychophysics, Erlbaum, Mahwah, New Jersey

2.    Gescheider G. A. 1997 Psychophysics: The Fundamentols, (3rd ed.) Erlbaum, Mahwah, New Jersey

3.    Stevens S. S. 1986 Psychophysics: Introduction to its perceptual, neural and social prospects, Transaction Books, New Brunswick

4.    Zwicker E. Fasll H. 1990 Psychoacoustics. Facts and Models, Springer-Verlag, Berlin - New York