2015-04-20

1

PRAWNE REGULACJE

RYNKU FINANSOWEGO

Wydział Ekonomiczny w Opolu

rok akademicki 2014/2015

Bożena Nowosielska

Podstawowe instrumenty

regulacji prawnej

rynku finansowego

- Rozporządzenia
- Dyrektywy
- Rekomendacje …

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

2

Regulacja rynku finansowego:
- Regulacja – pojęcie

Definicje regulacji, zazwyczaj konstruowane są w oparciu o
dwa elementy, którymi są:
- pierwszy –istnienie podmiotu (państwa, regulatora,

wyspecjalizowanej agencji) kontrolującego i niejednokrotnie
ingerującego w działalność istotną z punktu widzenia danej
grupy społecznej (szerzej społeczeństwa)

- oraz drugi – normy prawne (reguły, zasady), tworzone lub

wykorzystywane przez ten podmiot, stanowiące

(w założeniu) efektywne narzędzie regulacyjne.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

3

Regulacja rynku finansowego:
- Regulacja – rodzaje

• regulacja makroekonomiczna
• regulacja alokacyjna
• regulacja strukturalna
• regulacja ostrożnościowa
• regulacja organizacyjna.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

4

Regulacja rynku finansowego:

• respektowanie praw i prawidłowości ekonomicznych

• przewidywanie krótkookresowych i długookresowych skutków

regulacji

• płynność zmian wysokości obciążeń i świadczeń finansowych

• Adekwatność stopnia szczegółowości, „głębokości” regulacji

prawnej

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

5

Regulacja rynku finansowego -
- cele

• zapewnienie wysokiej sprawności świadczenia usług finansowych,

co sprzyja rozwojowi całej gospodarki państwa i oznacza
jednocześnie konieczność zachowania dużej ostrożności w zakresie
działań regulacyjnych, które nawet w sposób niezamierzony, mogą
ingerować w funkcjonowanie mechanizmu rynkowego.

• zagwarantowanie stabilności systemu finansowego, tj.

bezpieczeństwa i solidności samego systemu. Ważnym w tym
względzie jest, zagwarantowanie pewności systemu rozliczeń, do
czego szczególną wagę przywiązuje się także w regulacjach Unii
Europejskiej.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

6

2015-04-20

2

Regulacja rynku finansowego -
- cele, cd

• zapewnienie integralności systemu finansowego

• ochrona interesów wszystkich stron korzystających z usług

finansowych, w szczególności konsumentów,
jako „słabszych” stron transakcji finansowych.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

7

Regulacja rynku finansowego -

- Przesłanki

• potencjalne problemy systemowe, na które wpływ mają czynniki
zewnętrzne, takie jak np. utrata płynności przez instytucję
finansową, która może wpłynąć na sytuację całego sektora,
• konieczność ograniczenia niedoskonałości rynkowych i ich
konsekwencji, w sytuacji braku idealnej konkurencji na rynku i
przykładowo słabszej pozycji klientów banku,
• potrzeba ciągłego monitorowania instytucji finansowych,

…

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

8

Regulacja rynku finansowego -

- przesłanki, cd

• budowa zaufania ich klientów, będącego jednym z najistotniejszych
aktywów instytucji finansowych,
• możliwość wystąpienia zjawiska „zamknięcia w sieci”

(ang. grid lock)

• oraz popyt na regulacje wśród konsumentów usług finansowych,

którzy powinni posiadać pewien komfort przy dokonywaniu zakupu
usług finansowych.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

9

Regulacja rynku finansowego –
- Strategia Lizbońska (2000 r.)

• szybkie przechodzenie do gospodarki opartej na wiedzy, w tym

rozwój społeczeństwa informacyjnego, badań i innowacji oraz
kształcenie odpowiednich kwalifikacji i umiejętności;

• liberalizacja i integracja tych rynków i sektorów, których wspólny

rynek nie objął: telekomunikacja, energetyka, transport, poczta,
a także usługi finansowe oraz całość rynku usług;

…

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

10

Regulacja rynku finansowego –
- Strategia Lizbońska, cd.

• rozwój przedsiębiorczości: deregulacja i lepsze wsparcie ze strony

administracji (likwidacja barier administracyjno-prawnych),
łatwiejszy dostęp do kapitału i technologii, ograniczanie
zakłócającej konkurencję pomocy publicznej, tworzenie równego
pola konkurencji;

…

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

11

Regulacja rynku finansowego –
- Strategia Lizbońska, cd.

• wzrost zatrudnienia i zmiana modelu społecznego: wzrost

aktywności zawodowej, uelastycznienie rynku pracy, poprawa
edukacji, unowocześnienie systemu zabezpieczeń społecznych,
ograniczanie biedy i wykluczenia społecznego;

• dbałość o trwałe fundamenty rozwoju i środowisko naturalne:

ograniczanie zmian klimatycznych, zachowanie zasobów
naturalnych .

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

12

2015-04-20

3

Regulacja rynku finansowego -
- Zasady funkcjonowania rynku finansowego UE

• Swoboda przepływu kapitału i płatności
• Swoboda świadczenia usług
• Swoboda przedsiębiorczości
• Zasada jednolitej licencji
• Zasada nadzoru państwa macierzystego
• Zasada wzajemnego uznania.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

13

Prawo unijne będąc szczególnym wyrazem procesu integracji

państw i narodów europejskich, zrasta się z krajowymi porządkami
prawnymi, staje się ich częścią.

Proces scalania się prawa unijnego z prawem państw członkowskich

ma charakter dość skomplikowany - jest to implementacja prawa
unijnego.
Państwa członkowskie, chcąc korzystać z dobrodziejstw członkostwa
w UE, muszą dokonać sprawnej i skutecznej implementacji prawa UE.

Transpozycja tego prawa na grunt polski nie jest zadaniem łatwym

i wymaga nie tylko wyobraźni i profesjonalizmu, ale także

pozytywnego podejścia do dorobku UE w zakresie przedmiotowym.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

14

- Rozporządzenia

- Dyrektywy

- Rekomendacje (zalecenia)

- Decyzje

- Opinie

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

15

- Rozporządzenia

Rozporządzenia przyjmowane są wspólnie przez Radę Unii
Europejskiej i Parlament Europejski lub przez samą Komisję
Europejską.
Rozporządzenie jest aktem prawnym o charakterze ogólnym i
wiążącym w całości.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

16

- Rozporządzenia, cd.

W odróżnieniu od dyrektyw, które są skierowane do państw

członkowskich oraz decyzji, których adresaci są wyraźnie określeni,
rozporządzenie jest skierowane do wszystkich.

Rozporządzenie

ma zasięg ogólny

(ogólną moc wiążącą), tzn.

obowiązek stosowania zawartych w nim norm prawnych dotyczy
zarówno państw (w tym ich instytucji, włącznie z sądami), jak i
jednostek (osób fizycznych i prawnych), których dotyczy określona
w tym akcie sytuacja.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

17

- Rozporządzenia, cd.

Obowiązuje w całości

we wszystkich państwach członkowskich.

Jest stosowane wprost (bezpośrednio), co oznacza, że co do zasady,
nie wymaga dodatkowych zabiegów wdrażających je do prawa
krajowego.

Na przepisy rozporządzeń można się powoływać przed

organami administracyjnymi i sądowymi państw członkowskich na
równi z przepisami prawa krajowego.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

18

2015-04-20

4

- Rozporządzenia, cd.

W sytuacji gdy prawo krajowe jest sprzeczne z przepisami

danego rozporządzenia, przepisy rozporządzenia mają pierwszeństwo
stosowania przed prawem krajowym. Obowiązek uchylenia koli-
dującej z prawem unijnym normy prawa krajowego spoczywa na
państwie członkowskim UE.

Rozporządzenie jest stosowane najczęściej w tych dziedzinach

funkcjonowania UE, w których uzasadnione jest pełne ujednolicanie
prawa państw członkowskich – np. Wspólna Polityka Rolna, polityka
handlowa, transportowa, polityka konkurencji.

.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

19

Dyrektywy

UE

są szczególnymi aktami prawnymi, które zgodnie

z artykułem 288 Traktatu z Lizbony (dawny art. 249 TWE)
wiążą państwa członkowskie UE do których są skierowane
w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty,
pozostawiając jednak organom krajowym państwa
członkowskiego swobodę wyboru formy i środków
prawnych.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

20

Dyrektywy

- i

naczej niż w przypadku rozporządzenia, przepisy

dyrektywy nie są bezpośrednio stosowane.

Państwa członkowskie – w celu wykonania dyrektywy –
zobowiązane są do wydania przepisów:
• ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych

mających na celu jej wdrożenie.

..

UE są szczególnymi aktami prawnymi, które zgodnie

z artykułem 288 Traktatu z Lizbony (dawny art. 249 TWE)
wiążą państwa członkowskie UE do których są skierowane
w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty,
pozostawiając jednak organom krajowym państwa
członkowskiego swobodę wyboru formy i środków
prawnych.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

21

inne, zbliżone ujęcie zagadnienia:

Dyrektywa

europejska wyznacza cele, jakie mają osiągnąć

państwa członkowskie, lecz pozostawia im wybór środków
służących do osiągnięcia tych celów.

Może być skierowana do jednego, do kilku lub do wszystkich

państw członkowskich. Aby zasady określone w dyrektywie
mogły wywołać skutki na poziomie obywatela, prawodawca
krajowy musi przyjąć akt dokonujący jej transpozycji do prawa
krajowego, który dostosowuje prawo krajowe pod względem
wymogów określonych w dyrektywie.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

22

Dyrektywa
-

przewiduje określony termin transpozycji do prawa krajowego.

Państwa członkowskie mają jednak pewien margines swobody
w zakresie transpozycji uwzględniający specyfikę krajową.
Transpozycja musi nastąpić w terminie ustalonym w dyrektywie.

Dyrektywy stosuje się w celu zbliżenia przepisów krajowych, w
szczególności w odniesieniu do jednolitego rynku (np. normy
związane z bezpieczeństwem produktów).

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

23

• Dyrektywy, ale również rozporządzenia i decyzje, które są

skierowane do wszystkich państw członkowskich, są publikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

• Wchodzą one w życie z dniem w nich określonym lub - w

przypadku braku wskazania takiego dnia - dwudziestego dnia po
ich publikacji.

• Inne dyrektywy, jak również decyzje, które wskazują adresata,

są notyfikowane adresatom i stają się skuteczne wraz z tą
notyfikacją, wg art. 297 ust. 2 (dawny art. 254 TWE).

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

24

2015-04-20

5

Dyrektywa

mimo iż dyrektywy nie mają, co do zasady, waloru bezpośredniej
skuteczności w porządkach prawnych państw członkowskich,
Trybunał Sprawiedliwości uznał ich bezpośrednią skuteczność w
wyjątkowych przypadkach:
- osoba fizyczna lub prawna może, w celu ochrony swego interesu,

powołać się wobec państwa bezpośrednio na postanowienia
dyrektywy,

jeżeli spełnione zostaną następujące warunki: → ..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

25

Dyrektywa

-

osoba fizyczna lub prawna może, w celu ochrony swego interesu, powołać się
wobec państwa bezpośrednio na postanowienia dyrektywy,

jeżeli spełnione zostaną następujące warunki:
- dyrektywa nie została wdrożona w terminie lub została wdrożona w
sposób nieprawidłowy lub niepełny oraz stosowne postanowienia
dyrektywy są bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne co do treści.
Jednak dyrektywa nie ma bezpośredniej skuteczności horyzontalnej
(nie można się powoływać na postanowienia dyrektywy wobec osób
fizycznych i prawnych).

Bezpośrednia skuteczność dyrektywy dotyczy

tylko stosunku obywatela do państwa

(bezpośrednia skuteczność

wertykalna) i wyłącznie sytuacji korzystnych dla obywatela. .

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

26

Zalecenia (rekomendacje)

Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej i jako takie nie podlegają
kontroli legalności ze strony Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej na podstawie art. 263 TFUE.
Znaczenie zaleceń i opinii polega przede na wyrażaniu przez instytucje
UE swojego stanowiska w określonych sprawach oraz na promowaniu
postulatów co do zachowania się adresatów tych aktów.
Adresatami zaleceń i opinii mogą być zarówno państwa członkowskie,
jaki i osoby fizyczne lub prawne.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

27

Zalecenia (rekomendacje)

Zalecenia są przyjmowane przez Komisję, Radę UE i Europejski
Bank Centralny.

Natomiast opinie mogą być przyjmowane przez wszystkie instytucje
UE i są najczęściej wykorzystywane w stosunkach między samymi
organami UE, wyrażającymi stanowisko w określonej sprawie.

Opinia wyraża tylko stanowisko czy ocenę w danej kwestii,

zalecenie - oprócz cech właściwych opinii, zawiera rekomendacje do
podjęcie przez adresata określonych działań. ….

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

28

- Decyzja

Decyzja, przyjęta przez Radę Unii Europejskiej albo przez Radę
wspólnie z Parlamentem Europejskim, albo przez Komisję
Europejską, jest aktem, za pośrednictwem którego instytucje
wspólnotowe stanowią prawo w odniesieniu do określonych
przypadków.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

29

- Decyzja, cd.

Za pomocą decyzji instytucje mogą wezwać państwo

członkowskie lub obywatela Unii do działania lub zaniechania
działania, przyznać im pewne prawa lub nałożyć na nich
określone obowiązki.

Decyzja ma charakter:
• indywidualny, jej adresaci muszą być określeni, w
odróżnieniu od rozporządzenia,
• wiążący w całości.

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

30

2015-04-20

6

Opinia

jest aktem, za pomocą którego instytucje mogą wydać niewiążące

oświadczenie, które nie nakłada żadnych zobowiązań prawnych na
podmioty, do których jest skierowane.

Opinia nie jest wiążąca. Opinie mogą wydawać instytucje UE

(Komisja, Rada, Parlament), Komitet Regionów oraz Europejski
Komitet Ekonomiczno-Społeczny.

Komitety wydają opinie z uwzględnieniem ich określonego
regionalnego lub ekonom. i społeczn. punktu widzenia podczas prac
nad przepisami prawnymi. Np. Komitet Regionów wydał opinię w
sprawie wkładu regionów w realizację celów energetycznych UE. .

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

31

- Biała Księga
- Zielona Księga

Białe i zielone księgi są dokumentami konsultacyjnymi Komisji

Europejskiej.

Zielone księgi (green papers)

to dokumenty, które mają zainicjować

proces konsultacji na poziomie europejskim, zmierzający do
podjęcia konkretnych działań na szczeblu UE.
Białe księgi (white papers) zawierają już propozycje działań UE w
określonej dziedzinie.
Pierwsze zielone i białe księgi zostały opublikowane w latach 80-
tych.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

32

- Biała Księga
- Zielona Księga

Biała Księga stanowi zwykle podsumowanie konsultacji dotyczących

sposobu uregulowania danej dziedziny funkcjonowania UE,
zapoczątkowanych Zieloną Księgą;
zwykle zawiera propozycje konkretnych rozwiązań legislacyjnych.

Dokumenty te zawierają propozycje działań w danej

dziedzinie i strategii rozwiązania pewnych problemów.
Po przyjęciu przez Radę stają się niekiedy oficjalnymi programami
działania Unii Europejskiej.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

33

- Biała Księga
- Zielona Księga

Zgodnie ze standardami określonymi przez Komisję Europejską w

2002 roku,

zielone księgi

muszą podlegać procesowi konsultacji ,

z zastrzeżeniem, że od 2012 r. minimalny okres na konsultacje
został wydłużony z 8 do 12 tygodni .
W stosunku do

zielonych ksiąg

nie stosuje się jednak wymogu

przygotowywania ocen skutków, który ma zastosowanie
do białych ksiąg .

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

34

Regulacja rynku finansowego -

Rynek finansowy, podlegający nieustannym dynamicznym
zmianom, także z uwagi na zachodzące na nim procesy integracji
i globalizacji, wymusza na prawodawcy unijnym konieczność
wprowadzania licznych zmian prawnych w przepisach
normujących jego funkcjonowanie.

Przykładem takich regulacji prawnych jest

pakiet MiFID

(

Markets in Financial Instruments Directive

), obejmujący trzy

unijne akty prawne: →

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

35

Regulacja rynku finansowego -

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive), obejmujący

trzy unijne akty prawne:

1

/ Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia

21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych
zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę
2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylająca
dyrektywę Rady 93/22/EWG (Dz. Urz. UE L:145 z dnia 30/04/2004);

..

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

36

2015-04-20

7

Regulacja rynku finansowego -

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive), obejmujący

trzy unijne akty prawne:

2/

Dyrektywa Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r.

wprowadzająca środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów
organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez
przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby
tejże dyrektywy (Dz. Urz. UE L:241/26 z dnia 02/09/2006), (akt
wykonawczy) ..

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

37

Regulacja rynku finansowego –

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive), obejmujący

trzy unijne akty prawne:

3/

Rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia

2006 r. wprowadzające środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań
przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów,
sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczania
instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na
potrzeby tejże dyrektywy, dyrektyw 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (Dz. Urz.
UE L:241/1 z dnia 02/09/2006).

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

38

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

Regulacja ta ma ogromne znaczenie dla funkcjonowania rynku

instrumentów finansowych (rynku kapitałowego), będącego
elementem jednolitego rynku finansowego Unii Europejskiej.
Potrzeba zapewnienia klientom, zwłaszcza nieprofesjonalnym,
wzmocnionej, zharmonizowanej ochrony na rynku finansowym w UE
stała się wyznacznikiem dla wprowadzenia regulacji z jednej strony
wspierającej inwestorów, a z drugiej kształtującej wzorzec działania
transparentnej firmy inwestycyjnej, zgodnie z zasadą najlepszego
zlecenia i wzorca klienta, świadomego ryzyka i swoich uprawnień na
rynku finansowym.

finansowym

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

39

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive),

MiFID zapewnia inwestorom zwiększoną ochronę dzięki nałożonym na
firmy oferujące usługi inwestycyjne wymogom podjęcia działań w
zakresie:

- klasyfikacji klientów do jednej z trzech grup (Klienci Detaliczni,
Profesjonalni i Uprawnieni Kontrahenci) w oparciu o
doświadczenie i wiedzę klienta w zakresie instrumentów
finansowych
- określenia profilu inwestycyjnego klienta
- badania odpowiedniości lub adekwatności usługi

inwestycyjnej

…

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

40

MiFID zapewnia inwestorom zwiększoną ochronę dzięki nałożonym na
firmy oferujące usługi inwestycyjne wymogom podjęcia działań w
zakresie, cd.:

- przejrzystości i szerszego zakresu udzielanych informacji, w tym
dotyczących instrumentów finansowych i ryzyka inwestycyjnego,
- opracowania, wdrożenia i poinformowania klientów o polityce
najlepszej realizacji zleceń lub polityce działania w najlepiej
pojętym interesie klienta oraz o polityce przeciwdziałania
konfliktowi interesów.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

41

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

Główne zagadnienia i wymagane przez MiFID działania:
- Dostosowanie usługi inwestycyjnej do profilu klienta
- Działanie w najlepiej pojętym interesie klienta: obsługa zleceń
- Informacje dla klientów o firmie, usługach, ryzyku
inwestycyjnym
- Klasyfikacja klientów
- Raporty dla klientów
- Profil inwestycyjny klienta.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

42

2015-04-20

8

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

Ocenę odpowiedniości usługi poprzedza określenia profilu
inwestycyjnego klienta. Banki opracowują najczęściej 5 profili
inwestycyjnych ze względu na maksymalny udział w planowanej
inwestycji:

- Klient konserwatywny
- Klient defensywny
- Klient zrównoważony
- Klient dynamiczny
- Klient wysokiego ryzyka .

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

43

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

W procesie obsługi Klienta w ramach oferowania instrumentów finansowych
oraz świadczenia usług inwestycyjnych, kolejnym etapem jest
przeprowadzenie oceny adekwatności w odniesieniu do Klienta
zakwalifikowanego do kategorii Klienta detalicznego. W ramach oceny
adekwatności Klient jest zobowiązany do wypełnienia formularza
zawierającego pytania dotyczące:
• znanych Klientowi rodzajów usług inwestycyjnych, transakcji i

instrumentów finansowych,

• charakteru, wielkości i częstotliwości transakcji dokonywanych przez

Klienta w zakresie instrumentów finansowych oraz okresu, w którym były
dokonywane,

• poziomu wykształcenia Klienta oraz wykonywanego obecnie lub w

przeszłości zawodu.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

44

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

• Celem oceny jest wskazanie instrumentów finansowych, które

są adekwatne dla Klienta, biorąc pod uwagę jego wiedzę i
doświadczenie w zakresie zawierania transakcji na
instrumentach finansowych.

• Ocena adekwatności może zostać przeprowadzona w każdym

momencie na życzenie Klienta.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

45

MiFID

(Markets in Financial Instruments Directive)

Ocena adekwatności nie jest obowiązkowa i Klient może z
niej zrezygnować. Wiąże się to jednak z brakiem możliwości
zidentyfikowania przez Bank instrumentów finansowych
adekwatnych dla Klienta zgodnie z zadeklarowaną przez
Klienta wiedzą oraz doświadczeniem. Klient, który
zrezygnuje z oceny adekwatności podpisuje w Banku
stosowne oświadczenie, że podejmuje decyzje na podstawie
własnej oceny instrumentu finansowego i na własną
odpowiedzialność.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

46

Przykład formularza MiFID:

1. Jakie zna Pan/Pani instrumenty finansowe?
(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - do wyniku testu brana
jest pod uwagę najwyżej punktowana odpowiedź)

- Nie znam żadnych instrumentów finansowych
- Obligacje i/lub jednostki funduszy inwestycyjnych
- Akcje
- Instrumenty pochodne

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

47

Przykład formularza MiFID:

2. Czy ma Pan/Pani doświadczenie w inwestowaniu w instrumenty
finansowe?
(można zaznaczyć więcej niż jedną odpowiedź - do wyniku testu brana
jest pod uwagę najwyżej punktowana odpowiedź)
- Nie, nigdy nie inwestowałem/-am samodzielnie
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w obligacje lub/i fundusze
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w akcje
- Tak, mam doświadczenie w inwestowaniu w różnego rodzaju
instrumenty finansowe, w tym w instrumenty pochodne.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

48

2015-04-20

9

Przykład formularza MiFID:

3. Od jak dawna Pan/Pani inwestuje w instrumenty
finansowe zaznaczone w pytaniu nr 2?
- W ogóle
- Krócej niż 1 rok
- 1 - 5 lat
- Ponad 5 lat

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

49

Przykład formularza MiFID:

4. Jaką kwotę Pan/Pani zainwestował/-a w instrumenty
finansowe zaznaczone w pytaniu nr 2 w okresie
zaznaczonym w pytaniu nr 3?
• 0 zł
• Poniżej 10 000 zł
• 10 000 zł - 100 000 zł
• Powyżej 100 000 zł

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

50

Przykład formularza MiFID:

5. Ilu transakcji na instrumentach zaznaczonych w pytaniu
nr 2 dokonał/-a Pan/-i w ciągu ostatniego roku ?
• W ogóle
• 1 - 10
• 11 - 100
• Powyżej 100

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

51

Przykład formularza MiFID:

6. Proszę o wskazanie posiadanego wykształcenia:
• Wyższe ekonomiczne
• Inne wyższe
• Średnie ekonomiczne
• Inne średnie
• Podstawowe

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

52

Przykład formularza MiFID:

7. Czy wykonuje Pan/Pani obecnie lub wykonywał/a w przeszłości
zawód, który wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w
zakresie instrumentów finansowych lub usług maklerskich?
• Nie wykonuję
• Wykonywałem/-am bądź wykonuję krócej niż rok
• Wykonywałem/-am lub wykonuję ponad rok

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

53

Przykład formularza MiFID:

8. Czy jest Pan/Pani świadomy/-a możliwości spadku
wartości instrumentów finansowych, których dotyczy
świadczona usługa poniżej wpłaconej pierwotnie kwoty oraz
różnych poziomów ryzyk związanych z poszczególnymi
instrumentami finansowymi?
• Nie
• Tak
• Odmawiam przedstawienia danych niezbędnych do

przeprowadzenia testu.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

54

2015-04-20

10

Przykład formularza MiFID:

9.Czy pracuje Pan /Pani lub pracował /-a w sektorze
finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które
wymaga zawodowej wiedzy o produktach inwestycyjnych?
a) tak
b) nie

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

55

Przykład formularza MiFID:

10. Czy rozumie Pan /Pani charakter i ryzyko związane z
dokonywaniem transakcji na poniższych produktach inwestycyjnych?

* (

pytanie zadawane dla każdej grupy produktów oddzielnie)

a)Profesjonalnie zajmuję się tematyką produktów inwestycyjnych i
rozumiem ryzyka z nimi związane.
b) Rozumiem charakter tych produktów i ryzyka z nimi związane.
c)Słyszałem o tych produktach i mam podstawowe informacje na ich
temat.
d) Nie słyszałem/-am o tych produktach lub nie akceptuję ryzyk z nimi
związanych.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

56

Przykład formularza MiFID:

11.Jaki jest Pan /Pani główny cel inwestycyjny?
a) Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne.
b) Finansowanie istotnych wydatków związanych np. z zakupem
nieruchomości, samochodu, edukacją lub zabezpieczenie finansowe
innych potrzeb własnych lub najbliższych osób.
c) Pomnażanie majątku.
d) Finansowanie bieżących potrzeb lub wydatków spodziewanych w
najbliższej przyszłości.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

57

Przykład formularza MiFID:

12. W jakim okresie planuje Pan /Pani osiągnąć założone
zyski, aby sfinansować swoje potrzeby?
a) Powyżej 5 lat.
b) 3 - 5 lat.
c) 1 - 2 lata.
d) Poniżej 1 roku.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

58

Przykład formularza MiFID:

13. .Jaką stratę kapitału w trakcie i na koniec inwestycji Pan /Pani
akceptuje?
a) Żadnej.
b) Do 5%.
c) Do 10%.
d) Do 25%.
e) Powyżej 25%.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

59

Przykład formularza MiFID:

14. Jakiej rocznej stopy zwrotu z inwestycji Pan /Pan
i oczekuje?
a) Poniżej 3%.
b) 3 - 5%.
c) 6 - 7%.
d) 8 - 15%.
e) Powyżej 15%.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

60

2015-04-20

11

Przykład formularza MiFID:

15. Co zrobiłby/-aby Pan /Pani, jeżeli inwestycje przyniosłyby w
ciągu miesiąca 15% straty?
a) Uznałbym sytuację za wyjątkową i zainwestowałbym dodatkowe
środki, aby wykorzystać potencjał przyszłych wzrostów.
b) Nie podejmowałbym żadnych działań i obserwowałbym
dalszy rozwój sytuacji.
c) Sprzedałbym część aktywów ze stratą, aby ograniczyć jej wielkość,
gdyby inwestycje miały nadal tracić;
d) Sprzedałbym wszystkie aktywa i wycofał się inwestycji.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

61

Przykład formularza MiFID:

16. Co zrobiłby /- Pan /Pani, jeżeli inwestycje przyniosłyby w ciągu
miesiąca 15% zysku?
a) Uznałbym sytuację za wyjątkową i sprzedał wszystkie aktywa.
b) Sprzedałbym część aktywów, aby zagwarantować sobie
minimalne zyski, gdyby inwestycje miały nagle zacząć tracić.
c) Nie podejmowałbym żadnych działań i obserwowałbym
dalszy rozwój sytuacji.
d) Zainwestowałbym dodatkowe środki wierząc, że wzrosty będą
kontynuowane.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

62

Przykład formularza MiFID:

17. Jak określiłby /aby Pan /Pani swoją sytuację finansową?
a) Posiadam środki na utrzymanie nawet w przypadku długotrwałej
utraty dochodów.
b) Posiadam środki na utrzymanie, ale moje rezerwy finansowe nie
wystarczyłyby na dłużej niż 6 miesięcy.
c) Czasami mam problemy z finansowaniem bieżących potrzeb.
d) Często korzystam z kredytów lub pożyczek do finansowania
bieżących potrzeb.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

63

Przykład formularza MiFID:

18. Jaki procent oszczędności zamierza Pan /Pani ulokować

w Firmie X ?

a) Powyżej 50%.
b) 31% - 50%.
c) 10% - 30%.
d) Poniżej 10%.

.

▲

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

64

Podstawowe instrumenty
regulacji prawnej
rynku finansowego, cd.

- legislacja krajowa

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

65

Zgodnie z obowiązującą konstytucją podmiotami
uprawnionymi do występowania z inicjatywą
ustawodawczą są:

- prezydent,
- rząd,
- Senat,
- posłowie (grupa co najmniej 15 posłów lub

komisja sejmowa),

- a także grupa co najmniej 100 tysięcy obywateli.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

66

2015-04-20

12

W Sejmie sposób postępowania z wniesionym projektem,
czyli procedurę ustawodawczą, określa Konstytucja RP
i Regulamin Sejmu RP.

Projekty ustaw Sejm uchwala w trzech czytaniach.

Do końca drugiego czytania wnioskodawca ma prawo wycofać
projekt.
Zasadą jest, że pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu
właściwej komisji.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

67

Przedstawiciel autorów projektu (wnioskodawców) prezentuje
projekt na forum komisji, która przystępuje do jego szczegółowej
analizy.

Ważne projekty ustaw, dotyczące między innymi zmian ustrojowych
w państwie, praw i wolności obywateli, prawa wyborczego,
kodeksów oraz podatków i finansów, muszą być zaprezentowane
przez wnioskodawcę najpierw sejmowi.
Wnioskodawca przedstawia komisji lub izbie uzasadnienie
konieczności uchwalenia ustawy oraz oświadczenie o jej zgodności z
prawem Unii Europejskiej, następnie projekt staje się przedmiotem
ogólnej debaty dotyczącej jego założeń.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

68

Jeżeli projekt był przedmiotem debaty w Sejmie, zostaje
przekazany do szczegółowej analizy właściwym komisjom
sejmowym.
Komisje mogą poprawiać bądź całkowicie zmieniać
poszczególne artykuły ustawy.
W pracach komisji często uczestniczą eksperci.

Posiedzenia komisji są otwarte dla przedstawicieli mediów.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

69

Po zakończeniu

pierwszego czytania

projektu ustawy komisja wybiera

sprawozdawcę, który przedstawia na posiedzeniu plenarnym izby
sprawozdanie komisji, czyli uzgodnione stanowisko w sprawie danej
inicjatywy ustawodawczej.

Drugie czytanie

obejmuje możliwość zgłaszania przez posłów, Radę

Ministrów lub wnioskodawców dodatkowych poprawek do
przedstawionego sprawozdania.

Jeżeli w trakcie drugiego czytania zgłoszone zostaną poprawki i wnioski, co do
których wcześniej komisja nie zajęła stanowiska, projekt zostaje ponownie
przekazany do tej komisji w celu rozpatrzenia nowych propozycji.
Komisja ocenia zgłoszone w czasie drugiego czytania projektu propozycje i wnioski
przy udziale ich autorów oraz opracowuje tak zwane dodatkowe sprawozdanie.

Poseł sprawozdawca referuje stanowisko komisji na posiedzeniu
plenarnym, po czym następuje tak zwane

trzecie czytanie

projektu

ustawy. Sejm przystępuje do głosowania - nad każdym zgłoszonym
wnioskiem, odrzucając go bądź przyjmując.

.

70

Większość głosów:

- technika podejmowania decyzji przez organy kolegialne,
polegająca na tym, że dla prawomocności
zaproponowanych rozstrzygnięć wymagany jest udział w
tym akcie określonej, minimalnej liczby osób (np. 1/2, 2/3)
tego gremium

(kworum)

oraz odpowiednia liczba

(większość) głosów.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

71

Kworum

(z łaciny quorum praesentia sufficit – których obecność

wystarcza), liczba członków zgromadzenia (np. parlamentu, zebrania
plenarnego stowarzyszenia czy organu kolegialnego), których
obecność jest niezbędna do podjęcia prawomocnych decyzji.

Na ogół konieczna jest połowa liczby członków. W Polsce, zgodnie z
konstytucją i Regulaminem Sejmu, aby decyzje Sejmu (Senatu) miały
moc prawną wymagana jest obecność co najmniej połowy ustawowej
liczby posłów (senatorów). Natomiast uchwały komisji (sejmowej,
senatorskiej) zapadają w obecności co najmniej 1/3 liczby jej
członków, a gdy komisje obradują wspólnie, uchwały podejmowane
są w obecności 1/3 (w Senacie 2/5) liczby członków każdej z
uczestniczących w posiedzeniu komisji

.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

72

2015-04-20

13

większość głosów

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

73

SPOSOBY OBLICZANIA WIĘKSZOŚCI GŁOSÓW

większość zwykła (względna)

większość bezwzględna

większość kwalifikowana

Stosowane są trzy sposoby obliczania większości głosów:

1) większość zwykła (względna) – więcej głosów „za” niż
„przeciw” na daną propozycję;
2) większość bezwzględna (absolutna) – liczba głosów “za” wynosi
więcej niż połowa obecnych organu kolegialnego (- więcej niż
zsumowanych głosów przeciwnych, nieważnych i wstrzymujących
się),
3) większość kwalifikowana – jest dokładnie określona, zawsze na
poziomie wyższym niż połowa ogólnej liczby głosów;

np. zmiana

Konstytucji RP może nastąpić na mocy ustawy uchwalonej przez
sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej
1/2 ogólnej liczby posłów.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

74

Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów

(więcej za

niż przeciw

)

w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby

posłów. Kolejność głosowania jest następująca:

– głosowanie nad wnioskiem o odrzucenie projektu w całości (jeżeli
taki wniosek został postawiony),
- głosowanie nad poprawkami do poszczególnych artykułów, przy
czym w pierwszej kolejności głosuje się nad poprawkami, których
przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach,
- głosowanie nad projektem w całości, w brzmieniu
zaproponowanym przez komisje ze zmianami wynikającymi z
przegłosowanych poprawek.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

75

Uchwalona przez Sejm ustawa jest przekazywana do
Senatu.
Tryb postępowania z ustawą w Senacie, podobnie jak w
Sejmie, określa Konstytucja RP i Regulamin Senatu RP.

Ustawa przesyłana jest do właściwej komisji senackiej
(jednej lub kilku), która w terminie nie dłuższym niż 18 dni
opracowuje swoje stanowisko i przedstawia je na forum
Senatu w formie sprawozdania.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

76

Ustawa jest przedmiotem obrad Senatu, który ma trzy

możliwości decydowania o kształcie ustawy:
1) Senat może odrzucić ustawę w całości; wtedy ustawa jest
przekazywana sejmowi z zaznaczeniem, iż Senat nie wyraża zgody na
daną ustawę.
2) Senat może przyjąć ustawę bez zmian; wtedy marszałek sejmu
przekazuje ustawę prezydentowi do podpisu.
3) Senat może wnieść poprawki do ustawy; wtedy ustawa ponownie
trafia do Sejmu, by ten rozpatrzył poprawki wniesione przez senat.

Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy nie
ustosunkuje się do niej, ustawę uznaje się za uchwaloną w
brzmieniu przyjętym przez Sejm.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

77

Ostateczna decyzja co do kształtu ustawy należy do Sejmu, który
może bezwzględną większością głosów (

liczba głosów za jest większa

niż suma głosów przeciw i wstrzymujących się

) odrzucić proponowane

poprawki lub uchwałę Senatu odrzucającą ustawę w całości.

Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawek Senatu do ustawy, uważa się je za
przyjęte.
Również sprzeciw Senatu co do całości ustawy staje się skuteczny,
jeżeli Sejm nie odrzuci go bezwzględną większością głosów .

W takim wypadku postępowanie nad ustawą zostaje zamknięte i prace nad
nią mogą ewentualnie toczyć się od początku

.

Po uchwaleniu ustawy, tzn. po rozpatrzeniu jej przez sejm i senat,
marszałek sejmu przekazuje ją do podpisu

prezydentowi RP

. .͢

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

78

2015-04-20

14

Prezydent

podpisuje ustawę jeżeli nie budzi ona jego

zastrzeżeń i zarządza publikację w "Dzienniku Ustaw".
Ustawa wchodzi w życie po 14 dniach od jej opublikowania

,

chyba że jest określony inny termin jej wejścia w życie.

Zgodnie z konstytucją prezydent może:
- podpisać ustawę
- odmówić podpisania ustawy i w ciągu 21 dni przekazać ją Sejmowi

z umotywowanym wnioskiem o ponowne rozpatrzenie (prawo
weta)

- albo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o

stwierdzenie zgodności jej postanowień z konstytucją.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

79

W sytuacji gdy Trybunał Konstytucyjny orzeknie o zgodności

ustawy z konstytucją, prezydent

nie może odmówić podpisania

ustawy.

Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna ustawę za niezgodną z
konstytucją, prezydent odmawia podpisania ustawy.

Jeśli Trybunał Konstytucyjny uzna za niezgodne z konstytucją tylko
poszczególne przepisy ustawy i nie orzeknie, że są one
nierozerwalnie związane z ustawą, wyjątkowo prezydent podpisuje
ustawę z pominięciem przepisów uznanych za niezgodne albo zwraca
ustawę Sejmowi w celu usunięcia niezgodności . ͢

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

80

Jeśli prezydent występuje z wetem, ostateczna decyzja co do

kształtu ustawy należy do Sejmu, który może odrzucić stanowisko
prezydenta (uchwalając ustawę ponownie większością 3/5 głosów).

Nieodrzucenie przez Sejm weta prezydenta powoduje zamknięcie
procesu ustawodawczego.

Odrzucenie weta prezydenta oznacza, że Sejm nie zgadza się ze
zgłaszanymi zastrzeżeniami i domaga się podpisania ustawy.

W takim wypadku prezydent jest zobowiązany ustawę podpisać.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

81

Proces powstawania ustawy jest bardzo skomplikowany i z reguły
długotrwały.
Ponieważ w wielu sprawach decyzje trzeba podejmować bardzo
szybko, do procedury uchwalania ustaw została wprowadzona

instytucja

pilnego projektu ustawy

, tzw.

szybka ścieżka

legislacyjna

.

Jej zadaniem jest przyspieszenie i ułatwienie procesu

powstawania ustaw.
Jeżeli rządowi zależy na szybkim uchwaleniu jego projektu ustawy,
może skierować go do Sejmu z zastrzeżeniem, że jest to projekt pilny.

Sejm ma obowiązek rozpatrzyć projekt pilny w pierwszej
kolejności, Senat musi ustosunkować się do ustawy w ciągu 14
dni, a prezydent może zgłosić zastrzeżenia do ustawy w
terminie 7 dni.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

82

83

Rządowe Centrum Legislacji

Rządowe Centrum Legislacji jest państwową jednostką
organizacyjną podległą Prezesowi Rady Ministrów.
Działa na podstawie:
- ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów

i statutu nadanego przez Prezesa Rady Ministrów

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

84

2015-04-20

15

Rządowe Centrum Legislacji

• Misją Rządowego Centrum Legislacji jest dbanie

o spójność systemu polskiego prawa
i prawidłowy przebieg procesu legislacyjnego.

..

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

85

Rządowe Centrum Legislacji

Do zasadniczych zadań RCL należy:
- koordynowanie działalności legislacyjnej Rady Ministrów,

Prezesa RM i podległych mu organów administracji
rządowej,

- opracowywanie pod względem legislacyjnym rządowych

projektów aktów prawnych i innych dokumentów
rządowych,

- analizowanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
- oraz redagowanie Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego .

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

86

Rządowe Centrum Legislacji

.. Pierwszy numer Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej
ukazał się 16 sierpnia 1919 r. — została w nim opublikowana
ustawa w sprawie wydawania Dziennika Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej.

▲

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

87

Prawne regulacje sektora bankowego

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

88

Podstawy prawne funkcjonowania systemu bankowego w Polsce.

W latach 1989 - 1997 w Polsce obowiązywało prawo bankowe i ustawa o

Narodowym Banku Polskim, uchwalone na początku 1989 roku.

Dążąc do usprawnienia pracy banków, w 1997 roku uchwalono
znaczną liczbę nowych ustaw; należą do nich:
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe,
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim,
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach
hipotecznych.

Zostały one później uzupełnione innymi ustawami (np. ustawą o kredycie
konsumenckim). Większość z ustaw bankowych była nowelizowana, niektóre, np.
prawo bankowe - wielokrotnie. Zmiany ustawodawcze sprawiły, że polski system
bankowy stał się bardziej złożony, a równocześnie - bliższy wzorcom
zachodnioeuropejskim.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

89

• Od roku 2006 powołana ustawą została Komisja Nadzoru

Finansowego, instytucja, która zintegrowała dotychczasowy
nadzór:

- nad rynkiem papierów wartościowych (Komisja Papierów

Wartościowych i Giełd - KPWiG)

- oraz nad rynkiem ubezpieczeniowym i emerytalnym (Komisji

Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych - KNUiFE).

• Od stycznia 2008 r. KNF przejęła także kompetencje nadzoru

bankowego (Komisja Nadzoru Bankowego), likwidacji uległ
Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego.

Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym,
Dz.U. 2006 nr 157 poz. 1119, z późn.zm.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

90

2015-04-20

16

• W zakresie szeroko rozumianej polityki pieniężnej

kluczowe znaczenie ma powoływana od 1998 roku na
sześć lat Rada Polityki Pieniężnej.

• Ustala ona założenia polityki pieniężnej państwa; do jej

uprawnień należy m.in. określanie wysokości stóp
procentowych Narodowego Banku Polskiego (czyli
oprocentowania kredytów udzielanych bankom przez
NBP), a także ustanawianie zasad utrzymywania i
wysokości stóp rezerw obowiązkowych dla banków.

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO

91

Reasumując, podstawy prawne umożliwiające funkcjonowanie
polskiego systemu bankowego tworzą:

- Konstytucja RP
- Ustawy „bankowe”

(Ustawa o NBP, Prawo bankowe, o kredycie konsumenckim, o

bankach spółdzielczych, o listach zastawnych i bankach hipotecznych)

- Ustawy regulujące funkcjonowanie otoczenia w jakim działają banki

(ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, ustawa o BFG, Prawo dewizowe, o
nadzorze nad rynkiem finansowym)

- Ustawy regulujące funkcjonowanie instrumentów finansowych

(Prawo

wekslowe, Prawo czekowe, , o elektronicznych instrumentach płatniczych)

- Ustawy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej

(o

rachunkowości, kodeks spółek handlowych, o ochronie danych osobowych)

- Przepisy prawne niższej rangi

: Uchwały KNF, Rozporządzenia Prezesa NBP,

Prezesa Rady Ministrów lub Ministra Finansów RP.

92

dziękuję za uwagę

93

PRAWNE REGULACJE RYNKU FINANSOWEGO