7186603939

Nasi Mistrzowie

Barbara Pieronek

Adam Dziurzyński

Profesor Adam Dziurzyński, jeden z twórców kierunku biologicznego krakowskiej WSP, ceniony dydaktyk i uczony, zoolog, urodził się 15 października 1887 r. w Krakowie, jako syn Jana - matematyka, nauczyciela gimnazjalnego. Ośmioletnią edukację na poziomie średnim w 111 Państwowym Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie ukończył z odznaczeniem, dyplomem dojrzałości w 1906 r.

Po maturze, mimo złożonego pomyślnie egzaminu wstępnego na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, zrezygnował ze studiów malarskich, na które kierowała go rodzina ze względu na duże uzdolnienia plastyczne, i rozpoczął studia przyrodnicze na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ostateczny wybór kierunku studiów przez A. Dziurzyńskiego był zgodny z jego wielkimi zamiłowaniami przyrodniczymi, ujawniającymi się od wczesnej młodości, a do kierowania się nimi zawsze przywiązywał wielkie znaczenie. Pamiętam sytuację, kiedy jako przewodniczący komisji egzaminacyjnej indagował kandydatów na studia biologiczne o motywy wyboru kierunku i ubolewał, gdy nie wypływały z ich własnych zainteresowań. Był świadom, że właściwy wybór będzie miał wpływ zarówno na pomyślność studiów, jak i na przyszłą pracę absolwenta.

Studia na UJ Adam Dziurzyński ukończył w 1910 r. Marzył o poświęceniu się nauce. Już w czasie studiów podjął, pod kierunkiem znanego profesora UJ Henryka Hoyera (jn) badania nad regeneracją naczyń krwionośnych i limfa-tycznych u kijanek żaby. Wyniki badań opublikowano w biuletynie PAU w 1911 r., a publikacja została potraktowana jako praca doktorska. Niestety, dopiero w 1951 r. po złożeniu rygorozum, został promowany na doktora. Jeszcze w czasie studiów brał udział w pracach Zakładu Anatomii Opisowej Człowieka na Wydziale Lekarskim UJ. Wykonał rysunki do I i 11 tomu popularnego podręcznika pt. Anatomia Człowieka autorstwa A. Bochenka.

Okoliczności życiowe uniemożliwiły A. Dziu-rzyńskiemu poświęcenie się wyłącznie pracy naukowej, ponieważ jedyną możliwością pozostania na UJ było przyjęcie wolontariatu. W tej sytuacji, celem szybkiego podjęcia pracy zarobkowej, złożył na UJ w 1912 r. egzamin nauczycielski, uzyskując dyplom uprawniający do nauczania przedmiotów przyrodniczych w szkołach średnich. Od roku szkolnego 1911/1912 rozpoczął działalność dydaktyczną, która - jak sam wyznał - po pracy naukowej i malarstwie stała się wkrótce jego nowa pasją. Pracę podjął w IV Gimnazjum i Liceum w Krakowie, gdzie z wyłączeniem okresu okupacji niemieckiej pracował do 1950 r. Ińtaj, w 1928 r., uzyskał na mocy specjalnego dekretu tytuł profesora gimnazjalnego.

Dydaktyce biologii profesor poświęcał się z ogromnym zaangażowaniem i rzetelnością, ujawniając przy tym wielki talent. Nie ograniczał się tylko do pracy w szkole; czuł potrzebę dzielenia się swoją wiedzą i umiejętnościami dydaktycznymi z innymi nauczycielami i w końcu, z właściwą sobie energią, poświęcił się także tym zadaniom. Przez 11 lat kierował najpierw Ogniskiem Biologicznym (1933-1939), a następnie Ośrodkiem Dydaktyczno-Naukowym Biologii na województwo krakowskie (1945-1950). Obie te instytucje prowadziły działalność instruktażo-

Konspekt nr 1/2006 (25)