kaletnik 744[01] o1 01 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tadeusz Gawlik

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska
744[01].O1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Katarzyna Stępniak
inż. Stanisław Pietryka

Opracowanie redakcyjne:
mgr Edyta Kozieł

Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[01].O1.01.
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska, zawartego w programie nauczania dla zawodu kaletnik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy

5.1.1. Ćwiczenia

11
11

5.2. Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

5.2.1. Ćwiczenia

13
13

5.3. Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej

5.3.1. Ćwiczenia

15
15

5.4. Czynniki

środowiska

pracy:

mikroklimat,

skład

chemiczny

i zanieczyszczenie powietrza, hałas i wibracje, wentylacja i ogrzewanie
pomieszczeń
5.4.1. Ćwiczenia

17
17

5.5. Zagrożenia chemiczne substancjami aktywnymi oraz roztworami

i zestawami roboczymi
5.5.1. Ćwiczenia

19
19

5.6. Zagrożenia mechaniczne i ruchome części maszyn, ostrza noży

5.6.1. Ćwiczenia

21
21

5.7. Środki ochrony indywidualnej

5.7.1. Ćwiczenia

23
23

5.8. Ochrona środowiska przyrodniczego i jej znaczenie dla człowieka

5.8.1. Ćwiczenia

25
25

5.9. Przewidywanie skutków zagrożeń (ocena ryzyka zawodowego)

4.9.3. Ćwiczenia

27
27

5.10. Wypadki przy pracy. Postępowania na miejscu wypadku. Pierwsza pomoc

5.10.1. Ćwiczenia

29
29

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kaletnik.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

744[01].O1

Podstawy zawodu

744[01]. O1.04

Stosowanie maszyn, urz

ądzeń

i narz

ędzi kaletniczych

744[01]. O1.03

Sporz

ądzanie rysunków technicznych

i odr

ęcznych

744[01]. O1.02

Charakteryzowanie wyrobów

kaletniczych

744[01].O1.01

Przestrzeganie przepisów

bezpiecze

ństwa

i higieny pracy, ochrony

przeciwpo

żarowej oraz ochrony

środowiska

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i ochronie prezentowanego przez siebie stanowiska,

−

stosować technologię komputerową i informacyjną,

−

poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne oraz innych,

−

stosować podstawowe zasady etyczne (rzetelnej pracy, punktualności, uczciwości,
odpowiedzialności),

−

współpracować w grupie,

−

rozwiązywać problemy w sposób twórczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−

zastosować podstawowe przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy,

−

określić prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy,

−

zastosować przepisy ochrony przeciwpożarowej,

−

zastosować podręczny sprzęt i środki gaśnicze zgodnie z zasadami ochrony
przeciwpożarowej,

−

określić czynniki środowiska pracy powodujące zagrożenie zdrowia i życia pracowników,

−

określić zasady zapobiegania wypadkom powodowanym przez czynniki środowiska
pracy,

−

określić zagrożenia występujące podczas stosowania substancji chemicznych,

−

zabezpieczyć dostęp do szkodliwych środków chemicznych,

−

wyjaśnić znaczenie wentylacji i klimatyzacji pomieszczeń produkcyjnych, biurowych
i magazynowych,

−

dobrać zabezpieczenia i osłony ruchomych części maszyn oraz urządzeń mechanicznych,

−

dokonać analizy instrukcji obsługi maszyn i urządzeń produkcyjnych,

−

zastosować sprzęt oraz środki ochrony indywidualnej na poszczególnych stanowiskach
pracy,

−

określić zagrożenia środowiska powstające podczas wytwarzania wyrobów kaletniczych,

−

wyjaśnić znaczenie ochrony środowiska przyrodniczego,

−

udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,

−

przewidzieć konsekwencje z tytułu naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
w trakcie wykonywania zadań zawodowych,

−

wyjaśnić zasady zachowania się w razie wypadku przy pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł:

Podstawy zawodu 744[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

oraz

ochrony

środowiska

744[01].O1.01

Temat: Czynniki warunkujące bezpieczeństwo i higienę pracy.

Cel ogólny:

Kształtowanie umiejętności rozpoznania oraz ograniczenia lub eliminacji
czynników niebezpiecznych i szkodliwych występujących w pracy kaletnika.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

−

wskazać warunki jakie muszą spełniać pomieszczenia pracy i ich wyposażenie,

−

określić obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie przestrzegania przepisów i zasad

bhp,

−

wskazać zakres działań profilaktycznych dla ochrony zdrowia.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

burza mózgów,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca grupowa,

−

praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 45 min

Środki dydaktyczne:

−

plansza prezentująca rodzaje zagrożeń,

−

duże arkusze papieru,

−

mazaki,

−

tablica flip – chart.

Przebieg zajęć:
1. Określenie celu zajęć.
2. Przykładowe omówienie zagrożeń.
3. Nauczyciel zapoznaje uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli:

−

Problematykę zajęć nauczyciel zapisuje na środku tablicy lub arkusza w formie słownej

lub graficznej,

−

Pomysły, stwierdzenia, rysunki należy umieścić na całym arkuszu dokoła problemu

(zapisanego w centrum), a następnie połączyć je liniami według zależności między
nimi,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

Na każdej linii (w kole) zapisuje się jedno słowo (hasło) lub umieszcza jeden symbol,

wskazane jest użycie kolorowych mazaków,

−

Hasła wypisuje się wyraźnie, drukowanymi literami,

−

Zapisuje się wszystko, co przychodzi do głowy, starając się umieszczać hasła (symbole

w logiczny sposób według łączących je związków).

4. Omówienie pracy do wykonania (ćwiczenie 1).
5. Rozdanie dużych arkuszy panieru i mazaków.
6. Wykonanie ćwiczenia przez uczniów zgodnie z instrukcją zamieszczoną w poradniku dla

ucznia.

7. Prezentacja opracowanych plakatów przez wyznaczonych uczniów.
8. Ocena pracy koleżanek/kolegów i zadanie dodatkowych pytań.
9. Podsumowanie zajęć.
10. Ocena pracy uczniów.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Znaki bezpieczeństwa i higieny pracy. Na

podstawie zgromadzonych informacji scharakteryzuj wybrane znaki z grupy: zakazu, nakazu,
ostrzegawcze i informacyjne. Swoją pracę przynieś na zajęcia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych

umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania: Kaletnik 744[01]
Moduł:

Podstawy zawodu 744[01].O1

Jednostka modułowa:

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
ochrony

przeciwpożarowej

oraz

ochrony

środowiska

744[01].O1.01

Temat: Przepisy i wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej

Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z przepisami dotyczącymi ochrony przeciwpożarowej,

zapobieganie pożarom i zwalczanie pożarów.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
– zdefiniować pojęcie pożaru,
– zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące ochrony przeciwpożarowej,
– określić środki zapobiegawcze pożarom,
– rozpoznać znaki ochrony przeciwpożarowej.

Metody nauczania – uczenia się:
– wykład,
– pokaz z objaśnieniem,
– prezentacja,
– ćwiczenie praktyczne

Formy organizacji zajęć:
– praca grupowa,
– praca indywidualna.

Czas trwania zajęć: 90 min

Środki dydaktyczne:

–

plansze lub prezentacje multimedialne podstawowych aktów prawnych dotyczących
ochrony przeciwpożarowej,

–

plansze obrazujące podstawowe znaki ochrony przeciwpożarowej,

–

instrukcje dotyczące zachowania się pracowników archiwum w razie zauważenia pożaru.

Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel w formie wykładu prezentuje informację o podstawowych przepisach

prawnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej i zakres regulacji w nich zawartych.

2) Nauczyciel prezentuje plansze z podstawowymi znakami przeciwpożarowymi

z podziałem na znaki nakazu, zakazu i informacyjne i opisuje zakres ich obowiązywania.

3) Uczniowie na podstawie poradnika dla ucznia ustalają zawartość instrukcji zachowania

się w razie pożaru.

4) Nauczyciel prosi uczniów, aby wybrali z najbliższego otoczenia znaki przeciwpożarowe,

które winny być rozmieszczone w szkole.

5) Nauczyciel prezentuje podręczny sprzęt gaśniczy i jego zastosowanie oraz zasady

rozmieszczenia w pomieszczeniach.

6) Liderzy zespołów prezentują wyniki pracy zespołu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7) Nauczyciel prowadzi dyskusję nad zaprezentowanym opracowaniem i dokonuje korekty

popełnionych błędów.

8) Po wykonaniu zadania – nauczyciel podsumowuje zajęcia i prosi uczniów o określenie

najistotniejszych elementów ochrony przeciwpożarowej w archiwum.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na tematy określone w ćwiczeniach. Wykonaj

ćwiczenia. Wyniki przedstaw na zajęciach.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, zdobytych

wiadomości i umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przepisów działu X Kodeksu pracy wskaż podmioty zobowiązane do

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i techniki wykonania ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na poprawność wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) przeanalizować treść przepisów działu X Kodeksu pracy,
3) wskazać na podstawie przeanalizowanych przepisów, kto jest zobowiązany do

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Kodeks pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przepisów działu X i działu XV Kodeksu pracy wskaż podmioty

uprawnione do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują indywidualnie,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie treść ćwiczenia,
2) przeanalizować treść przepisów działu X i XV Kodeksu pracy,
3) wskazać na podstawie przeanalizowanych przepisów, kto jest uprawniony do

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

Kodeks pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy określ obowiązki pracodawcy w zakresie bhp.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treść przepisów wskazanych w poleceniu,
2) na podstawie przepisów określić obowiązki pracodawcy w zakresie bhp,
3) zreferować obowiązki pracodawcy na forum grup, ze wskazaniem odpowiednich

przepisów.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Kodeks pracy,

–

rozporządzenie Ministra i Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy określ obowiązki osoby kierującej

pracownikami i wskaż różnice między obowiązkami pracodawcy i obowiązkami osoby
kierującej pracownikami.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przepisy Kodeksu pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2) określić na podstawie wybranych przepisów Kodeksu pracy obowiązki osoby kierującej

pracownikami,

3) wskazać różnice między obowiązkami pracodawcy i obowiązkami osoby kierującej

pracownikami,

4) przedstawić wyniki ćwiczenia na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

– Kodeks pracy,
– komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie odpowiednich przepisów i posiadanej wiedzy opracuj instrukcję

przeciwpożarową w szkole.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać odpowiednie przepisy,
2) na podstawie przepisów opracować instrukcję przeciwpożarową,
3) przedstawić opracowaną instrukcję na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

– wybrane akty prawne,
– przykładowe instrukcje przeciwpożarowe,
– komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Dokonaj oceny prawidłowości rozmieszczenia sprzętu gaśniczego, znaków ochrony

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treść przepisów dotyczących rozmieszczenia sprzętu gaśniczego, znaków

ochrony pożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole,

2) obejrzeć rozmieszczenie sprzętu gaśniczego, znaków ochrony przeciwpożarowej

i znaków ewakuacyjnych w szkole,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) dokonać oceny prawidłowości rozmieszczenie sprzętu gaśniczego, znaków ochrony

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole,

4) przedyskutować prawidłowość rozmieszczenia sprzętu gaśniczego, znaków ochrony

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole na forum grupy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wybrane akty prawne,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Czynniki środowiska pracy: mikroklimat, skład chemiczny

i zanieczyszczenie powietrza, hałas i wibracje, wentylacja
i ogrzewanie pomieszczeń

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26

września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy określ
podstawowe parametry pomieszczeń pracy.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treść podanego rozporządzenia,
2) określić, podstawowe parametry pomieszczeń pracy,
3) przedyskutować parametry pomieszczeń pracy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Kodeks pracy,

–

rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Opisz minimalne wymogi dotyczące ogrzewania i wentylacji pomieszczeń pracy na

podstawie znanych ci przepisów prawnych.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przepisy dotyczące ogrzewania i wentylacji pomieszczeń pracy,
2) określić, minimalne wymogi dotyczące ogrzewania i wentylacji pomieszczeń pracy,
3) opisać wymogi w wyznaczonym miejscu,
4) przedyskutować opisane wymogi na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Kodeks pracy,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zagrożenia chemiczne substancjami aktywnymi oraz

roztworami i zestawami roboczymi

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie przepisów prawa określ jakie wymogi muszą spełniać zbiorniki, naczynia

i inne opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać i przeanalizować przepisy prawa określające wymogi, jakie muszą spełniać

zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do przechowywania materiałów
niebezpiecznych,

2) określić wymogi, jakie muszą spełniać zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do

przechowywania materiałów niebezpiecznych,

3) przedyskutować na forum grupy wymogi, jakie muszą spełniać zbiorniki i inne

opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wybrane przepisy prawne,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Określ jakie obowiązki ciążą na pracodawcy, u którego procesy pracy powodują

występowanie czynników rakotwórczych?

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) odszukać i przeanalizować przepisy prawa określające obowiązki ciążące na pracodawcy,

u którego procesy pracy powodują występowanie czynników rakotwórczych,

2) określić obowiązki pracodawcy, u którego procesy pracy powodują występowanie

czynników rakotwórczych,

3) przedyskutować wyniki ćwiczenia na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wybrane akty prawne,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Zagrożenia mechaniczne i ruchome części maszyn, ostrza

noży

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Scharakteryzuj na podstawie odpowiednich przepisów prawnych wymagania jakie muszą

spełniać urządzenia ochronne stosowane przy maszynach.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać przepisy prawne regulujące wymagania, jakie muszą spełniać urządzenia

ochronne stosowane przy maszynach,

2) przeanalizować wyszukane przepisy,
3) scharakteryzować wymagania jakie muszą spełniać urządzenia ochronne stosowane przy

maszynach,

4) przedstawiciel grupy prezentuje wypracowane rozwiązania na forum.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wybrane akty prawne,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Na podstawie wyszukanej w Internecie instrukcji obsługi np. maszyny do szycia wskaż

jej podstawowe elementy.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w Internecie instrukcję obsługi maszyny,
2) przeanalizować wyszukaną instrukcję,
3) wskazać jej podstawowe elementy,
4) scharakteryzować wyszukaną instrukcję na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

– komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Środki ochrony indywidualnej

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Korzystając z przepisów załącznika Nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (szczegółowe
zasady stosowania środków ochrony indywidualnej) oraz wskazań zawartych w tabelach
określ rodzaje zagrożeń występujących w pracy kaletnika i środki ochrony indywidualnej.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować treść załącznika Nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki

Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) określić rodzaje zagrożeń występujących w pracy kaletnika i środki ochrony

indywidualnej,

3) przedyskutować zagrożenia występujące w pracy kaletnika i środki ochrony

indywidualnej na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

wybrane akty prawne.

Ćwiczenie 2

Określ zakres obowiązków pracodawcy dotyczących wyposażenia pracowników

w odzież i obuwie ochronne.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować akty prawne w zakresie obowiązków pracodawcy dotyczących

wyposażenia pracowników w odzież i obuwie ochronne,

2) określić zakres obowiązków pracodawcy w zakresie obowiązków wyposażenia

pracowników w odzież i obuwie ochronne,

3) przedstawić zakres obowiązków pracodawcy w zakresie obowiązków wyposażenia

pracowników w odzież i obuwie ochronne na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

wybrane akty prawne,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Ochrona środowiska przyrodniczego i jej znaczenie dla

człowieka

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyszukaj w Internecie przepisy wykonawcze do ustawy o odpadach. Wypisz

rozporządzenia, które twoim zdaniem, mają zastosowanie w działalności zakładu
kaletniczego.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać w Internecie przepisy wykonawcze do ustawy o odpadach,
2) wypisać rozporządzenia mające zastosowanie w działalności zakładu kaletniczego,
3) przedyskutować wybrane przepisy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Wypisz z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują indywidualnie,

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować „katalog odpadów”,
2) wybrać z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej,
3) wypisać z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

„katalog odpadów”,

–

komputer z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.9. Przewidywanie

skutków

zagrożeń

(ocena

ryzyka

zawodowego)

5.9.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uwzględniając informacje zawarte w materiale nauczania i przepisach kodeksu pracy oraz

spostrzeżeniach z wizyty w zakładzie kaletniczym opracuj projekt informacji dla
pracowników o występującym ryzyku zawodowym.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący „oceny ryzyka zawodowego”,
2) odwiedzić funkcjonujący w okolicy zakład kaletniczy,
3) opracować projekt informacji dla pracowników o występującym ryzyku zawodowym,
4) przedyskutować opracowany projekt informacji na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Poradnik dla ucznia,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Wykorzystując informacje wynikające z poprzedniego ćwiczenia określ środki

techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia występujące w zakładzie.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować informacje z poprzedniego ćwiczenia,
2) określić środki techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia występujące

w zakładzie,

3) przedyskutować wypracowane rozwiązanie na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

komputer z dostępem do Internetu,

–

Poradnika dla ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.10. Wypadki przy pracy. Postępowania na miejscu wypadku.

Pierwsza pomoc

5.10.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przedstaw obowiązki pracodawcy związane z zaistnieniem w jego zakładzie zbiorowego

wypadku przy pracy.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeczytać uważnie materiał nauczania dotyczący wypadków przy pracy,
2) przedstawić obowiązki pracodawcy związane z zaistnieniem w zakładzie zbiorowego

wypadku przy pracy,

3) scharakteryzować przedstawione obowiązki pracodawcy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

–

Poradnik dla ucznia,

–

komputer z dostępem do Internetu.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r.

w sprawie ustalenia okoliczności wypadków przy pracy..., określ zadania zespołu
powypadkowego oraz elementy protokołu powypadkowego.

Wskazówki do realizacji

−

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób),

−

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia,

−

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów,

−

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r.

w sprawie ustalenia okoliczności wypadków przy pracy...,

2) określić zadania zespołu powypadkowego oraz elementy protokołu powypadkowego,
3) przedyskutować wypracowane rozwiązania na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie,

−

metoda przewodniego tekstu,

−

dyskusja.

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu,

−

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalenia okoliczności
wypadków przy pracy ....

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1, 3, 4, 5, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 2, 6, 7, 8, 14, 19 z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. b, 5. b, 6. c, 7. d, 8. d, 9. a, 10. b, 11. a,
12. d, 13. a, 14. d, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. b.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny (mierzalne osiągnięcia

ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić pojęcie zasad bhp

Wskazać miejsce przepisów bhp w systemie
prawa

Zdefiniować moc obowiązujących przepisów
bhp

4. Określić obowiązki pracodawcy

Określić

wymogi

bhp

dotyczące

pomieszczeń pracy

Scharakteryzować

obowiązki

osoby

kierującej pracownikami

Scharakteryzować obowiązki pracownika
dotyczące bhp

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować wymogi, które muszą
spełniać maszyny i urządzenia, na których
pracują pracownicy

9. Wskazać kolor znaków ewakuacyjnych

10. Zdefiniować wypadek przy pracy

11. Określić podział pożarów wg grup

12.

Wskazać wymogi dotyczące rozmieszczenia
sprzętu gaśniczego

13.

Wskazać wymogi dotyczące temperatury
w pomieszczeniach pracy

14.

Scharakteryzować

wymogi

dotyczące

przechowywania materiałów niebezpiecznych

15.

Wskazać środki ochrony indywidualnej
pracownika

16.

Zidentyfikować

przepisy

dotyczące

wypadków przy pracy

17. Przedstawić przepisy dotyczące ekologii

18.

Określić znaczenie ochrony środowiska
w miejscu pracy

19.

Scharakteryzować obowiązki pracodawcy,
który prowadzi szkolenie bhp dla swoich
pracowników

20.

Wyliczyć obowiązki pracodawcy w stosunku
do pracownika, który uległ wypadkowi

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego pytania dołączone są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko

jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż jego rozwiązanie na

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy są określone w

a) Kodeksie pracy.
b) ogólnych przepisach bhp.
c) regulaminach pracy.
d) nie są określone w aktach prawnych.

2. Przepisy bhp stanowią integralną część

a) prawa pracy.
b) prawa cywilnego.
c) prawa ochrony środowiska.
d) prawa administracyjnego.

3. Przepisy bhp są

a) bezwzględnie obowiązujące.
b) jednostronnie bezwzględnie obowiązujące.
c) względnie obowiązujące.
d) uzależnione od treści umowy między pracodawcą i pracownikiem.

4. Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest

a) osobiste prowadzenie szkoleń pracowników z zakresu bhp.
b) zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
c) zapewnienie pracownikom wyżywienia.
d) zapewnienie najnowocześniejszego wyposażenia stanowiska pracy.

5. Pomieszczenia pracy nie muszą

a) być dobrze oświetlone.
b) dostosowane do upodobań pracowników.
c) być dobrze wentylowane.
d) być zabezpieczone przed nadmiernym nasłonecznieniem.

6. Na podstawie przepisów bhp osoba kierująca pracownikami jest obowiązana

a) dbać o estetykę stanowisk pracy.
b) egzekwować punktualne rozpoczynanie i zakańczanie pracy.
c) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp.
d) pozostawić pracownikom dobór środków ochrony indywidualnej.

7. Pracownik nie jest zobowiązany

a) brać udział w szkoleniu bhp.
b) stosować środki ochrony zbiorowej.
c) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim.
d) wykonywać pracę mimo, że warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla

ludzi.

8. Maszyny i urządzenia techniczne, w które jest wyposażony zakład pracy powinny

spełniać następujące warunki
a) powinny być najnowszej generacji.
b) powinny być ładne i estetyczne.
c) powinny być łatwe w obsłudze oraz ergonomiczne.
d) powinny zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz zabezpieczyć

pracownika przed urazami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Znaki ewakuacyjne mają kolor

a) niebieski.
b) zielony.
c) czerwony.
d) biały.

10. Co określamy wypadkami przy pracy

a) jest to zdarzenie ciężkie lub śmiertelne.
b) jest to zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, która powoduje uraz lub

śmierć, która nastąpiła w związku z pracą.

c) jest to zdarzenie nagłe wywołane pracą, które powoduje uraz lub śmierć

u pracownika.

d) jest to utrata zdolności psycho – fizycznych.

11. Poszczególne grupy pożarów oznacza się

a) wielkimi literami.
b) cyframi arabskimi.
c) cyframi rzymskimi.
d) piktogramami.

12. Dostęp do sprzętu gaśniczego winien mieć szerokość

a) 30 cm.
b) 50 cm.
c) 1 m.
d) 2 m.

13. W pomieszczeniach pracy kaletnika temperatura nie może być niższa niż

a) 15°C.
b) 16°C.
c) 18°C.
d) 23°C.

14. Materiały niebezpieczne nie mogą być przechowywane w

a) odpowiednio dobranych i oznakowanych miejscach i opakowaniach.
b) szczelnych oraz odpowiednio zabezpieczonych opakowaniach.
c) opakowaniach wchodzących w reakcje chemiczne z materiałem.
d) pojemnikach służących do środków spożywczych.

15. Środkiem ochrony indywidualnej nie są

a) nakrycia głowy.
b) okulary ochronne.
c) nauszniki przeciwhałasowe.
d) wyposażenie sportowe.

16. Definicja wypadku przy pracy jest zamieszczona w

a) Kodeksie Pracy.
b) Rozporządzeniu o ogólnych przepisach bhp.
c) ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy.
d) regulaminach pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na

a) 2 lata.
b) 4 lata.
c) 5 lat.
d) 10 lat.

18. Jakie znaczenie ma przestrzeganie przepisów o ochronie środowiska w miejscu pracy?

a) zapobiega awariom i wypadkom w miejscu pracy.
b) zapobiega pożarom.
c) nie ma znaczenie.
d) ochrona środowiska wpływa na jakość wykonywanej pracy przez pracowników.

19. Pracodawca prowadzący szkolenia bhp dla pracowników ma obowiązek zapewnić

pracownikom:
a) warunki lokalowe oraz wykładowców i instruktorów, wyposażenie dydaktyczne oraz

programy szkoleniowe.

b) warunki lokalowe.
c) wykładowców i szkoleniowców.
d) odpowiednie broszury i materiały bhp.

20. W razie zaistnienia w zakładzie pracy wypadku bezpośredni przełożony pracownika,

który uległ wypadkowi obowiązany jest:
a) zacząć dochodzenie kto spowodował wypadek lub co było przyczyną wypadku.
b) niezwłocznie zabezpieczyć miejsce wypadku do czasu ustalenia jego okoliczności

i przyczyn.

c) zamknąć zakład pracy.
d) powiadomić policję.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ...............................................................................

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej Przestrzeganie przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego

–

zadania 6, 7, 15, 18 są poziomu ponadpodstawowego,

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym, co najmniej 4 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. c,
12. b, 13. c, 14. c, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. d, 20. d.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować pojęcie „ochrona pracy”

Wymienić obowiązki pracownika w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy

3 Wymienić obowiązki pracodawcy

Wymienić

obowiązki

osoby

kierującej

pracownikami w zakresie bhp

Wskazać kto ponosi koszty związane z bhp

Scharakteryzować uprawnienia pracownika
wynikające z przepisów bhp

Scharakteryzować

obowiązki

pracodawcy

związane z zatrudnieniem nowego pracownika

Określić pracowników, którzy obowiązkowo
podlegają badaniom kontrolnym

Wskazać regulacje prawne dotyczące chorób
zawodowych

10 Wskazać osoby ponoszące koszty zaopatrzenia

pracowników w środki ochrony indywidualnej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Zdefiniować pojęcie „pomieszczenie stałej

pracy”

12 Wskazać parametry, którym musi odpowiadać

„pomieszczenie stałej pracy”

13 Wskazać

przepisy

dotyczące

wymagań

właściwego oświetlenia

14 Zastosować przepisy bezpiecznej pracy przy

monitorach ekranowych

15 Scharakteryzować

terminy

przydatności

sprzętu gaśniczego

16 Ustalić źródła prawa dotyczące konserwowania

sprzętu ppoż.

17 Określić

naczelny

organ

państwa

odpowiedzialny za ochronę ppoż.

18 Scharakteryzować przyczyny wypadków przy

pracy

19 Wskazać organy odpowiedzialne za ochronę

środowiska w Polsce

20 Wskazać

organy

odpowiedzialne

gospodarkę odpadami

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi stawiając w odpowiedniej

rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Określenie „ochrona pracy” nie obejmuje zespołu norm mających na celu

wyeliminowanie
a) zagrożeń utraty życia i zdrowia pracownika.
b) zagrożeń środowiska naturalnego.
c) zmniejszenie niekorzystnego wpływu pracy na zdrowie pracownika.
d zmniejszenie niekorzystnego wpływu pracy na życie pracownika.

2. Do podstawowych obowiązków pracownika należy

a) zaopatrzyć się w środki ochrony osobistej.
b) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp.
c) wykonywać polecenia przełożonych związane z pracą, bez względu na występujące

zagrożenia.

d) realizować zadania produkcyjne.

3. Pracodawca ponosi odpowiedzialność za

a) nieobecność pracownika.
b) wykonywanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy

nadzoru nad warunkami pracy.

c) zastępowanie pracownika w miejscu pracy.
d) działalność społecznego inspektora pracy.

4. Obowiązkiem osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp jest

a) zapewnienie wykonywania zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad

pracownikami.

b) przestrzeganie przez pracowników właściwego wykorzystywania czasu pracy.
c) realizowanie zadań produkcyjnych przez pracowników.
d) dbałość o pełną obsadę stanowisk pracy.

5. Koszty związane z zapewnieniem bezpiecznej pracy obciążają

a) pracowników.
b) służby bhp.
c) organy nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy.
d) pracodawców.

6. Pracownik, który powstrzymał się od wykonywania pracy ze względna bezpośrednie

zagrożenie dla zdrowia i życia
a) podlega ukaraniu karą porządkową.
b) nie otrzymuje wynagrodzenia za czas powstrzymania się od pracy.
c) zachowuje prawo do wynagrodzenia.
d) zostaje pozbawiony premii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Pracodawca zatrudniający nowego pracownika może dopuścić go do pracy

a) bez szkolenia bhp.
b) po uprzednim przeszkoleniu w zakresie bhp.
c) pod warunkiem, że pracownik zostanie przeszkolony w ciągu 7 dni od podjęcia pracy.
d) pod warunkiem, że pracownik przedłoży zaświadczenie o przeszkoleniu bhp.

8. Badaniom kontrolnym podlega

a) osoba ubiegająca się o przyjęcie do pracy.
b) każdy pracownik po upływie określonego w przepisach okresu pracy.
c) w razie niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni.
d) po spowodowaniu wypadku przy pracy.

9. Wykaz chorób zawodowych w Polsce określa

a) Kodeks pracy.
b) regulamin pracy.
c) rozporządzenie ministra właściwego do spraw pracy.
d) rozporządzenie Rady Ministrów.

10. Środki ochrony indywidualnej

a) pracodawca dostarcza pracownikowi nieodpłatnie.
b) pracodawca dostarcza pracownikowi odpłatnie.
c) pracownik sam się zaopatruje.
d) są stosowane w zależności od uznania pracownika.

11. Pomieszczenie stałej pracy, to pomieszczenie, w których łączny czas przebywania

pracownika w ciągu jednej doby wynosi
a) 8 godzin.
b) 6 godzin.
c) 4 godziny.
d) 3 godziny.

12. Wysokość pomieszczeń stałej pracy gdzie nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia,

nie może być mniejsze niż
a) 3,3 m.
b) 3 m.
c) 2,5 m.
d) 2,2 m.

13. Oświetlenie dzienne w pomieszczeniach stałej pracy winno spełniać wymagania

określone w
a) kodeksie pracy.
b) układzie zbiorowym pracy.
c) Polskiej Normie.
d) regulaminie pracy.

14. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić

a) 300–400 mm.
b) 400–500 mm.
c) 400–750 mm.
d) 500–1000 mm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Wyroby stanowiące podręczny sprzęt gaśniczy są dopuszczone do użytkowania na czas

nie dłuższy niż
a) 3 lata.
b) 5 lat.
c) 6 lat.
d) 10 lat.

16. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic są

określone
a) w Polskich Normach i instrukcjach obsługi.
b) w Kodeksie pracy.
c) w ustawie o ochronie przeciwpożarowej.
d) w aktach wykonawczych do ustawy o ochronie przeciwpożarowej.

17. Problematyka ochrony przeciwpożarowej znajduje się w gestii

a) ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
b) ministra właściwego do spraw pracy.
c) ministra obrony narodowej.
d) Rady Ministrów.

18. Najczęstszymi przyczynami wypadków przy pracy są

a) przyczyny techniczne.
b) przyczyny ludzkie.
c) przyczyny organizacyjne.
d) środowisko naturalne.

19. Według Konstytucji ochrona środowiska jest obowiązkiem

a) rządu.
b) samorządu terytorialnego.
c) Sejmu.
d) wszystkich władz publicznych.

20. Racjonalne gospodarowanie odpadami komunalnymi należy do

a) rządu.
b) władz wojewódzkich.
c) władz powiatowych.
d) władz gminy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska

Zakreśl poprawną odpowiedź

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Koradecka D. (red.): Bezpieczeństwo i ergonomia. CIOP, Warszawa 2004
2. Musialski W. (red): Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2004
3. Roj-Chodacka A.: Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZiU,
Warszawa 2002

4. Przepisy prawne dotyczące tematu zamieszczone w Dziennikach Ustaw
5. http://komers-bhp.pl/znakippoz.html
6. www.pol-poz.pl

Czasopisma
Przyjaciel przy Pracy
Atest

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000