9637173654

Emocje i motywacje, J. Strelau

•    Ekman: strach, złość, smutek, radość, wstręt i zaskoczenie należy traktować jako podstawowe, są bowiem doświadczane i rozpoznawanie przez wszystkich ludzi; inne emocje są mieszkanką emocji podstawowych, a ich ekspresja pozostaje pod silnym wpływem czynników kulturowych; Ekman ostatecznie wycofał ze swojej listy zaskoczenie w odpowiedzi na zarzuty jakoby nie było ono w ogóle żadną emocją;

•    Izard: kryteria: (1) uniwersalność ekspresji, (2) jednoznaczna odróżnialność poszczególnych emocji, (3) specyficzność substratu neuronalnego, (4) odróżnialna jakość subiektywna; wg tych kryteriów do emocji podstawowych zaliczał (oprócz tych, które proponował Ekman) wstyd, poczucie winy, zaskoczenie, zainteresowanie i pogarda;

b)    Podstawowe, czyli nie tylko ludzkie - podejście ewolucyjne:

•    R. Plutchik: emocje podstawowe to takie, które mogą być obserwowane na różnych poziomach filogenetycznych i które mają adaptacyjne znaczenie dla walki jednostki i gatunku o przetrwanie, są to: strach, złość, smutek, radość, akceptacja, wstręt, antycypacja i zaskoczenie;

c)    Podstawowe, czyli prototypowe

•    Podejście prototypowe - umożliwia identyfikację rozumienia przez ludzi najróżniejszych pojęć aby odpowiedzieć na pytanie, czym są emocje, można spróbować wymienić ich przykłady, Te emocje, które wydają się najbardziej typowe, powinny być wymieniane najszybciej i najczęściej. Ponieważ są one typowe, można uznać je za podstawowe, Te wymienione rzadziej i po dłuższym namyśle mogą być z kolei uznane za pochodne;

•    Emocje, które najszybciej przychodzą ludziom na myśl: miłość, strach, złość, smutek i szczęście;

d)    Jak powstają emocje pochodne:

•    Plutchik:

Radość + Akceptacja = Miłość/ Przyjaźń Strach + Zaskoczenie = Groza/ Trwoga Strach + Wstręt = Niepokój Radość + Strach = Poczucie winy Złość + Wstręt= Wrogość Radość + Złość = Duma

•    T.D. Kemper: emocje pochodne powstają wskutek pojawiania się emocji podstawowych w specyficznych sytuacjach społecznych.

EMOCJE, POZNANIE I ZACHOWANIE.

Dariusz Doliński

1. Problem pierwotności emocji względem poznania lub poznania względem emocji: a) Pierwotność poznania względem zjawisk afektywnych:

Katarzyna Moczulska

10

www.psychole.net.pl