9637173672

Emocje i motywacje, J. Strelau

c)    Sylwetka, gest i głos w ekspresji emocji:

•    Poczucie winy/ wstyd - kurczenie się całego ciała, człowiek wydaje się wówczas mniejszy niż jest w istocie, spuszczenie głowy;

•    Strach - cofnięcie głowy i schowanie w jej ramionach;

•    Smutek - opuszczone ramiona i zgarbienie się;

•    Złość - zaciśnięcie pięści, wysunięcie głowy do przodu;

•    Zaskoczenie - cała sylwetka odchylona nieco do tyłu;

•    Emblematy - świadomie wykonywane przez ludzi gesty, mające ściśle określone znacznie w poszczególnych kręgach kulturowych, np. kiwanie głową pionowe i poziome, ułożenie palców w literę V, wystawiony kciuk czy wystawiony środowy palec;

•    W stanie pobudzenia emocjonalnego na ogół wzrasta natężenie głosu, podnosi się jego ton gdy jesteśmy podenerwowani, źli lub przestraszeni, a spada gdy jesteśmy smutni; tempo mówienia - spowolniona mowa w przypadku smutku i szybka w przypadku złości i strachu;

d)    Rozwojowe aspekty ekspresji emocji:

•    Ludzka twarz (lub nawet tylko jej schemat) budzi większą uwagę małych dzieci niż inne bodźce;

•    Ludzie bardzo szybko uzyskują zdolność do ekspresji emocji, już małe dzieci zdolne są nie tylko do spontanicznych ekspresji poszczególnych emocji ale i do ich odczytywania z twarzy innych ludzi;

•    Ontogenetycznie najwcześniejsząekspresjąjest płacz noworodka, będący zgeneralizowanym wyrazem przeżywania negatywnego stanu afektywnego; szybko pojawia się również ekspresja wstrętu; uśmiech pojawia się w wieku 3-4 tygodni;

•    Pod koniec 1 roku życia dzieci zaczynają wykorzystywać informacje o mimicznym wyrazie innych ludzi do regulowania własnego zachowania -eksperyment z pozornym urwiskiem: dziecko pod ekspresji emocji przez matkę (radość lub złość) decydowało się bądź nie, na przejście przez pozorne urwisko;

e)    Kulturowe aspekty ekspresji emocji:

•    Każda kultura zawiera zbiór przepisów dotyczących tego, co wypada, a co nie;

•    Badania nad złością: wśród Eskimosów Utku człowiek okazujący złość spotyka się ze społecznym ostracyzmem - dlatego też Eskimosi w ogóle nie reagują złością; w społecznościach arabskich mężczyzna, który się nie złości, spostrzegany jest jako człowiek, któremu brakuje honoru;

•    Triandis: w kulturach kolektywistycznych bardziej typowe jest reagowanie wstydem, a w kulturach indywidualistycznych - poczuciem winy;

•    Kulturowym normom podlega też deklaracja odczuwanego nastroju - np. Amerykanie zawsze odpowiadają - bardzo dobrze, dobrze; a Polacy - może być, tak sobie, etc;

2. Emocje podstawowe i pochodne:

a) Ekspresja twarzy jako podstawa klasyfikacji:

Katarzyna Moczulska

www.psychole.net.pl

9