Emocje i motywacje, J. Strelau
Elżbieta Zdankiewicz - Ścigała, Tomasz Maruszewski
TEORIE KLASYCZNE |
EMOCJI POZNAWCZE |
• Jamesa - Langego (obwodowa) • Cannona - Barda (talamiczna) • Aktywacyjna • Dwuczynnikowa Schachtera- Singera |
• Lazarusa • Funkcjonalna Frijdy • Psychicznej reprezentacji |
1. Teoria Jamesa- Langego:
• Zaliczana jest do obwodowych teorii emocji, gdyż za źródło emocji uznaje działania, zmiany napięcia mięśni i zmiany w narządach wewnętrznych;
• Powstawanie uczuć: spostrzeżenie jakiegoś bodźca wywołuje zmiany fizjologiczne, zmiany fizjologiczne są następnie spostrzegane przez jednostkę, spostrzeżenie tych zmian jest przekształcane w uczucie, które jest emocją;
• Taka kolejność zdarzeń była sprzeczna z mądrością potoczną, która przyjmuje, że uczucia poprzedzają zmiany fizjologiczne; James natomiast uważał, że zmiany fizjologiczne są wcześniejsze i dopiero ich spostrzeżenie prowadzi do pojawienia się uczucia;
• James początkowo uwzględniał zarówno rolę pobudzenia mięśni poprzecznie prążkowanych, jak i rolę pobudzenia narządów wewnętrznych; później pod wpływem Langego, skoncentrował się na zmianach sterowanych przez AUN;
• James akceptował ideę specyficzności pobudzenia fizjologicznego, charakterystycznego dla różnych emocji, ale nie dysponował żadnymi danymi, które by ją potwierdziły;
• Uczucia stanowią istotę myśli, świadomości i dostarczają poczucia tożsamości osobistej oraz nadają znaczenie pojęciu samego siebie;
• Wyróżnili „subtelne emocje” - uczucia moralne, intelektualne i estetyczne;
• Im bardziej złożone są emocje, tym wcześniej w spostrzeganiu następuje przejście od rejestracji treści do rekacji emocjonalnej; przy emocjach podstawowych najpierw pobudzane są eksteroceptory, potem prioprio- i interoceptory; spostrzeżenie pobudzenia tych ostatnich stanowi uczucie, natomiast w wypadku emocji złożonych pobudzane są tylko eksteroceptory -spostrzeżenie ich pobudzenia stanowi uczucie wyższe;
• „nie płaczę dlatego, że jest mi smutno - jest mi smutno, ponieważ lecą mi łzy.”
16