172 KS. PIOTR TOCZEK
Droszyńska, Zofia Rybińska, Wacława Siatkowska , Teresa Kopczyńska, Pelagia Bigocka, Anna Dłużewska, Maria Minikowska i inne185.
Polki skupiające się przy każdym polskim kościele posiadały własny sztandar ozdobiony wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i białym orłem156. Celem Towarzystwa było: roztoczenie opieki nad dzieckiem polskim, jego religijnym wychowaniem i nauczaniem; krzewienie polskości poprzez organizowanie odczytów, obchodów świąt narodowych, wycieczek, kultywowanie sztuki regionalnej przy pomocy wystaw i przedstawień teatralnych137.
Współpraca z Kościołem polegała na udziale we wszystkich uroczystościach kościelnych i pielgrzymkach, tak w charakterze uczestniczek, jak i współorganizatorek, a z drugiej strony na udziale księży jako opiekunów, wykładowców i współorganizatorów, zwłaszcza w działalności patriotycznej. Kuratorami oddziałów towarzystwa byli: ks. Bronisław Komorowski, ks. Franciszek Rogaczewski w Gdańsku, ks. Wiktor Wysocki, ks. Władysław Szymański, ks. Walter Hoeft, ks. Jerzy Majewski w Sopocie i ks. Józef Dydymski w parafii Piekło138.
Wśród osób świeckich na szczególne uznanie zasługuje praca Kune-gundy Pawłowskiej, gorącej patriotki i działaczki z Trąbek Wielkich. Pracowała w przedszkolu. To właśnie na skutek jej prośby biskup Edward 0’Rourke zgodził się by dzieci polskie były bierzmowane osobno139. Wybitną działaczką była też Apolonia Ogryczakowa, która organizowała zbiórki oraz różne imprezy, a dochód z nich był przeznaczony dla najbardziej potrzebujących pomocy rodaków. Jej działalność charytatywna przybrała takie rozmiary, że dary zaczęły napływać z całego Pomorza Gdańskiego. Za swą działalność była dwukrotnie odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi140.
Działaczki Towarzystwa opiekowały się dziatwą w polskich przedszkolach, zwanych wtedy ochronkami Macierzy Szkolnej, i młodzieżą ze szkół senackich udzielając jej pomocy w nauce. W ochronce polskiej w Sopocie (przy Parkstrasse 18 obecnie 22 lipca), zorganizowano 24 marca 1927 roku pogadankę wraz z przeźroczami, które przedstawiały sceny z życia Św. Kazimierza141. Z inicjatywy polskich kobiet ks. Franciszek Rogaczewski wygłosił w dniu 23 maja'1927 roku referat: Matka Boska
135 Tamże.
138 M. Koprowska, Udział kobiet w życiu religijnym Polonii Gdańskiej (maszynopis).
137 M. Koprowska, Polskie organizacje kobiece w W.M. Gdańsku jw. Por. RPGd jw.
108 M. Koprowska, Udział kobiet w życiu religijnym Polonii Gdańskiej (maszynopis).
139 RPGd — A. M a k u r a *t h,
140 S. M i k o s, dz. cyt., 220—221.
141 Gazeta Gdańska — Echo Gdańskie, 49 (1927).