PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 198* ? PL ISSN 0033-202X
BOLESŁAW HOWORKA
WYPOŻYCZANIE I REWERS BIBLIOTECZNY
Zasady udostępniania zbiorów sformułowane w regulaminie biblioteki. Umowa użyczenia. Rewers biblioteczny; jego znaczenie. Odpowiedzialność czytelnika za uszkodzenie lub niezwrócenie wypożyczonych materiałów. Przedawnienie roszczeń. Zasady skutecznej ochrony materiałów bibliotecznych. /
Powierzone pieczy bibliotekarzy zbiory są udostępniane czytelnikom na miejscu — w czytelniach (udostępnianie prezencyjne) lub też wypożyczane poza teren biblioteki. Udostępnianie to jedno z najważniejszych zadań każdej biblioteki; postanowienia ustawy o bibliotekach z 1968 r. (art. 4 ust. 1 pkt 3) [3] zobowiązują je m.in. do udostępniania materiałów bibliotecznych, a także do udzielania fachowej pomocy w związku z ich wykorzystywaniem oraz do informowania o zawartości zbiorów.
Cała działalność biblioteki, \y tym także i udostępnianie, musi odbywać się zgodnie z określonymi zasadami. W sposób jasny trzeba użytkownikom zaprezentować możliwości biblioteki, jak również określić katalog obowiązków zakładu wobec czytelnika, należy sprecyzować, jakie zadania spoczywają na osobie korzystającej ze zbiorów bibliotecznych. Zasady działania biblioteki, a także obowiązki tego zakładu i czytelników określić muszą postanowienia regulaminu biblioteki dla czytelników. Posiadanie własnego regulaminu przez każdą bibliotekę jest jej ustawowym obowiązkiem (art. 15 ust. 2) [3]. Regulamin biblioteki, poza określeniem sposobu i warunków korzystania z biblioteki, powinien określać sprawę opłat za usługi specjalne (np. za reprodukowanie materiałów bibliotecznych), zwrotu kosztów (np. .pocztowych — za przesyłkę materiałów bibliotecznych), kaucji, opłat za nie zwrócone w terminie wypożyczone materiały biblioteczne (kary umowne), a także odszkodowań umownych za uszkodzenie, zniszczenie lub niezwrócenie materiałów bibliotecznych, których nie można nabyć obecnie w księgarniach (art. 15 ust. 3 pkt 3) [31.
Obowiązek posiadania przez każdą bibliotekę własnego regulaminu jest niezależny od sprawy nadania jej statutu ™ aktu ustalonego przęz