606616657

200 KS. PIOTR TOCZEK

wem chórowym. W roku 1925 Zarząd Towarzystwa zorganizował odczyty na następujące tematy: O znaczeniu majowego nabożeństwa, O idealizmie, Matka Boska, Królowa Korony Polskiej, Młodzieży, raduj się, O uroczystościach Serca Jezusowego i Bożego Ciała, Żywot św. Teresy od Dzieciątka Jezus, Z życia Władysława Reymonta, O nagrodzie Nobla, Nieznany żołnierz, Bitwa pod Samosierrą, O biegunie północnym (z przeźroczami) oraz cykl pogadanek o Rzymie. Referaty z dziedziny re-ligii wygłosili: ks. kurator Raszeja z literatury z historii i pedagogiki — Helena Zelewska, z geografii — dr Kazimiera Jeżowa, pogadankę o Rzymie — redaktor Michna. Uroczyście obchodzono 900-letnią rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego. Członkinie Towarzystwa w lokalu Macierzy Szkolnej pod przewodnictwem sióstr dominikanek uczyły się sztuki życia i ręcznych robót.

W początkach września 1926 roku zorganizowano kurs języka polskiego i literatury polskiej, którym kierowały starsze członkinie. Abo-nowano czasopisma: Młodą Polskę, Mały światek, Przyjaciela Młodzieży²⁶⁴. Oprócz tego od roku 1920 towarzystwo prowadziło działalność teatralną. W repertuarze dominowały popularne utwory o odpowiedniej do programu stowarzyszenia tematyce religijnej w rodzaju Świętej Germany i Bernadety ks. Mazura, przeplatane jednoaktówkami komediowymi Panny Lastalskie, Klub jaroszek, Wolniewiczówny, Ciche boje, czy utworami o tendencjach patriotycznych Dla Ciebie, Polsko — Ordow-skiej²⁶⁵.

Towarzystwu Sw. Jadwigi można przypisać jako najważniejszą zasługę, że młodzież była wychowana w duchu polskim i katolickim. Działalność Towarzystwa Młodzieży Żeńskiej im. Sw. Jadwigi była kontynuowana następnie przez Stowarzyszenie Młodzieży Polskiej Żeńskiej późniejsze Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej²⁶⁶.

ZAKOŃCZENIE

Przedstawiona działalność Polonii gdańskiej zrzeszonej w organizacjach katolickich na terenie Wolnego Miasta Gdańska jest jeszcze jednym dowodem wkładu Kościoła katolickiego w utrzymanie polskości w ówczesnym Gdańsku.

Zdaję sobie sprawę z tego, że przedstawiłem tylko wycinki działalności polskich katolików. Uwarunkowane to było dostępnymi materiałami. Niniejsza praca wymagała znacznego nakładu starań, by dotrzeć

²⁸⁴    Gazeta Gdańska — Echo Gdańska z 30 VIII 1927.

²⁸⁵    Z. Ciesielski, jw. 82. Por. tenże, O teatrze polskim, w Wolnym Mieście Gdańsku, w: Pomorze Gdańskie nr 2, 134—136, Gdańsk 1961. Por. Gazeta Gdańska — Echo Gdańskie z 30 VIII 1927.

²⁸⁸ RPGd. Agnieszką Makurath (relacja ustna).