8254445276

11 -12/1995

Informacje, opinie, propozycje

Z aiystotelizmu łacińskiego scholastyka zaczerpnęła przedział między treściami będącymi przedmiotem wiary (pojęcie istoty Boga, Trójcy Świętej) a zjawiskami podlegającymi rozumowej ocenie (człowiek i otaczający go świat). Credo tej szkoły filozoficznej da się sprowadzić do słów zaczerpniętych z dzieła Tomasza z Akwinu: "Chrześcijanin przez wiarą powinien dojść do rozumu, a nie przez rozum do wiary „ .(8)

Ze względów programowych (rozszerzenie kanonu lektur o tekst „Kwiatki św. Franciszka z Asyżu „) powinno się wspomnieć o MISTYCYZMEE św. Bernarda z Clairveaux. Jego postawa światopoglądowa zawiera się w tezie: „ Wiedza dla wiedzy to haniebna ciekawość”.CO Zdaniem prawodawcy tego systemu prawdy wiary można poznać tylko przez kontemplację i bogate życie wewnętrzne. Do tego jednakże niezbędne są pokora i żarliwość uczuć religijnych.

Zrekapitulujmy z uczniami dotychczasową wiedzę filozoficzną doby średniowiecza. Zdaniem mędrców istnieją dwa byty: ziemski będący padołem łez, bólu, niedoskonałości skażonej grzechem i świat boski - doskonały i niezbadany prawzór sfery doczesnej. Odwieczne pragnienie ludzkości dostąpienia zaszczytu ujrzenia Boga może się ziścić na drodze pokory i kontemplacji (mistycyzm) oraz doskonalenia duchowego osiąganego metodą walki z grzesznym ciałem (neoplatonizm). Bez względu na różnice w obranych drogach cei jest jeden: Bóg. Jako najwyższa wartość ześrodkowuje on wszystkie działania człowieka doby średniowiecza (TEOCENTRYZM).

Kończąc, spróbujmy wraz z młodzieżą określić cechy i postawy bohaterów literackich wykreowanych na podłożu tego światopoglądu: koncepcję szczęścia, zakres działań prowadzących do jej urzeczywistnienia i stosunek do cierpienia. Uzyskamy ogólny kształt postaci, której zarysy wypełniać będziemy wspólnie na kolejnych lekcjach języka polskiego. Przyjęta powyżej próba przybliżenia uczniom światopoglądu myślicieli antycznych i średniowiecznych nie tylko uczy logicznego myślenia, ale i operowania posiadanym materiałem dla własnych potrzeb. Pełni jeszcze jedną funkcję: wskazanie źródeł filozofii średniowiecznej prowadzi do wniosku, że w epoce tej, wprowadzającej własne wartości (teocentryzm, mistycyzm, scholastyka), nieobca była spuścizna starożytności. Podkreślił to jeden z twórców katedry w Chartre, Bernard, któremu przypisano słowa określające kondycję kulturalną wieków średnich: „ Jesteśmy karłami, którzy wspięli się na ramiona olbrzymów. W, ten sposób widzimy więcej i dalej niż oni, ale nie dlatego, żeby wzrok nasz był bystrzejszy i wzrost słuszniejszy, ale dlatego, że oni dźwigają nas w górę i podnoszą o całą swoją gigantyczną wysokość. „ (10)

Przypisy:

1.    Herve Masson: Słownik herezji w Kościele katolickim. Katowice 1993

2.    tamże, str. 51

3.    tamże, str. 200 - 205

4.    R. Palacz: Klasycy filozofii. Warszawa 1988

5.    tamże, str. 38

6.    tamże, str. 59 - 63

7.    W. Tatarkiewicz: Historiafilozofii. Warszawa 1993

8.    J. Legowicz: Historiafilozofii średniowiecza. Warszawa 1980

9.    tamże, str. 248

10.    J. Huizinga: Jesień średniowiecza. Warszawa 1992

Uwagi o ewaluacji zajęć

Coraz częściej zajęcia - programy, w których uczestniczymy kończą się podsumowaniem zajęć na piśmie, czyli ewaluacją. Ma ona na celu ocenienie zajęć, w których braliśmy udział, zarówno pod względem treści, jak też formy. W ten sposób możemy wystawić swoją notę, oceniając i temat zajęć i prowadzącego. Istotne jest, by kierować się możliwościami ich uatrakcyjnienia i udoskonalenia.

Istnieje wiele sposobów ewaluacji zajęć. Najprostszy, to umieszczenie na odpowiedniej skali „oceny”. Inne, bardziej szczegółowe sposoby, służą do analizowania przekazywanego na zajęciach materiału, zarówno od strony merytorycznej, jak też metodyczno-dydaktycznej. Konieczne jest przygotowanie odpowiednich narzędzi. Na początku musimy przygotować (opracować) pytania, na które szukamy odpowiedzi. Cel ten osiągniemy poprzez zaangażowanie uczestników zajęć w sporządzenie wykazu informacji, które chcemy uzyskać i w ustalenie stopnia ich ważności -priorytetów. Musimy też wiedzieć, co chcemy zrobić z zebranymi w ten sposób informacjami. Komu chcemy je przekazać, kogo nimi zainteresować, jak je opracować.

Szukając odpowiedzi na pytania dotyczące schematu ewaluacyjnego, możemy skorzystać z pomocy osoby, która jest zaangażowana w tworzenie programów badawczych. Może to być pracownik naukowy, bądź student uczestniczący w pracach nad tworzeniem programów ewaluacyjnych. Powinniśmy następnie przystąpić do zgromadzenia narzędzi pomiarowych, dostosowując je do naszego programu. Jeżeli żadne z zebranych narzędzi nie będzie pasowało do naszego programu, musimy skonstruować własne, pamiętając o tym, by dane uzyskane przy ich pomocy można było przenieść do komputera i poddać analizie.

Kolejny krok to „obmyślenie” sposobu testowania trafności i rzetelności narzędzi badawczych, służących sprawdzeniu programu. Tworząc wstępny szkic formularza, pamiętać musimy o tym, by zawierał on: 1) pytania na które chcemy znać odpowiedź; 2) określenie, do czego przydadzą się nam te informacje; 3) dane o osobie testującej projekt. Po przetestowaniu i usunięciu wad pomiaru, możemy nasze narzędzia badawcze wykorzystać, przedstawiając je uczestnikom kursu, warsztatów, programu ...Oni to, wypełniając ankiety, pomogą wyeliminować wszelkie niedociągnięcia w naszej pracy.

Tok postępowania przy projektowaniu ewaluacji:

1.    Zastanów się nad potrzebą ewaluacji zajęć.

2.    Pomyśl, czy masz pytania, na które spodziewasz się uzyskać odpowiedzi od odbiorców programu.

3.    Naszkicuj swój program.

4.    Wynotuj najistotniejsze pytania, dotyczące: a) nakładów na przygotowanie programu, b) skuteczności przygotowywanego programu; c) efektywności programu.