11 -12/1995
na utrzymaniu państwa. Był to zapewne niewielki drewniany, kryty słomą budynek, w którym znajdowało się mieszkanie dla nauczyciela i jedna klasa lekcyjna, pierwszym nauczycielem został student teologii, Daniel Dreisow. Urzędował do 1793 r. po nim nastał niejaki Milark, pochodzący spod Świecia... Kiedy zmarł po 12 latach pracy, do Uniechowa przybył w 1809 r. nauczyciel o nazwisku Barchmin. Za jego czasów urządzono w szkole dodatkową klasę w pomieszczeniu użytkowanym dotychczas jako sala modłów miejscowych protestantów.Następcą Barchmina został jego zięć, Karol Laube, dotychczasowy nauczyciel zPrusinowa. Pracował w Uniechowie prawie 30 lat. W tym czasie pobudowano we wsi dwa nowe budynki szkolne. Jeden w 1843 r, a drugi w 1871 r. W tym drugim były dwie sale lekcyjne. W roku 1860 dzięki staraniom miejscowych katolików, utworzono we wsi oddzielną szkolę dla ich dzieci, szkoła ta w 1867 r. liczyła 37 uczniów. Przetrwała jednak tylko do 1872 r., kiedy to połączono obie szkoły. Ponieważ stale rosła ilość dzieci, w 1908 r. uruchomiono dodatkową, trzecią klasę, a w 1922 czwartą. Później przyszła wojna.
Pod koniec lutego 1945 r. do wsi wkroczyły wojska radzieckie O intensywności toczonych tu walk świadczyły liczne uszkodzone budynki. Położona w centrum szkoła ucierpiała bardzo. Kiedy w 3 września przybył tu pierwszy polski nauczyciel, oba budynki szkolne były w opłakanym stanie(... jDziwne, że w takich warunkach ocalała większość sprzętu szkolnego. Nie wiadomo jedynie co stało się z dokumentacją i pomocami szkolnymi, prawdopodobnie wywieźli jąNiemcy.Pierwsi osadnicy zaczęli przybywać do wsi w kwietniu i maju. Pochodzili głównie z Pomorza i Polski centralnej(...)Nazywał się Adam Hochman. pochodził z Poznania. Przed wojną ukończył gimnazjum humanistyczne i jedną klasę liceum pedagogicznego(. . .) Młody nauczyciel z wielkim zapałem zabrał się do zorganizowania szkoły, do której zgłosiło się 14 uczniów w wieku 7 do 10 lat. wszyscy zostali zapisani do pierwszej klasy.
W swych zapiskach Hochman podkreśla duże zaangażowanie rodziców w przywracaniu szkoły do stanu używalności, wymienia ich nazwiska: Wiśniewski Mikołaj,Zieliński Wincenty, Mystek Franciszek, Berak Jan, Ćwikła Błażej, Soja i Aszyk Józef - pierwszy sołtys.(...jWspaniałą okazją do większej konsolidacji społeczności wiejskiej ze szkołą była zorganizowana wspólnie, w pierwszy dzień Bożego Narodzenia 1945 r., choinka.(...) Z początkiem 1946 r. szkoła otrzymała pomoc w ramach dostaw amerykańskich. Była to żywność oraz odzież, w tym tak potrzebna dla dzieci bielizna(...) Pierwszy rok nauki zakończyło z dobrymi wynikami 15 uczniów. W następnym jednak roku, wobec wielu dzieci trzeba było, z uwagi na ich wiek i dobre postępy w nauce, zorganizować przyśpieszony kurs. Stąd też promocje do następnych klas odbywały się już po półroczu. Jednak dzieci, które zdały do piątej klasy, były zmuszone uczęszczać do wyżej już wówczas zorganizowanej szkoły w Barkowie. dopiero od września 1947 r., kiedy do szkoły przydzielono nową nauczycielkę, Zofię Zimmerman, zorganizowano piątą klasę. W tym też roku do wsi napłynęła duża ilość nowych osadników z południowo-wschodniej Polski, dzieci nie posiadały metryk, toteż zapisy do szkoły odbywały się na podstawie specjalnych oświadczeń składanych na piśmie przez rodziców (,..)Jesienią 1948 r...w szkole urządzono bibliotekę oraz sklepik szkolny, który okazał się wkrótce najlepszym w powiecie. Następny rok upłynął na spokojnej pracy. Uczyło się 120 uczniów w klasach I-V. Klasy ID i IV były łączone... Wielkim wydarzeniem dla dzieci i nauczycieli była trzydniowa wycieczka do Poznania(...)We wrześniu 1949 r. odszedł ze szkoły dotychczasowy jej kierownik, Adam Hochman. został on przeniesiony na stanowisko kierownika siedmioklasowej szkoły w Polnicy. W następnych latach przeniósł się do Koszalina, a następnie do Wałcza, gdzie przez wiele lat sprawował funkcję dyrektora Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli. Obowiązki kierownika powierzono młodemu nauczycielowi, Władysławowi Koseckiemu. Do pomocy miał nauczycielkę - Genowefę Kaczmarczyk.
Początek lat pięćdziesiątych to okres szczególnie intensywnego upolitycznienia szkoły Nauczyciele, między innymi obowiązkowo musieli brać udział w akcjach agitacyjnych i „uświadamiających’' przed wyborami do scjmu(...)Wielkim wydarzeniem dla wsi i szkoły było założenie światła elektrycznego, stało się to w 195 lr. W dwa lata później szkoła otrzymała radio.. .aparat zaprezentowano po raz pierwszy na choince szkolnej(...)Od 1953 r. szkołą kierował Henryk Otta. Zastanawiającym faktem jest duża rotacja nauczycieli. Przenoszono ich często od szkoły do szkoły...Z reguły na jednym miejscu pozostawiano jedynie kierowników szkół. Większą stabilizację kadry nauczycielskiej możemy zauważyć dopiero od początków lat sześćdziesiątych. Pewien przełom zapowiadał rok 1956, chociaż do października wszystko szło po staremu Jeszcze w maju w Koszalinie zorganizowano zlot harcerzy. Wzięli w nim udział również uczniowie z Uniechowa: Maria Szaszkiewicz i Eugeniusz Chriń. W czerwcu część uczniów pojechała na pierwszą od pamiętnej wyprawy do Poznania, wycieczkę do Gdańska i Gdyni. W dwa lata później zapoczątkowano wyprawy uniechowskiej młodzieży do Zakopanego. Tu pozwolę sobie na osobistą refleksję, mimo tego, że chodziłem do innej szkoły, uczestniczyłem w tej samej wycieczce. Była ona zorganizowana przez Kuratorium Koszalińskie.