background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 
 
 
 

 

MINISTERSTWO  EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 

 

 
 
Tadeusz Gawlik 
 
 
 
 
 

Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 
744[01].O1.01 

 
 

 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 

Wydawca 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

Recenzenci: 

mgr inż. Katarzyna Stępniak 
inż. Stanisław Pietryka 
 

 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Edyta Kozieł 
 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr inż. Zdzisław Feldo 
 
 
 
 
 
 
 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  744[01].O1.01. 
Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska, zawartego w programie nauczania dla zawodu kaletnik. 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

Ćwiczenia 

11 

5.1.  Przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 
11 

5.2.  Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika  

5.2.1.  Ćwiczenia 

13 
13 

5.3.  Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

15 
15 

5.4.  Czynniki 

środowiska 

pracy: 

mikroklimat, 

skład 

chemiczny 

i zanieczyszczenie  powietrza,  hałas  i  wibracje,  wentylacja  i ogrzewanie 
pomieszczeń 
5.4.1.  Ćwiczenia 

 
 

17 
17 

5.5.  Zagrożenia  chemiczne  substancjami  aktywnymi  oraz  roztworami 

i zestawami roboczymi 
5.5.1.  Ćwiczenia 

 

19 
19 

5.6.  Zagrożenia mechaniczne i ruchome części maszyn, ostrza noży

 

5.6.1.  Ćwiczenia 

21 
21 

5.7.  Środki ochrony indywidualnej

 

5.7.1.  Ćwiczenia 

23 
23 

5.8.  Ochrona środowiska przyrodniczego i jej znaczenie dla człowieka

 

5.8.1.  Ćwiczenia 

25 
25 

5.9.  Przewidywanie skutków zagrożeń (ocena ryzyka zawodowego) 

4.9.3.  Ćwiczenia 

27 
27 

5.10. Wypadki przy pracy. Postępowania na miejscu wypadku. Pierwsza pomoc 

5.10.1. Ćwiczenia 

29 
29 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

31 

7.  Literatura 

44 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

1. WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy Państwu Poradnik dla  nauczyciela, który  będzie pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie kaletnik. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności,  jakie uczeń powinien  mieć  już ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-
uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 
 

 

744[01].O1 

Podstawy zawodu  

744[01]. O1.04 

Stosowanie maszyn, urz

ądzeń  

i narz

ędzi kaletniczych 

744[01]. O1.03 

Sporz

ądzanie rysunków technicznych 

 i odr

ęcznych 

744[01]. O1.02 

Charakteryzowanie wyrobów 

kaletniczych 

744[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów 

bezpiecze

ństwa 

i higieny pracy, ochrony 

przeciwpo

żarowej oraz ochrony 

środowiska 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 
 

Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej powinieneś umieć: 

 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

 

uczestniczyć w dyskusji, prezentacji i ochronie prezentowanego przez siebie stanowiska, 

 

stosować technologię komputerową i informacyjną, 

 

poczuwać się do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne oraz innych, 

 

stosować  podstawowe  zasady  etyczne  (rzetelnej  pracy,  punktualności,  uczciwości, 
odpowiedzialności), 

 

współpracować w grupie, 

 

rozwiązywać problemy w sposób twórczy. 

 
 
   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

3. CELE KSZTAŁCENIA 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

 

zastosować podstawowe przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, 

 

określić prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy, 

 

zastosować przepisy ochrony przeciwpożarowej, 

 

zastosować  podręczny  sprzęt  i  środki  gaśnicze  zgodnie  z  zasadami  ochrony 
przeciwpożarowej, 

 

określić czynniki środowiska pracy powodujące zagrożenie zdrowia i życia pracowników,  

 

określić  zasady  zapobiegania  wypadkom  powodowanym  przez  czynniki  środowiska 
pracy, 

 

określić zagrożenia występujące podczas stosowania substancji chemicznych, 

 

zabezpieczyć dostęp do szkodliwych środków chemicznych, 

 

wyjaśnić  znaczenie  wentylacji  i  klimatyzacji  pomieszczeń  produkcyjnych,  biurowych 
i magazynowych, 

 

dobrać zabezpieczenia i osłony ruchomych części maszyn oraz urządzeń mechanicznych, 

 

dokonać analizy instrukcji obsługi maszyn i urządzeń produkcyjnych, 

 

zastosować  sprzęt  oraz  środki  ochrony  indywidualnej  na  poszczególnych  stanowiskach 
pracy, 

 

określić zagrożenia środowiska powstające podczas wytwarzania wyrobów kaletniczych, 

 

wyjaśnić znaczenie ochrony środowiska przyrodniczego, 

 

udzielić pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 

 

przewidzieć konsekwencje z tytułu naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy 
w trakcie wykonywania zadań zawodowych, 

 

wyjaśnić zasady zachowania się w razie wypadku przy pracy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 
 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  Kaletnik 744[01] 
Moduł: 

 Podstawy zawodu  744[01].O1 

Jednostka modułowa: 

 Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony 

przeciwpożarowej 

oraz 

ochrony 

środowiska 

744[01].O1.01 

 

Temat: Czynniki warunkujące bezpieczeństwo i higienę pracy. 

Cel ogólny

Kształtowanie  umiejętności  rozpoznania  oraz  ograniczenia  lub  eliminacji 
czynników niebezpiecznych i szkodliwych występujących w pracy kaletnika. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

  zidentyfikować zagrożenia związane z wykonywaną pracą, 

  wskazać warunki jakie muszą spełniać pomieszczenia pracy i ich wyposażenie, 

  określić obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie przestrzegania przepisów i zasad 

bhp, 

  wskazać zakres działań profilaktycznych dla ochrony zdrowia. 

 

Metody nauczania–uczenia się:  

  wykład, 

  burza mózgów, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

  praca grupowa, 

  praca indywidualna. 

 

Czas trwania zajęć: 45 min 

 

Środki dydaktyczne: 

  plansza prezentująca rodzaje zagrożeń,  

  duże arkusze papieru,  

  mazaki,  

  tablica flip – chart. 

 

Przebieg zajęć: 
1.  Określenie celu zajęć. 
2.  Przykładowe omówienie zagrożeń.  
3.  Nauczyciel zapoznaje uczniów z zasadami tworzenia mapy myśli: 

  Problematykę zajęć nauczyciel zapisuje na środku tablicy lub arkusza w formie słownej 

lub graficznej, 

  Pomysły,  stwierdzenia,  rysunki  należy  umieścić  na  całym  arkuszu  dokoła  problemu 

(zapisanego  w  centrum),  a  następnie  połączyć  je  liniami  według  zależności  między 
nimi, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

  Na każdej  linii (w kole) zapisuje  się  jedno słowo (hasło)  lub umieszcza  jeden symbol, 

wskazane jest użycie kolorowych mazaków, 

  Hasła wypisuje się wyraźnie, drukowanymi literami, 

  Zapisuje się wszystko, co przychodzi do głowy, starając się umieszczać hasła (symbole 

w logiczny sposób według łączących je związków). 

4.  Omówienie pracy do wykonania (ćwiczenie 1). 
5.  Rozdanie dużych arkuszy panieru i mazaków. 
6.  Wykonanie ćwiczenia przez uczniów zgodnie z instrukcją zamieszczoną w poradniku dla 

ucznia. 

7.  Prezentacja opracowanych plakatów przez wyznaczonych uczniów. 
8.  Ocena pracy koleżanek/kolegów i zadanie dodatkowych pytań. 
9.  Podsumowanie zajęć. 
10. Ocena pracy uczniów. 
 
Zakończenie zajęć 

 

Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na temat:  Znaki  bezpieczeństwa  i higieny pracy.  Na 

podstawie zgromadzonych informacji scharakteryzuj wybrane znaki z grupy: zakazu, nakazu, 
ostrzegawcze i informacyjne. Swoją pracę przynieś na zajęcia. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

  anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 

umiejętności. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:  Kaletnik 744[01] 
Moduł: 

 Podstawy zawodu  744[01].O1 

Jednostka modułowa: 

 Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy, 
ochrony 

przeciwpożarowej 

oraz 

ochrony 

środowiska 

744[01].O1.01 

Temat: Przepisy i wymagania dotyczące ochrony przeciwpożarowej 

 

Cel ogólny:  Zapoznanie  uczniów  z  przepisami  dotyczącymi  ochrony  przeciwpożarowej, 

zapobieganie pożarom i zwalczanie pożarów. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  
–  zdefiniować pojęcie pożaru, 
–  zidentyfikować podstawowe przepisy prawne dotyczące ochrony przeciwpożarowej, 
–  określić środki zapobiegawcze pożarom, 
–  rozpoznać znaki ochrony przeciwpożarowej. 

 

Metody nauczania – uczenia się: 
–  wykład,  
–  pokaz z objaśnieniem, 
–  prezentacja, 
–  ćwiczenie praktyczne 

 

Formy organizacji zajęć: 
–  praca grupowa, 
–  praca indywidualna. 

 

Czas trwania zajęć: 90 min 
 
Środki dydaktyczne: 

– 

plansze  lub  prezentacje  multimedialne  podstawowych  aktów  prawnych  dotyczących 
ochrony przeciwpożarowej,  

– 

plansze obrazujące podstawowe znaki ochrony przeciwpożarowej,  

– 

instrukcje dotyczące zachowania się pracowników archiwum w razie zauważenia pożaru. 

 
Przebieg zajęć: 
1)  Nauczyciel  w  formie  wykładu  prezentuje  informację  o  podstawowych  przepisach 

prawnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej i zakres regulacji w nich zawartych. 

2)  Nauczyciel  prezentuje  plansze  z  podstawowymi  znakami  przeciwpożarowymi 

z podziałem na znaki nakazu, zakazu i informacyjne i opisuje zakres ich obowiązywania.  

3)  Uczniowie  na  podstawie  poradnika  dla  ucznia  ustalają  zawartość  instrukcji  zachowania 

się w razie pożaru. 

4)  Nauczyciel prosi uczniów, aby wybrali z najbliższego otoczenia znaki przeciwpożarowe, 

które winny być rozmieszczone w szkole. 

5)  Nauczyciel  prezentuje  podręczny  sprzęt  gaśniczy  i  jego  zastosowanie  oraz  zasady 

rozmieszczenia w pomieszczeniach. 

6)  Liderzy zespołów prezentują wyniki pracy zespołu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

10 

7)  Nauczyciel  prowadzi  dyskusję  nad zaprezentowanym opracowaniem  i  dokonuje  korekty 

popełnionych błędów. 

8)  Po  wykonaniu  zadania  –  nauczyciel  podsumowuje  zajęcia  i  prosi  uczniów  o  określenie 

najistotniejszych elementów ochrony przeciwpożarowej w archiwum. 

 
Zakończenie zajęć 

 

Praca domowa 

Odszukaj  w  literaturze  wiadomości  na  tematy  określone  w  ćwiczeniach.  Wykonaj 

ćwiczenia. Wyniki przedstaw na zajęciach. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

  anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  zdobytych 

wiadomości i umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

11 

5. ĆWICZENIA

 

5.1.  Przepisy prawa dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy 

 

5.1.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  przepisów  działu  X  Kodeksu  pracy  wskaż  podmioty  zobowiązane  do 

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 

 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i techniki wykonania ćwiczenia. Należy zwrócić uwagę na poprawność wykonania ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać uważnie treść ćwiczenia, 
2)  przeanalizować treść przepisów działu X Kodeksu pracy, 
3)  wskazać  na  podstawie  przeanalizowanych  przepisów,  kto  jest  zobowiązany  do 

zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

Kodeks pracy, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  przepisów  działu  X  i  działu  XV  Kodeksu  pracy  wskaż  podmioty 

uprawnione do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 
 

 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują indywidualnie, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać uważnie treść ćwiczenia, 
2)  przeanalizować treść przepisów działu X i XV Kodeksu pracy, 
3)  wskazać  na  podstawie  przeanalizowanych  przepisów,  kto  jest  uprawniony  do 

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

12 

Środki dydaktyczne: 

– 

Kodeks pracy, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

13 

5.2. Prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika  
 

5.2.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 
 

Na  podstawie  przepisów  Kodeksu  pracy  i  rozporządzenia  Ministra  Pracy  i  Polityki 

Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny 
pracy określ obowiązki pracodawcy w zakresie bhp. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść przepisów wskazanych w poleceniu, 
2)  na podstawie przepisów określić obowiązki pracodawcy w zakresie bhp, 
3)  zreferować  obowiązki  pracodawcy  na  forum  grup,  ze  wskazaniem  odpowiednich 

przepisów. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

Kodeks pracy, 

– 

rozporządzenie Ministra i Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie 
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  przepisów  Kodeksu  pracy  określ  obowiązki  osoby  kierującej 

pracownikami  i  wskaż  różnice  między  obowiązkami  pracodawcy  i  obowiązkami  osoby 
kierującej pracownikami. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować przepisy Kodeksu pracy,  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

14 

2)  określić  na  podstawie  wybranych przepisów  Kodeksu  pracy obowiązki osoby  kierującej 

pracownikami, 

3)  wskazać  różnice  między  obowiązkami  pracodawcy  i  obowiązkami  osoby  kierującej 

pracownikami, 

4)  przedstawić wyniki ćwiczenia na forum grupy. 

 
Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  Kodeks pracy, 
–  komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

15 

5.3.  Zagrożenia pożarowe, zasady ochrony przeciwpożarowej 
 

5.3.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  odpowiednich  przepisów  i  posiadanej  wiedzy  opracuj  instrukcję 

przeciwpożarową w szkole. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać odpowiednie przepisy, 
2)  na podstawie przepisów opracować instrukcję przeciwpożarową, 
3)  przedstawić opracowaną instrukcję na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

–  wybrane akty prawne, 
–  przykładowe instrukcje przeciwpożarowe, 
–  komputer z dostępem do Internetu. 
 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  oceny  prawidłowości  rozmieszczenia  sprzętu  gaśniczego,  znaków  ochrony 

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole. 

 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść przepisów dotyczących rozmieszczenia sprzętu gaśniczego, znaków 

ochrony pożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole, 

2)  obejrzeć  rozmieszczenie  sprzętu  gaśniczego,  znaków  ochrony  przeciwpożarowej 

i znaków ewakuacyjnych w szkole, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

16 

3)  dokonać  oceny  prawidłowości  rozmieszczenie  sprzętu  gaśniczego,  znaków  ochrony 

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole, 

4)  przedyskutować  prawidłowość  rozmieszczenia  sprzętu  gaśniczego,  znaków  ochrony 

przeciwpożarowej i znaków ewakuacyjnych w szkole na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

wybrane akty prawne,  

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

17 

5.4.  Czynniki  środowiska  pracy:  mikroklimat,  skład  chemiczny 

i zanieczyszczenie  powietrza,  hałas  i  wibracje,  wentylacja 
i ogrzewanie pomieszczeń 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Korzystając  z  przepisów  rozporządzenia  Ministra  Pracy  i  Polityki  Socjalnej  z  dnia  26 

września  1997  r.  w  sprawie  ogólnych  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  określ 
podstawowe parametry pomieszczeń pracy. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść podanego rozporządzenia, 
2)  określić, podstawowe parametry pomieszczeń pracy, 
3)  przedyskutować parametry pomieszczeń pracy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

Kodeks pracy, 

– 

rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie 
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Opisz  minimalne  wymogi  dotyczące  ogrzewania  i  wentylacji  pomieszczeń  pracy  na 

podstawie znanych ci przepisów prawnych.  
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

18 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować przepisy dotyczące ogrzewania i wentylacji pomieszczeń pracy, 
2)  określić, minimalne wymogi dotyczące ogrzewania i wentylacji pomieszczeń pracy, 
3)  opisać wymogi w wyznaczonym miejscu, 
4)  przedyskutować opisane wymogi na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

Kodeks pracy, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

19 

5.5.  Zagrożenia  chemiczne  substancjami  aktywnymi  oraz 

roztworami i zestawami roboczymi 

 

5.5.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Na  podstawie  przepisów  prawa  określ  jakie  wymogi  muszą  spełniać  zbiorniki,  naczynia 

i inne opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  odszukać  i  przeanalizować  przepisy  prawa  określające  wymogi,  jakie  muszą  spełniać 

zbiorniki,  naczynia  i  inne  opakowania  służące  do  przechowywania  materiałów 
niebezpiecznych, 

2)  określić wymogi, jakie muszą spełniać zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do 

przechowywania materiałów niebezpiecznych, 

3)  przedyskutować  na  forum  grupy  wymogi,  jakie  muszą  spełniać  zbiorniki  i  inne 

opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

wybrane przepisy prawne, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ  jakie  obowiązki  ciążą  na  pracodawcy,  u  którego  procesy  pracy  powodują 

występowanie czynników rakotwórczych? 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

20 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  odszukać i przeanalizować przepisy prawa określające obowiązki ciążące na pracodawcy, 

u którego procesy pracy powodują występowanie czynników rakotwórczych, 

2)  określić  obowiązki  pracodawcy,  u  którego  procesy  pracy  powodują  występowanie 

czynników rakotwórczych, 

3)  przedyskutować wyniki ćwiczenia na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

wybrane akty prawne, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

21 

5.6.  Zagrożenia  mechaniczne  i  ruchome  części  maszyn,  ostrza 

noży 

 

5.6.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj na podstawie odpowiednich przepisów prawnych wymagania jakie muszą 

spełniać urządzenia ochronne stosowane przy maszynach. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać  przepisy  prawne  regulujące  wymagania,  jakie  muszą  spełniać  urządzenia 

ochronne stosowane przy maszynach, 

2)  przeanalizować wyszukane przepisy, 
3)  scharakteryzować wymagania jakie muszą spełniać urządzenia ochronne stosowane przy 

maszynach, 

4)  przedstawiciel grupy prezentuje wypracowane rozwiązania na forum. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

wybrane akty prawne, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  wyszukanej  w  Internecie  instrukcji  obsługi  np.  maszyny do szycia wskaż 

jej podstawowe elementy. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w Internecie instrukcję obsługi maszyny, 
2)  przeanalizować wyszukaną instrukcję, 
3)  wskazać jej podstawowe elementy, 
4)  scharakteryzować wyszukaną instrukcję na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

22 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

Środki dydaktyczne: 

–  komputer z dostępem do Internetu. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

23 

5.7. Środki ochrony indywidualnej  

 
5.7.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Korzystając  z  przepisów  załącznika  Nr  2  do  rozporządzenia  Ministra  Pracy  i  Polityki 

Socjalnej  w  sprawie  ogólnych  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  (szczegółowe 
zasady  stosowania  środków  ochrony  indywidualnej)  oraz  wskazań  zawartych  w  tabelach 
określ rodzaje zagrożeń występujących w pracy kaletnika i środki ochrony indywidualnej. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować  treść  załącznika  Nr  2  do  rozporządzenia  Ministra  Pracy  i  Polityki 

Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

2)  określić  rodzaje  zagrożeń  występujących  w  pracy  kaletnika  i  środki  ochrony 

indywidualnej, 

3)  przedyskutować  zagrożenia  występujące  w  pracy  kaletnika  i  środki  ochrony 

indywidualnej na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

komputer z dostępem do Internetu, 

– 

wybrane akty prawne. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ  zakres  obowiązków  pracodawcy  dotyczących  wyposażenia  pracowników 

w odzież i obuwie ochronne. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

24 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować  akty  prawne  w  zakresie  obowiązków  pracodawcy  dotyczących 

wyposażenia pracowników w odzież i obuwie ochronne, 

2)  określić  zakres  obowiązków  pracodawcy  w  zakresie  obowiązków  wyposażenia 

pracowników w odzież i obuwie ochronne, 

3)  przedstawić  zakres  obowiązków  pracodawcy  w  zakresie  obowiązków  wyposażenia 

pracowników w odzież i obuwie ochronne na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

wybrane akty prawne, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

25 

5.8.  Ochrona  środowiska  przyrodniczego  i  jej  znaczenie  dla 

człowieka 

 

5.8.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Wyszukaj  w  Internecie  przepisy  wykonawcze  do  ustawy  o  odpadach.  Wypisz 

rozporządzenia,  które  twoim  zdaniem,  mają  zastosowanie  w  działalności  zakładu 
kaletniczego. 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wyszukać w Internecie przepisy wykonawcze do ustawy o odpadach, 
2)  wypisać rozporządzenia mające zastosowanie w działalności zakładu kaletniczego, 
3)  przedyskutować wybrane przepisy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Wypisz z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej. 

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………… 

 
 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

26 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują indywidualnie, 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować „katalog odpadów”, 
2)  wybrać z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej, 
3)  wypisać z „katalogu odpadów” odpady powstające w procesie produkcji kaletniczej. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

„katalog odpadów”, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

27 

5.9.  Przewidywanie 

skutków 

zagrożeń 

(ocena 

ryzyka 

zawodowego) 

 

5.9.1. Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Uwzględniając informacje zawarte w materiale nauczania i przepisach kodeksu pracy oraz 

spostrzeżeniach  z  wizyty  w  zakładzie  kaletniczym  opracuj  projekt  informacji  dla 
pracowników o występującym ryzyku zawodowym. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować materiał nauczania dotyczący „oceny ryzyka zawodowego”, 
2)  odwiedzić funkcjonujący w okolicy zakład kaletniczy, 
3)  opracować projekt informacji dla pracowników o występującym ryzyku zawodowym, 
4)  przedyskutować opracowany projekt informacji na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

Poradnik dla ucznia, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykorzystując informacje wynikające z poprzedniego ćwiczenia określ środki 

techniczne eliminujące lub ograniczające zagrożenia występujące w zakładzie. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować informacje z  poprzedniego ćwiczenia, 
2)  określić  środki  techniczne  eliminujące  lub  ograniczające  zagrożenia  występujące 

w zakładzie, 

3)  przedyskutować wypracowane rozwiązanie na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

28 

Zalecane metody nauczania – uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

komputer z dostępem do Internetu, 

– 

Poradnika dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

29 

5.10.  Wypadki  przy  pracy.  Postępowania  na  miejscu  wypadku. 

Pierwsza pomoc 

 
5.10.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przedstaw obowiązki pracodawcy związane z zaistnieniem w jego zakładzie zbiorowego 

wypadku przy pracy. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać uważnie materiał nauczania dotyczący wypadków przy pracy, 
2)  przedstawić  obowiązki  pracodawcy  związane  z  zaistnieniem  w  zakładzie  zbiorowego 

wypadku przy pracy,  

3)  scharakteryzować przedstawione obowiązki pracodawcy na forum grupy. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

Poradnik dla ucznia, 

– 

komputer z dostępem do Internetu. 

 
Ćwiczenie 2 

Na  podstawie  przepisów  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  28  lipca  1998  r. 

w sprawie  ustalenia  okoliczności  wypadków  przy  pracy...,  określ  zadania  zespołu 
powypadkowego oraz elementy protokołu powypadkowego. 

 
 

Wskazówki do realizacji 

 

ćwiczenie uczniowie wykonują w grupach (4–5 osób), 

 

nauczyciel powinien omówić zakres i sposób wykonania ćwiczenia, 

 

lider grupy prezentuje wypracowane rozwiązanie uczniów, 

 

należy zwrócić uwagę na poprawność wykonanego ćwiczenia. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować  przepisy  rozporządzenia  Rady  Ministrów  z  dnia  28  lipca  1998  r. 

w sprawie ustalenia okoliczności wypadków przy pracy..., 

2)  określić zadania zespołu powypadkowego oraz elementy protokołu powypadkowego, 
3)  przedyskutować wypracowane rozwiązania na forum grupy. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

30 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenie, 

 

metoda przewodniego tekstu, 

 

dyskusja. 

 
Środki dydaktyczne: 

 

komputer z dostępem do Internetu, 

 

rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalenia okoliczności 
wypadków przy pracy .... 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

31 

  

6. 

EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  Przestrzeganie  przepisów 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz  ochrony 
środowiska  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

  zadania 1, 3, 4, 5, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego, 

  zadania 2, 6, 7, 8, 14, 19 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt  

 
Za  każdą  prawidłową  odpowiedź  uczeń  otrzymuje  1  punkt.  Za  złą  odpowiedź  lub  jej  brak 
uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

  dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

  dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

  dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego,  

  bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  6  z  poziomu 

ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. a, 4. b, 5. b, 6. c, 7. d, 8. d, 9. a, 10. b, 11. a, 
12. d, 13. a, 14. d, 15. a, 16. c, 17. b, 18. d, 19. a, 20. b. 

   

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny (mierzalne osiągnięcia 

ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.   

 

Określić pojęcie zasad bhp 

2.   

Wskazać  miejsce  przepisów  bhp  w  systemie 
prawa  

PP 

3.   

Zdefiniować  moc obowiązujących przepisów 
bhp 

4.    Określić obowiązki pracodawcy 

5.   

Określić 

wymogi 

bhp 

dotyczące 

pomieszczeń pracy 

6.   

Scharakteryzować 

obowiązki 

osoby 

kierującej pracownikami 

PP 

7.   

Scharakteryzować  obowiązki  pracownika 
dotyczące bhp 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

32 

8.   

Scharakteryzować  wymogi,  które  muszą 
spełniać  maszyny  i  urządzenia,  na  których 
pracują pracownicy 

PP 

9.    Wskazać kolor znaków ewakuacyjnych  

10.   Zdefiniować wypadek przy pracy 

11.   Określić podział pożarów wg grup 

12.  

Wskazać  wymogi  dotyczące  rozmieszczenia 
sprzętu gaśniczego  

13.  

Wskazać  wymogi  dotyczące  temperatury 
w pomieszczeniach pracy 

14.  

Scharakteryzować 

wymogi 

dotyczące 

przechowywania materiałów niebezpiecznych 

PP 

15.  

Wskazać  środki  ochrony  indywidualnej 
pracownika  

16.  

Zidentyfikować 

przepisy 

dotyczące 

wypadków przy pracy 

17.   Przedstawić przepisy dotyczące ekologii 

18.  

Określić  znaczenie  ochrony  środowiska 
w miejscu pracy 

19.  

Scharakteryzować  obowiązki  pracodawcy, 
który  prowadzi  szkolenie  bhp  dla  swoich 
pracowników 

PP 

20.  

Wyliczyć obowiązki pracodawcy w stosunku 
do pracownika, który uległ wypadkowi 

 
Przebieg testowania 
  

Instrukcja dla nauczyciela

 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom ich instrukcję. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

33 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  pytania  dołączone  są  4  możliwe  odpowiedzi.  Tylko 

jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  stawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
 a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  odłóż  jego  rozwiązanie  na 

później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

 
Materiały dla ucznia: 

  instrukcja, 

  zestaw zadań testowych, 

  karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

34 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy są określone w 

a)  Kodeksie pracy. 
b) ogólnych przepisach bhp. 
c)  regulaminach pracy. 
d) nie są określone w aktach prawnych. 

 

2.  Przepisy bhp stanowią integralną część 

a)  prawa pracy. 
b) prawa cywilnego. 
c)  prawa ochrony środowiska. 
d) prawa administracyjnego. 

 

3.  Przepisy bhp są 

a)  bezwzględnie obowiązujące. 
b) jednostronnie bezwzględnie obowiązujące. 
c)  względnie obowiązujące. 
d) uzależnione od treści umowy między pracodawcą i pracownikiem. 

 

4.  Podstawowym obowiązkiem pracodawcy jest 

a)  osobiste prowadzenie szkoleń pracowników z zakresu bhp. 
b)  zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 
c)  zapewnienie pracownikom wyżywienia. 
d)  zapewnienie najnowocześniejszego wyposażenia stanowiska pracy. 

 

5.  Pomieszczenia pracy nie muszą 

a)  być dobrze oświetlone. 
b) dostosowane do upodobań pracowników. 
c)  być dobrze wentylowane. 
d) być zabezpieczone przed nadmiernym nasłonecznieniem. 

 

6.  Na podstawie przepisów bhp osoba kierująca pracownikami jest obowiązana 

a)  dbać o estetykę stanowisk pracy. 
b) egzekwować punktualne rozpoczynanie i zakańczanie pracy. 
c)  organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp. 
d) pozostawić pracownikom dobór środków ochrony  indywidualnej. 

 
7.  Pracownik nie jest zobowiązany 

a)  brać udział w szkoleniu bhp. 
b) stosować środki ochrony zbiorowej. 
c)  poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. 
d)  wykonywać  pracę  mimo,  że  warunki  pracy  stwarzają  bezpośrednie  zagrożenie  dla 

ludzi. 

 
8.  Maszyny  i  urządzenia  techniczne,  w  które  jest  wyposażony  zakład  pracy  powinny 

spełniać następujące warunki 
a)  powinny być najnowszej generacji. 
b)  powinny być ładne i estetyczne. 
c)  powinny być łatwe w obsłudze oraz ergonomiczne. 
d)  powinny  zapewnić  bezpieczne  i  higieniczne  warunki  pracy  oraz  zabezpieczyć 

pracownika przed urazami. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

35 

9.  Znaki ewakuacyjne mają kolor 

a)  niebieski. 
b)  zielony. 
c)  czerwony. 
d)  biały. 

 
10.  Co określamy wypadkami przy pracy 

a)  jest to zdarzenie ciężkie lub śmiertelne. 
b)  jest  to  zdarzenie  nagłe,  wywołane  przyczyną  zewnętrzną,  która  powoduje  uraz  lub 

śmierć, która nastąpiła w związku z pracą. 

c)  jest  to  zdarzenie  nagłe  wywołane  pracą,  które  powoduje  uraz  lub  śmierć 

u pracownika. 

d)  jest to utrata zdolności psycho – fizycznych. 

 
11.  Poszczególne grupy pożarów oznacza się 

a)  wielkimi literami. 
b)  cyframi arabskimi. 
c)  cyframi rzymskimi. 
d)  piktogramami. 
 

12.  Dostęp do sprzętu gaśniczego winien mieć szerokość 

a)  30 cm. 
b)  50 cm. 
c)  1 m. 
d)  2 m. 

 
13.  W pomieszczeniach pracy kaletnika temperatura nie może być niższa niż 

a)  15°C. 
b)  16°C. 
c)  18°C. 
d)  23°C. 

 
14.  Materiały niebezpieczne nie mogą być przechowywane w  

a)  odpowiednio dobranych i oznakowanych miejscach i opakowaniach. 
b)  szczelnych oraz odpowiednio zabezpieczonych opakowaniach. 
c)  opakowaniach wchodzących w reakcje chemiczne z materiałem. 
d)  pojemnikach służących do środków spożywczych. 

 
15.  Środkiem ochrony indywidualnej nie są  

a)  nakrycia głowy. 
b)  okulary ochronne. 
c)  nauszniki przeciwhałasowe. 
d)  wyposażenie sportowe. 

 
16.  Definicja wypadku przy pracy jest zamieszczona w 

a)  Kodeksie Pracy. 
b)  Rozporządzeniu o ogólnych przepisach bhp. 
c)  ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy. 
d)  regulaminach pracy. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

36 

17.  Politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 

a)  2 lata. 
b)  4 lata. 
c)  5 lat. 
d)  10 lat. 
 

18.  Jakie znaczenie ma przestrzeganie przepisów o ochronie środowiska w miejscu pracy? 

a)  zapobiega awariom i wypadkom w miejscu pracy. 
b)  zapobiega pożarom. 
c)  nie ma znaczenie. 
d)  ochrona środowiska wpływa na jakość wykonywanej pracy przez pracowników.  

 
19.  Pracodawca  prowadzący  szkolenia  bhp  dla  pracowników  ma  obowiązek  zapewnić 

pracownikom: 
a)  warunki  lokalowe oraz wykładowców i  instruktorów, wyposażenie dydaktyczne oraz 

programy szkoleniowe. 

b)  warunki lokalowe. 
c)  wykładowców i szkoleniowców. 
d)  odpowiednie broszury i materiały bhp. 

 
20.  W  razie  zaistnienia  w  zakładzie  pracy  wypadku  bezpośredni  przełożony  pracownika, 

który uległ wypadkowi obowiązany jest: 
a)  zacząć dochodzenie kto spowodował wypadek lub co było przyczyną wypadku. 
b)  niezwłocznie  zabezpieczyć  miejsce  wypadku  do  czasu  ustalenia  jego  okoliczności 

i przyczyn. 

c)  zamknąć zakład pracy. 
d)  powiadomić policję. 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

37 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

 

Imię i nazwisko ............................................................................... 

 

Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 
 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 

Nr 

zadania 

Odpowiedzi 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

38 

 

Test 2 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  Przestrzeganie  przepisów 
bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz  ochrony 
środowiska  

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

– 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 16, 17, 19, 20 są poziomu podstawowego 

– 

zadania 6, 7, 15, 18  są poziomu ponadpodstawowego, 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 
Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów.

 

 
Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

– 

dopuszczający – za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,       

– 

dostateczny – za rozwiązanie, co najmniej 14  zadań z poziomu podstawowego, 

– 

dobry – za rozwiązanie 16  zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

– 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym,  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 
Klucz odpowiedzi: 1. 
b, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. c, 
12. 
b, 13. c, 14. c, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. d, 20. d. 

 

 

Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzalne osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Zidentyfikować pojęcie „ochrona pracy” 

Wymienić  obowiązki  pracownika  w  zakresie 
bezpieczeństwa i higieny pracy 

 3  Wymienić obowiązki pracodawcy 

Wymienić 

obowiązki 

osoby 

kierującej 

pracownikami w zakresie bhp 

Wskazać kto ponosi koszty związane z bhp 

Scharakteryzować  uprawnienia  pracownika 
wynikające z przepisów bhp 

PP 

Scharakteryzować 

obowiązki 

pracodawcy 

związane z zatrudnieniem nowego pracownika 

PP 

Określić  pracowników,  którzy  obowiązkowo 
podlegają badaniom kontrolnym 

Wskazać  regulacje  prawne  dotyczące  chorób 
zawodowych 

 10  Wskazać osoby ponoszące koszty zaopatrzenia 

pracowników w środki ochrony indywidualnej 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

39 

11   Zdefiniować  pojęcie  „pomieszczenie  stałej 

pracy” 

12    Wskazać  parametry,  którym  musi  odpowiadać 

„pomieszczenie stałej pracy”  

13   Wskazać 

przepisy 

dotyczące 

wymagań 

właściwego oświetlenia 

14   Zastosować  przepisy  bezpiecznej  pracy  przy 

monitorach ekranowych 

15   Scharakteryzować 

terminy 

przydatności 

sprzętu gaśniczego 

PP 

16   Ustalić źródła prawa dotyczące konserwowania 

sprzętu ppoż. 

17   Określić 

naczelny 

organ 

państwa 

odpowiedzialny za ochronę ppoż. 

18   Scharakteryzować  przyczyny  wypadków  przy 

pracy 

PP 

19   Wskazać  organy  odpowiedzialne  za  ochronę 

środowiska w Polsce 

20   Wskazać 

organy 

odpowiedzialne 

za 

gospodarkę odpadami 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem,  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
3.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
4.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
5.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
6.  Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  każdego  zadania  dołączone  są  4  możliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  stawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 30 min. 

Powodzenia! 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

40 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.

  Określenie  „ochrona  pracy”  nie  obejmuje  zespołu  norm  mających  na  celu 

wyeliminowanie 
a)  zagrożeń utraty życia i zdrowia pracownika. 
b)  zagrożeń środowiska naturalnego. 
c)  zmniejszenie niekorzystnego wpływu pracy na zdrowie pracownika. 
d  zmniejszenie niekorzystnego wpływu pracy na życie pracownika. 
 

2.  Do podstawowych obowiązków pracownika należy 

a)  zaopatrzyć się w środki ochrony osobistej. 
b)  wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bhp. 
c)  wykonywać  polecenia  przełożonych  związane  z  pracą,  bez  względu  na  występujące 

zagrożenia. 

d)  realizować zadania produkcyjne. 
 

3.  Pracodawca ponosi odpowiedzialność za 

a)  nieobecność pracownika. 
b)  wykonywanie  nakazów,  wystąpień,  decyzji  i  zarządzeń  wydawanych  przez  organy 

nadzoru nad warunkami pracy. 

c)  zastępowanie pracownika w miejscu pracy. 
d)  działalność społecznego inspektora pracy. 
 

4.  Obowiązkiem osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp jest 

a)  zapewnienie  wykonywania  zaleceń  lekarza  sprawującego  opiekę  zdrowotną  nad 

pracownikami. 

b)  przestrzeganie przez pracowników właściwego wykorzystywania czasu pracy. 
c)  realizowanie zadań produkcyjnych przez pracowników. 
d)  dbałość o pełną obsadę stanowisk pracy. 
 

5.  Koszty związane z zapewnieniem bezpiecznej pracy obciążają 

a)  pracowników. 
b)  służby bhp. 
c)  organy nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy. 
d)  pracodawców. 
 

6.  Pracownik,  który  powstrzymał  się  od  wykonywania  pracy  ze  względna  bezpośrednie 

zagrożenie dla zdrowia i życia 
a)  podlega ukaraniu karą porządkową. 
b)  nie otrzymuje wynagrodzenia za czas powstrzymania się od pracy. 
c)  zachowuje prawo do wynagrodzenia. 
d)  zostaje pozbawiony premii. 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

41 

7.  Pracodawca zatrudniający nowego pracownika może dopuścić go do pracy  

a)  bez szkolenia bhp. 
b)  po uprzednim przeszkoleniu w zakresie bhp. 
c)  pod warunkiem, że pracownik zostanie przeszkolony w ciągu 7 dni od podjęcia pracy. 
d)  pod warunkiem, że pracownik przedłoży zaświadczenie o przeszkoleniu bhp. 
 

8.  Badaniom kontrolnym podlega 

a)  osoba ubiegająca się o przyjęcie do pracy. 
b)  każdy pracownik po upływie określonego w przepisach okresu pracy. 
c)  w razie niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. 
d)  po spowodowaniu wypadku przy pracy. 
 

9.  Wykaz chorób zawodowych w Polsce określa 

a)  Kodeks pracy. 
b)  regulamin pracy. 
c)  rozporządzenie ministra właściwego do spraw pracy. 
d)  rozporządzenie Rady Ministrów. 

 
10. Środki ochrony indywidualnej 

a)  pracodawca dostarcza pracownikowi nieodpłatnie. 
b)  pracodawca dostarcza pracownikowi odpłatnie. 
c)  pracownik sam się zaopatruje. 
d)  są stosowane w zależności od uznania pracownika. 

 
11. Pomieszczenie  stałej  pracy,  to  pomieszczenie,  w  których  łączny  czas  przebywania 

pracownika w ciągu jednej doby wynosi 
a)  8 godzin. 
b)  6 godzin. 
c)  4 godziny. 
d)  3 godziny. 
 

12. Wysokość pomieszczeń stałej pracy gdzie nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, 

nie może być mniejsze niż 
a)  3,3 m. 
b)  3 m. 
c)  2,5 m. 
d)  2,2 m. 

 
13. Oświetlenie  dzienne  w  pomieszczeniach  stałej  pracy  winno  spełniać  wymagania 

określone w 
a)  kodeksie pracy. 
b)  układzie zbiorowym pracy. 
c)  Polskiej Normie. 
d)  regulaminie pracy. 
 

14. Odległość oczu pracownika od ekranu monitora powinna wynosić 

a)  300–400 mm. 
b)  400–500 mm. 
c)  400–750 mm. 
d)  500–1000 mm. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

42 

15. Wyroby  stanowiące  podręczny  sprzęt  gaśniczy  są  dopuszczone  do  użytkowania  na  czas 

nie dłuższy niż 
a)  3 lata. 
b)  5 lat. 
c)  6 lat. 
d)  10 lat. 
 

16. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic są 

określone 
a)  w Polskich Normach i instrukcjach obsługi. 
b)  w Kodeksie pracy. 
c)  w ustawie o ochronie przeciwpożarowej. 
d)  w aktach wykonawczych do ustawy o ochronie przeciwpożarowej. 

 
17. Problematyka ochrony przeciwpożarowej znajduje się w gestii 

a)  ministra właściwego do spraw wewnętrznych. 
b)  ministra właściwego do spraw pracy. 
c)  ministra obrony narodowej. 
d)  Rady Ministrów. 
 

18. Najczęstszymi przyczynami wypadków przy pracy są 

a)  przyczyny techniczne. 
b)  przyczyny ludzkie. 
c)  przyczyny organizacyjne. 
d)  środowisko naturalne. 

 
19. Według Konstytucji ochrona środowiska jest obowiązkiem 

a)  rządu. 
b)  samorządu terytorialnego. 
c)  Sejmu. 
d)  wszystkich władz publicznych. 

 
20. Racjonalne gospodarowanie odpadami komunalnymi należy do 

a)  rządu. 
b)  władz wojewódzkich. 
c)  władz powiatowych. 
d)  władz gminy. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

43 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony 
przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska  

 

Zakreśl poprawną odpowiedź 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

 

44 

7. LITERATURA 

 

1.  Koradecka D. (red.): Bezpieczeństwo i ergonomia. CIOP, Warszawa 2004 
2.  Musialski W. (red): Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2004 
3.  Roj-Chodacka  A.:  Przestrzeganie  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony 

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska. Poradnik i materiały dla ucznia. KOWEZiU, 
Warszawa 2002 

4.  Przepisy prawne dotyczące tematu zamieszczone w Dziennikach Ustaw 
5.  http://komers-bhp.pl/znakippoz.html 
6.  www.pol-poz.pl 
 
Czasopisma 
Przyjaciel przy Pracy 
Atest 
 
Literatura metodyczna 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2000