Na polskim rynku TFI
szykują się zmiany

INWESTYCJE Nowości w funduszach inwestycyjnych w październiku

T

erminy przedawnienia wynoszą 10 lat,
a tylko dla roszczeń o świadczenia

okresowe oraz związanych z prowadzeniem
działalności gospodarczej – trzy lata.Po ich
upływie roszczenia majątkowe przedawnia-
ją się. Oznacza to, że ten, przeciwko komu
przysługuje roszczenie, może wówczas
uchylić się od jego zaspokojenia.

Więcej strona C3

PRAWO

PRZEDAWNIENIE DŁUGU

Jeśli masz pytania dotyczące terminów
przedawnienia roszczeń finansowych,
napisz do Małgorzaty Piaseckiej-Sobkiewicz
[e-mail]

Jak założyć rachunek

maklerski

Chcę założyć rachunek maklerski,
by inwestować na giełdzie. Czym
powinienem kierować się, zakładając
rachunek?

Należy się upewnić, że firma,
której chcemy powierzyć pie-
niądze, ma pozwolenie na
świadczenie usług makler-
skich. Istnieje wiele firm, które
mamią inwestorów potencjal-
nymi zyskami, nie mając ze-
zwolenia na świadczenie ta-
kich usług. Najłatwiej spraw-
dzić to na stronach Komisji
Nadzoru Finansowego, gdzie
są wymienione wszystkie fir-

my posiadające licencję na świadczenie usług
maklerskich na terytorium RP.
Wybierając brokera, oczywiście powinniśmy
się kierować wielkością opłat, jakie będziemy
musieli uiszczać za korzystanie z jego usług.
I tu jest problem: o ile koszty za prowadzenie
rachunku są stałe, to już wielkość prowizji po-
bieranych od każdej zrealizowanej transakcji
w dużej mierze zależy od całości obrotu na ra-
chunku inwestora czy też zainwestowanej
kwoty. Często też prowizje są indywidualnie
negocjowane. Równie ważna jest wygoda.
Warto sprawdzić, jakie warunki inwestowania
oferuje bank, w którym mamy np. konto oso-
biste. Wiele banków ma bowiem oferty łączą-
ce konto z rachunkiem maklerskim.

■

JACEK ISKRA

Ile trwa termin
przedawnienia długu

FINANSE OSOBISTE

DYŻUR EKSPERTA

N

ie należy liczyć, że liczba ofert
sprzedaży energii elektrycznej dla

gospodarstw domowych z gwarantowaną
ceną na 2009 rok nagle wzrośnie. Sprze-
dawcy zwracają uwagę, że będzie w tym
przeszkadzało zachowanie kontroli nad ce-
nami przez regulatora.

Więcej strona C4

Jak zmienić sprzedawcę
energii elektrycznej

C1

nr 209 (2331) 24 października 2008

Oprocentowanie kart
kredytowych może wzrosnąć

Jeśli – co w czasie kryzysu jest możliwe – niektóre z banków zdecydują się podnieść
oprocentowanie kredytu w karcie, to zawsze możliwe jest szybkie przeniesienie jej do banku,
który wciąż oferuje niższe odsetki.

Więcej strona C2

RAPORT

Karty płatnicze

Dodatek do Gazety Prawnej Wydawca: Infor Sprzedaż łącznie z GP ISSN: 1232-6712

■

Ranking produktów strukturyzowanych

■

Czy warto teraz brać kredyt na mieszkanie

■

Co to jest nakaz zapłaty i kto może go wystawić

31 października w Gazecie Prawnej

dodatek

INWESTYCJE

●

KR EDYTY

Mój

portfel

Mój

portfel

Inwestowanie
w czasie bessy

■

Większość inwestorów

giełdowych nie wie,
jak ważny dla wycen jest
poziom stóp procentowych
– twierdzi PIOTR CIEŚLAK
ze Stowarzyszenia
Inwestorów Indywidualnych

Więcej strona C4

INWEST

Y

CJE

●

KRED

Y

T

Y

MAŁGORZATA KWIATKOWSKA

[e-mail]

G

łówny cel Idea TFI to stworzenie grupy
funduszy zamkniętych. Towarzystwo
złożyło już 15 wniosków rejestracyj-

nych do Komisji Nadzoru Finansowego. Po ich
zatwierdzeniu Idea TFI w swojej ofercie posiadać
będzie łącznie 20 funduszy zamkniętych. Jed-
nym z kierunków nowej strategii towarzystwa
jest również utworzenie funduszu parasolowe-
go, który objąłby istniejące już fundusze otwar-
te. Dzięki temu inwestor mógłby przenosić ca-
łość lub część środków pomiędzy różnymi sub-
funduszami w ramach funduszu parasolowego
bez płacenia podatku od zysków kapitałowych.

Tymczasem Quercus TFI na początku paź-

dziernika zawarł umowę o współpracy z Forum
TFI – umowa ma na celu zaoferowanie klientom
Quercus TFI i Forum TFI bardziej komplekso-
wej oferty, dzięki współpracy w obszarach,
w których oferty stron uzupełniają się – podało
Quercus TFI. Forum TFI specjalizuje się w two-
rzeniu i zarządzaniu funduszami inwestycyjny-
mi zamkniętymi aktywów niepublicznych,
a Quercus w tworzeniu i zarządzaniu fundusza-
mi inwestycyjnymi otwartymi dla zamożnych
klientów indywidualnych.

Komisja Nadzoru Finansowego zgodziła się

również na dystrybucję kolejnych subfunduszy
Franklin Templeton Investments oraz Fortis In-
vestments. Franklin Templeton otrzymał zgodę
na dystrybucję subfunduszy: Franklin MENA
Fund, Franklin Templeton Global Equity Strate-
gies Fund, Franklin U.S. Focus Fund, Templeton

Global Absolute Return (Euro) Vol 2 proc. Fund.
Fortis Investments uruchomił dotychczas w Pol-
sce sześć funduszy o charakterze strukturyzo-
wanym, z czego jeden zakończył już swoją dzia-
łalność. Firma dostała zgodę na sprzedaż sub-
funduszy Fortis L Fix Everest oraz Fortis L Fix
Zielony Click.

Natomiast Robeco, jedna z kilkunastu zagra-

nicznych firm oferujących swoje fundusze w Pol-
sce, zdecydowała o zamknięciu swojego biura
w Warszawie. Powodem decyzji o wycofaniu ma
być weryfikacja strategii grupy oraz zmiana wa-
runków rynkowych, które sprawiły, że przedsta-
wicielstwo w Polsce nie wpisuje się już w jej stra-
tegię rozwoju międzynarodowego. Firma poda-
ła, że będzie ściśle współpracować ze swoimi
partnerami dystrybucyjnymi, aby zapewnić
klientom, którzy zainwestowali w fundusze Ro-
beco płynną konwersję ich inwestycji. Przewidu-
je, że proces ten potrwa do kilku miesięcy. Robe-
co ma w Polsce trzech partnerów dystrybucyj-
nych, którymi są oddziały banku BGŻ, Invest-
ment Fund Managers oraz Xelion. Jak podają
Analizy Online, w trakcie swojej dystrybucji fir-
ma skupiała się na promocji pięciu subfunduszy,
natomiast w ostatnich miesiącach liczba dostęp-
nych zwiększyła się do 13.

■

www

.gazet

apr

a

wna.pl/ser

wisy

■

TFI Idea będzie rozwijać ofertę funduszy zamkniętych

■

Robeco wycofuje się z Polski, ale zapewnia konwersję inwestycji

■

Quercus TFI zawarł umowę o współpracy z Forum TFI

INWESTYCJE Indywidualne programy inwestycyjne

Środki na polisie ubezpieczeniowej
można aktywnie inwestować

I

ndywidualny Program In-
westycyjny daje możliwość

stworzenia własnego progra-
mu oszczędzania, w oparciu
o polskie i zagraniczne fundu-
sze inwestycyjne. Zachęca do
pomnażania środków w kon-
tekście przejścia na emerytu-
rę. Świadomość ubezpiecze-
niowa Polaków rośnie, ale na-
dal brakuje nam nawyku od-
kładania środków na
przyszłość. Oszczędzanie dłu-
goterminowe warto rozpocząć
bez względu na koniunkturę
na rynku, zwłaszcza jeśli bę-
dziemy to robić regularnie
i w dłuższym okresie. Poten-

cjał wzrostu jest duży, ponie-
waż ceny jednostek funduszy
w ostatnim czasie spadły.
W przypadku oszczędności
długoterminowych utrzymują-
ce się nawet przez kolejny rok
spadki na giełdzie nie mają aż
tak dużego znaczenia. Chodzi
o zainwestowanie pieniędzy
w perspektywie co najmniej
kilkuletniej.

Program inwestycyjny jest

lepszym rozwiązaniem niż tra-
dycyjna lokata, ponieważ po-
zwala w trudnych czasach ulo-
kować środki w funduszu bez-
piecznym, a gdy pojawiają się
oznaki ożywienia na rynku ka-

pitałowym, przenieść pienią-
dze – bez odprowadzania po-
datku Belki – do funduszu
o bardziej agresywnej charak-
terystyce.

W dobie kryzysu finansowe-

go uczestnicy funduszy inwesty-
cyjnych tracą często po kilka-
dziesiąt procent z zainwestowa-
nych środków i znajdują się tym-
czasem w gorszej sytuacji, niż
osoby mające tradycyjne polisy
kapitałowe na życie.

Warto pamiętać, że coraz czę-

ściej ubezpieczenia są sprzeda-
wane za pośrednictwem plat-
form internetowych, w trybie
on-line.

■

Więcej strona C3

i

Zwolnienie podatkowe

za remont domu

Wkrótce otrzymam orzeczenie sądu stwierdzające na-
bycie w drodze zasiedzenia nieruchomości, która nale-
żała kiedyś do mojego kuzyna, który wyjechał za gra-
nicę. Kilka razy musiałam go remontować, co znacznie
podniosło jego wartość. Czy będzie mi przysługiwało
zwolnienie z podatku w wysokości przewidzianej dla
II grupy podatkowej?

C

zytelniczka będzie musiała zapłacić podatek. Będzie on
naliczony według stawki wynoszącej 7 proc. W przy-
padku zasiedzenia nie ma zastosowania zwolnienie

przewidziane dla trzech różnych grup podatkowych. Nie ma
przy tym znaczenia, czy kuzyn czytelniczki należał do bliższej
czy też dalszej rodziny. Tego rodzaju zwolnienie jest określo-
ne w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn.
Tymczasem inny przepis tej ustawy wyraźnie stanowi, że
w przypadku nabycia własności w drodze zasiedzenia art.
9 ust. 1 nie ma zastosowania.
Czytelniczka powinna pamiętać, że przy nabyciu w drodze za-
siedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość
nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas bie-
gu zasiedzenia. Jeśli więc dysponuje dokumentami potwier-
dzającymi ponoszenie przez nią wydatków na remont domu,
to będzie mogła pomniejszyć wartość nieruchomości o te na-
kłady. Dzięki temu podatek, jaki będzie musiała zapłacić, bę-
dzie niższy. Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upra-
womocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasie-
dzenie. Od tej daty czytelniczka będzie miała miesiąc na zło-
żenie zeznania podatkowego. Do tego zeznania powinna do-
łączyć dokumenty mające wpływ na ustalenie podstawy opo-
datkowania, czyli m.in. dokumenty potwierdzające poniesie-
nie przez nią wydatków na remont domu.

MB

Zawieszenie egzekucji

z części majątku

Moje zadłużenie wobec banku wynosi 5 tys. zł.
W związku z tym w ramach egzekucji z wynagrodzenia
za pracę co miesiąc jest potrącane kilkaset złotych. Kil-
ka dni temu komornik zajął wartościowe rzeczy z moje-
go mieszkania. Czy jest to zgodne z przepisami?

R

zeczywiście, wierzyciel może wskazać kilka sposobów
egzekucji z majątku dłużnika. Jeżeli we wniosku o wsz-
częcie egzekucji wskazano kilka sposobów egzekwo-

wania roszczenia, zgodnie z przepisami kodeksu postępowa-
nia cywilnego, w pierwszej kolejności powinien być zastoso-
wany ten, który jest najmniej uciążliwy dla dłużnika. W prze-
pisach przewidziano również prawną gwarancję realizacji za-
sady stosowania najmniej uciążliwych środków egzekucji.
Komornik, który prowadzi postępowanie egzekucyjne, może
zawiesić je w odniesieniu np. do rzeczy zajętych w mieszka-
niu na wniosek dłużnika w przypadku, gdy jeden ze stosowa-
nych środków egzekucji (np. egzekucja z wynagrodzenia za
pracę) wystarcza na zaspokojenie banku (wierzyciela).
Ze względu na to, że egzekucja z wynagrodzenia czytelnika
wystarcza na zaspokojenie roszczeń banku, może on zażą-
dać zawieszenia egzekucji z pozostałej części majątku.
Wniosek w tej sprawie należy złożyć do komornika, który
prowadzi postępowanie egzekucyjne. Czytelnik powinien
także pamiętać, że w przypadku nieuwzględnienia jego
wniosku o zawieszenie postępowania egzekucyjnego przy-
sługuje mu jeszcze skarga na postanowienie komornika od-
mawiające zawieszenia egzekucji.

MB

Środki z OFE to majątek

wspólny małżonków

Czy w skład majątku wspólnego małżonków wchodzą
także pieniądze zgromadzone przez nich w ramach
rachunku otwartego funduszu emerytalnego?

W

skład majątku wspólnego małżonków wchodzi po-
brane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej
działalności zarobkowej każdego z małżonków,

a także dochody z majątku wspólnego i z majątku osobiste-
go każdego z małżonków. Wspólny majątek małżonków
obejmuje środki zgromadzone na rachunku otwartego fun-
duszu emerytalnego. Dotyczy to również rachunku pracow-
niczego takiego funduszu.

MB

porady ekspertów

C2

Mój portfel

PIĄTEK

24 PAŹDZIERNIKA

2008 | nr 209

WWW.GAZETAPRAWNA.PL/SERWISY

RAPORT MOJEGO PORTFELA Karty kredytowe

Kryzys może wpłynąć
na oprocentowanie kart

Poradnik bankowy
Oglądaj w TV Biznes w sobotę
o godz. 16.40
Jak wybrać najlepsze produkty bankowe,
jak zarobić i nie stracić

K

arta kredytowa to najła-
twiejszy do przeniesie-

nia produkt kredytowy. Ma
bowiem całkowicie autono-
miczny charakter – nie trzeba
posiadać bankowego rachun-
ku by stać się jej posiadaczem.

Jak przenieść kartę

Dzięki temu przeniesienie

karty kredytowej z jednego
banku do drugiego jest nie-
zwykle proste.

Nowy bank wydaje nową

kartę, a klient rezygnuje ze
starej. Jeśli na starej karcie
jest zadłużenie, wtedy nowy
bank spłaca je i obciąża ra-
chunek nowej karty. Taki pro-
ces trwa zazwyczaj zaledwie
kilka dni.

Jak przenieść kartę z banku

do banku? W wielu bankach
do uzyskania nowej karty wy-
starczą wyciągi ze starej. Na
tej podstawie bank wyda kar-
tę, jednocześnie zobowiązując
klienta do rezygnacji z po-
przedniego plastiku.

Na przykład w banku Mille-

nnium, żeby otrzymać kartę,
wystarczy przyniesienie do
oddziału tylko jednego wycią-
gu bankowego ze starej karty.
Na wyciągu musi znajdować
się informacja o przyznanym
limicie kredowym. Najlepiej,
jeśli będzie to oryginalny wy-
ciąg przesyłany pocztą. Bank
jednak zadowoli się także wy-
ciągiem elektronicznym – wy-
syłanym do klienta e-mailem
(takie wyciągi wysyłają m.in.
Citibank, mBank, MultiBank).
Wyciąg taki musi być jednak
wydrukowany w obecności
pracownika banku.

Warunek: wyciągi

Niektóre banki wymagają

nie jednego a trzech wycią-
gów z karty. Bank nie będzie
chciał przenieść karty, jeśli
z wyciągów wynika, że klient
miał opóźnienia w spłacie za-
dłużenia na karcie. Przyzna-
wany przez nowy bank limit
kredytowy jest taki sam jak na

karcie, z której klient rezygnu-
je. Niektóre banki deklarują
jednak jego podniesienie. Na
przykład w Invest Banku jest
to 110 proc. pierwotnego limi-
tu, w Polbanku 120 proc.,
a Raiffeisenie aż 130 proc.

Dodatkowe dokumenty

Oczywiście, nie zawsze rze-

czywistość jest tak różowa,
banki czasem pomimo dekla-
racji wymagają od klientów
dodatkowych dokumentów,
np. zaświadczania z banku
o posiadaniu karty lub umowy
karty. Bank Zachodni WBK,
Polbank i ING Bank Śląski wy-
dają karty z przeniesienia tyl-
ko posiadaczom kart wybra-
nych banków. Jeśli klient ma
kartę, wydaną w banku, które-
go nie ma na liście, nie może
skorzystać z uproszczonej pro-
cedury.

Uproszczonej procedury

przeniesienia karty nie oferu-
je Bank BGŻ, Citibank, Domi-
net Bank, Eurobank, Fortis,
GE Money, Nordea i Pekao.

W wypadku przeniesienia

karty banki oferują klientom
warunki co najmniej tak samo
dobre jak te dla nowych posia-
daczy własnych kart. Standar-
dem powoli staje się też spe-

cjalne promocyjne oprocento-
wanie kredytu przeniesionego
na nową kartę. W mBanku no-
wi posiadacze kart przez
trzy miesiące wcale nie płacą
odsetek od kredytu. Elemen-
tem promocji jest także wyda-
nie karty za darmo, jednak to
banki oferują praktycznie
wszystkim nowym posiada-
czom kart.

Tańszy kredyt

Przeniesienie to zatem spo-

sób na obniżenie opłat za ko-
rzystanie z karty. A z drugiej
strony szansa na tani kredyt.
Oferowane przez banki 9,9
proc., to obecnie jeden z naj-
tańszych kredytów konsump-
cyjnych na rynku. Po ostat-
nich podwyżkach marż dla
kredytów hipotecznych taki
kredyt jest tylko niewiele
droższy od kredytów mieszka-
niowych w złotych.

■

■

PAWEŁ
MAJTKOWSKI

analityk
produktów
finansowych
Expander

Bank

Wymagane

Promocyjne opłaty,

Z jakich banków

dokumenty

oprocentowanie lub limit

można przenieść kartę

Bank Millennium

3 wyciągi

W przypadku aktywacji karty

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

w ciągu 3 m-cy będzie ona bezpłatna.
Jest naliczana prowizja (1%) za spłatę
zadłużenia na poprzedniej karcie,
Oprocentowanie 9,99% przez cały
okres spłaty zadłużenia.

Bank Zachodni

Wymagane oświadczenie

Możliwość rozłożenia na raty

BPH, PKO BP, Pekao,

WBK

o dochodach,

(oproc. 7,99%) zadłużenia z poprzedniej karty,

Citibank, Raiffeisen, Multibank,

1 wyciąg tradycyjny

130% poprzedniego limitu,

Millennium, mBank

0 zł jeśli wykonamy 3 trans. w ciągu 3 m-cy

BOŚ

3 wyciągi

standardowe opłaty i oprocentowanie

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

BPH

3 wyciągi

standardowe opłaty i oprocentowanie

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

Getin Bank

1 wyciąg

Oprocentowanie niższe o 1 p.p.

wszystkie banki

(może być elektroniczny)

ING Bank Śląski

3 wyciągi

Citibank, BPH, PKO BP, Multibank,

(mogą być elektroniczne)

Pekao, Raiffeisen, mBank,
Millennium, BZ WBK

Invest Bank

3 wyciągi

110% poprzedniego limitu

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

Kredyt Bank

3 wyciągi

Oprocentowanie 9,99% przez rok

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

Lukas Bank

1 wyciąg tradycyjny

Możliwość przeniesienia tylko karty Visa Gold

wszystkie banki

mBank

1 wyciąg

Oprocentowanie 0% przez 3 m-ce;

wszystkie banki

(może być elektroniczny)

Zwrot opłaty jeśli wykonamy operację
na kwotę 300 zł przez 3 m-ce.

MultiBank

1 wyciąg

Oprocentowanie 9,90% przez rok.

wszystkie banki

(może być elektroniczny)

Bez opłat w pierwszym roku.

PKO Bank Polski

3 wyciągi

Oprocentowanie 9,90% przez pół roku

wszystkie banki

(mogą być elektroniczne)

Polbank EFG

1 wyciąg

120% poprzedniego limitu

Pekao, PKO BP, Citibank, Lukas,

(może być elektroniczny)

BPH, GE, BZ WBK, Millennium,
ING, Kredyt Bank, Raiffeisen

Raiffeisen Bank

1 wyciąg oryginalny

130% poprzedniego limitu

wszystkie banki

lub 3 elektroniczne

WARUNKI PRZENIESIENIA KART DO INNEGO BANKU

Karty kredytowe póki co opierają się finansowemu kryzysowi.
Banki na razie nie zdecydowały się na podnoszenie
oprocentowania kredytów na kartach. Jeśli jednak niektóre
z nich się na to zdecydują, to zawsze możliwe
jest szybkie przeniesienie karty do banku, który wciąż
oferuje niższe odsetki.



Dlaczego szpitale resortowe nie będą spółkami



Kto wybiera biegłego rewidenta dla SP ZOZ



Jakie prawa ma pacjent w badaniu klinicznym

WE WTOREK

w

Gazecie Prawnej

i zdrowie

i zdrowie

L E K A R Z

FA R M A C E U TA PA C J E N T

Biznes

WWW.GAZETAPRAWNA.PL/SERWISY

Mój portfel

PIĄTEK

24 PAŹDZIERNIKA

2008 | nr 209

C3

PRAWO Pożyczki pieniężne

Terminy dochodzenia
roszczeń się przedawniają

Po upływie terminu
określonego w przepisach
dłużnik ma prawo odmówić
zwrotu pożyczonych
pieniędzy.

MAŁGORZATA
PIASECKA-SOBKIEWICZ

[e-mail]

T

erminy przedawnienia
wynoszą dziesięć lat,

a tylko dla roszczeń o świad-
czenia okresowe oraz związa-
nych z prowadzeniem działal-
ności gospodarczej – trzy lata.
Nie mogą być skracane ani wy-
dłużane przez czynność praw-
ną. Po ich upływie roszczenia
majątkowe przedawniają się.
Oznacza to, że ten, przeciwko
komu przysługuje roszczenie,
może wówczas uchylić się od
jego zaspokojenia.

Przed sądem dłużnik ma

prawo zrzec się z korzystania
z zarzutu przedawnienia. Nie
musi tego wyrażać w jakiejś
specjalnej formie. Decyzję po-
dejmuje samodzielnie. Gdyby
podczas toczącej się przeciw-
ko niemu sprawy nie podniósł
zarzutu przedawnienia, to sąd
nie mógłby uwzględnić go
z urzędu, bez względu na to,
jaka przyczyna spowodowała,
że dłużnik nie powołał się na
swoje prawo.

Roszczenie, które się

przedawniło, nie wygasa, ale
zamienia się w zobowiązanie,
którego nie można przymuso-
wo wyegzekwować. Nato-
miast będzie je można potrą-
cić z innego roszczenia, pod
warunkiem że potrącenie sta-
ło się możliwe, gdy jeszcze nie
wystąpiło przedawnienie.

Bieg terminu przedawnie-

nia rozpoczyna się w dniu,
w którym roszczenie stało się
wymagalne (dzień, w którym
wierzyciel może zażądać za-
spokojenia przysługującego
mu roszczenia).

Wymagalność roszczenia

czasem zależy od wykonania
określonej czynności przez
uprawnionego. Wtedy bieg
terminu rozpoczyna się od
dnia, w którym roszczenie by-
łoby wymagalne, gdyby wie-
rzyciel podjął czynności w naj-
wcześniej możliwym terminie.
Na przykład:

■

terminem biegu przedaw-
nienia o wykonanie zapi-
su wskazanego w testa-
mencie jest dzień, w któ-
rym zapisobiorca dowie-
dział się o ogłoszeniu
testamentu,

■

bieg terminu przedawnie-
nia roszczenia o zacho-
wek rozpoczyna się w
dniu otwarcia spadku.

W pewnych przypadkach

bieg przedawnienia zostaje
zawieszony. Na przykład co do
roszczeń przysługujących
dzieciom przeciwko rodzicom
ulega zawieszeniu na czas
trwania władzy rodzicielskiej.
Natomiast przez czas prawo-
wania opieki i kurateli będzie
zawieszony co do roszczeń,
które przysługują osobom
niemającym pełnej zdolności
do czynności prawnych prze-
ciwko osobom sprawującym
opiekę albo kuratelę. Na po-
dobnych zasadach zostaje za-
wieszony na czas trwania mał-
żeństwa co do roszczeń mał-
żonka przeciwko drugiemu
oraz na czas trwania przeszko-
dy, gdy uprawniony nie może
dochodzić roszczeń z powodu
siły wyższej.

W stosunku do osoby, która

nie ma pełnej zdolności do
czynności prawnych, roszcze-
nie nie przedawni się wcze-
śniej niż po upływie dwóch lat
od ustanowienia dla niej
przedstawiciela ustawowego
albo od ustania przyczyny jego
ustanowienia.

Niektóre czynności przery-

wają bieg przedawnienia na
przykład przed sądem, orga-
nami powołanymi do rozpo-
znawania spraw i egzekwowa-
nia roszczeń, sądem polubow-
nym. Chodzi o czynności
przedsięwzięte bezpośrednio
w celu dochodzenia, ustale-
nia, zaspokojenia albo zabez-
pieczenia roszczenia. Prze-
rwanie biegu następuje też
przez wszczęcie mediacji bądź
uznanie roszczenia przez
dłużnika. Po każdym przerwa-
niu biegnie ono na nowo.

Roszczenie stwierdzone

prawomocnym wyrokiem
przedawnia się po dziesięciu
latach. Taki sam termin obo-
wiązuje przy roszczeniach
roztrzygniętych przez sąd po-
lubowny, ugodę przed sądem,
sądem polubownym lub me-
diatorem i zatwierdzonych
przez sąd.

■

Jutro

Jak mądrze pożyczać pieniądze?
Jakie mamy prawa w kontaktach z kredytodawcami?

Na pytania internautów w godz. 11.00–12.00 odpowie Sławomir Zaborek, prawnik ze Stowarzyszenia Konsumentów Polskich
oraz Mec. Alicja Kopeć, Członek Komisji Etyki Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych

Zapraszamy na czat z Gazetą Prawną

www.gazetaprawna.pl/czat

partnerzy

Ważne! Przedawnione roszczenie nie wygasa, tylko zamienia

się w zobowiązanie, które nie może zostać przymuso-
wo ściągnięte

■

świadczenie jednorazowe –
jego spełnienie następuje
przez wykonanie jednora-
zowe

■

świadczenie okresowe – po-
lega na periodycznym dawa-
niu uprawnionemu w czasie
trwania określonego stosun-
ku prawnego – pieniędzy lub
rzeczy oznaczonych co do
gatunku, których ogólna ca-
łość nie jest z góry określona
(np. alimenty), czynsze naj-
mu, dzierżawy).

SŁOWNIK

P

rogramy inwestycyjne nie są objęte ogranicze-
niami związanymi z maksymalną wysokością

corocznie lokowanego kapitału jak w przypadku
oszczędzania na Indywidualnych Kontach Emery-
talnych. Co więcej, możliwe jest wpłacanie składek
dodatkowych w dowolnej wysokości, które lokowa-
ne są na osobnym koncie. Wartość utworzona z do-
datkowych składek może być później wypłacana
w momencie, gdy potrzebujemy środków na poważ-
niejszy wydatek. W przypadku oszczędzania w III fi-
larze takie częściowe wypłaty nie są możliwe.

Indywidualny Program Inwestycyjny daje możli-

wość stworzenia własnego programu oszczędzania,
w oparciu o polskie i zagraniczne fundusze inwesty-
cyjne. Zachęca do pomnażania środków w kontek-
ście przejścia na emeryturę. Świadomość ubezpie-
czeniowa Polaków rośnie, ale nadal brakuje nam na-
wyku odkładania środków na przyszłość. Oszczędza-
nie długoterminowe warto rozpocząć bez względu
na koniunkturę na rynku, zwłaszcza jeśli będziemy to
robić regularnie i w dłuższym okresie. Potencjał
wzrostu jest duży, ponieważ ceny jednostek funduszy
w ostatnim czasie spadły. W przypadku oszczędności
długoterminowych utrzymujące się nawet przez ko-
lejny rok spadki na giełdzie nie mają aż tak dużego
znaczenia. Należy jednak podkreślić, że nie chodzi
o zainwestowanie pieniędzy na rok, ale o oszczędza-
nie w perspektywie co najmniej kilkuletniej.

Program inwestycyjny jest lepszym rozwiąza-

niem niż tradycyjna lokata, ponieważ pozwala
w trudnych czasach ulokować środki w funduszu
bezpiecznym, a gdy pojawiają się oznaki ożywie-
nia na rynku kapitałowym, przenieść pieniądze –
bez odprowadzania podatku Belki – do funduszu
o bardziej agresywnej charakterystyce. Operacja
ta nie skutkuje negatywnymi konsekwencjami,
z jakimi można się spotkać w przypadku wcze-
śniejszego zerwania lokat terminowych. Można
też od razu wybrać polisę z funduszem akcyjnym,
ponieważ w długim okresie powinien on zapewnić
wyższe zyski, a jednocześnie pozwoli uniknąć ry-
zyka przeoczenia giełdowych wzrostów. Decyzja
należy do oszczędzającego.

Linia produktów inwestycyjnych łączy w sobie

zalety oszczędzania i ubezpieczenia. Zapewnia
klientom tym samym również funkcję ochronną.
Niezależnie od opcji zawartych w produkcie ofer-
ta Generali jest wzmacniana dodatkowymi środ-
kami przekazanymi na konto klienta.

Daje to możliwość kreowania własnych strate-

gii i wyboru modelowych portfeli polskich i za-
granicznych, np. akcyjnych czy surowcowych.
Produkty inwestycyjne dają wreszcie możliwość
silnej dywersyfikacji portfela. Elastyczność zasto-
sowanych rozwiązań poparta została również ni-
skimi kosztami prowadzenia polisy.

■

Czym indywidualny program inwestycyjny różni się od lokaty czy inwestycji w IKE?

EKSPERT RADZI

Dla kogo indywidualne programy z polisą

■

MARIUSZ
ZAGAJEWSKI

dyrektor
Departamentu
Ubezpieczeń
na Życie w Generali

Środki na polisie mogą
zostać zainwestowane

Ubezpieczenia z programem inwestycyjnym różnią się znacząco od klasycznych polis
na życie. Chodzi w nich głównie o osiągnięcie maksymalnego zysku z kapitału
wpłacanego w okresie obowiązywania umowy.

KRZYSZTOF POLAK

[e-mail]

C

oraz więcej klientów towa-
rzystw ubezpieczenio-

wych decyduje się zabezpieczyć
swoją przyszłość nie tylko przez
zakup polisy na życie, ale przez
wybór ubezpieczenia, które za-
razem oferuje inwestowanie
wpłacanych środków. Ubezpie-
czenia z funduszem inwestycyj-
nym to produkty, które ubez-
pieczyciele z reguły tworzą we
współpracy funduszami inwe-
stycyjnymi. Większe towarzy-
stwa ubezpieczeniowe urucha-
miają własne programy inwe-
stycyjne.

– Podstawowa zasada przy

inwestowaniu w tego rodzaju
produkty finansowe nakazuje,
by przed podpisaniem umowy
dokładnie ją przeczytać i na tej
podstawie skalkulować ewen-
tualne profity w całym okresie
objętym umową – przypomina
Dariusz Lasek, doradca inwe-
stycyjny Union Investment.

Niekiedy bowiem bywa tak,

że oferowane w okresie promo-
cyjnym zyski są przez towarzy-
stwo ubezpieczeniowe równo-
ważone mniej korzystnymi wa-
runkami inwestowania wpłaca-

nych środków po zakończeniu
okresu promocyjnego.

Towarzystwa zachęcają do

zakupu ubezpieczeń z progra-
mem inwestycyjnym, wskazu-
jąc, że nabycie dwóch produk-
tów w jednym obniża koszty po
stronie klienta.

Takie szanse zwiększają się

przede wszystkim w okresie ko-
niunktury. W dobie kryzysu fi-
nansowego okazuje się bo-
wiem, że uczestnicy funduszy
inwestycyjnych tracą często po
kilkadziesiąt procent z zainwe-
stowanych środków i znajdują
się tymczasem w gorszej sytu-
acji niż osoby mające tradycyj-
ne polisy kapitałowe na życie.

Warto pamiętać, że coraz

częściej ubezpieczenia, zwłasz-
cza te połączone z inwestycja-
mi, są sprzedawane także za po-
średnictwem platform interne-
towych, w trybie on-line.

– Udział transakcji interneto-

wych przy nabywaniu jedno-
stek TFI w ciągu ostatnich lat
systematycznie rośnie. Taki
tryb działania pozwala aktyw-
nym inwestorom szybko reloko-
wać swoje środki w odpowiedzi
na zmiany koniunktury – mówi
Ryszard Rusak, doradca inwe-
stycyjny Union Investment.

■

W ciągu trzech kwartałów 2008 r. na światowych rynkach kapitało-
wych doszło do gruntownego przemeblowania. Brak faktycznej możli-
wości ograniczenia spadków w funduszach akcji spowodował, że sto-
py zwrotu będą dla nich jeszcze przez kilka nawet lat ujemne. Zyskują
za to fundusze bezpieczne, które ze względu na swój charakter nie pod-
legają znaczącym wahaniom. Zestawienie najlepszych inwestycji
z trzech kwartałów 2008 r. dokonane przez Analizy Online dowodzi, że
najlepsze zwroty uzyskały w tym czasie fundusze obligacji.
Stopy zwrotu niektórych z nich są wręcz bardzo dobre. Tak jest w przy-
padku funduszu PKO/Credit Suisse Obligacji Długoterminowych – FIO,
który od stycznia do końca września 2008 r. wypracował 12,78 proc.
zysku i zdecydowanie przewyższa propozycje najatrakcyjniejszych lo-
kat. W zestawieniu 20 funduszy o najlepszych wynikach aż 6 reprezen-
tuje fundusze Superfund TFI. W rankingu znalazł się tylko jeden fun-
dusz zagraniczny, który inwestował na rynku obligacji. Najwyższą sto-
pę zwrotu wypracował fundusz Superfund Trend Powiązany – aż 16,70
proc. zysku.

NAJLEPSZE FUNDUSZE PO 3 KWARTAŁACH 2008 R.

promocja

W październiku Generali zachęca do skorzystania ze specjalnej oferty,
dzięki której składki wpłacane przez klientów w pierwszym roku
polisowym zostaną zwiększone o 8 proc. Dzięki takiej opcji każdy, kto
zadeklaruje się wpłacać na przykład 500 zł miesięcznej składki,
otrzyma w pierwszym roku polisowym w wyniku promocji bonus od
Generali w wysokości 480 zł, który podwyższa wartość rachunku
inwestycyjnego każdego klienta. Dzięki tej specjalnej ofercie klienci już
w pierwszym roku oszczędzania otrzymują od Generali odpowiednik
zysku z najlepiej oprocentowanych obecnie lokat bankowych, wraz z
realną szansą pomnażania powierzonego kapitału poprzez dalsze
inwestycje w wybrane przez klienta fundusze.

8-PROC. BONUS OD GENERALI

Do końca października 2008 r.
można w Vattenfall Sales
Poland kupić energię z ceną
gwarantowaną na 2009 rok po
około 0,25 zł netto za 1 kWh.
Spółka zapewnia, że będzie to
możliwe także w następnych
miesiącach, ale być może już
po innej cenie.

IRENEUSZ CHOJNACKI

[e-mail]

G

dyby nie decyzja Urzędu
Regulacji Energetyki

o utrzymaniu kontroli cen ener-
gii dla gospodarstw domowych
w 2009 roku, za kilka miesięcy
odbiorcy indywidualni mogliby
skorzystać z oferty gdańskiej
Energii Obrót, która przygoto-
wywała sprzedaż energii z ceną
gwarantowaną na cztery lata.
Teraz jednak firma wycofuje się
z tego projektu.

– Wraz z konstruowaniem

dla małych i średnich przedsię-
biorstw oferty z ceną gwaran-
towaną przez cztery lata, którą
sprzedajemy od kilku dni,
przygotowywaliśmy się do za-
proponowania od nowego ro-
ku takiego produktu gospodar-
stwom domowym, ale warun-
kiem były wolne ceny. Na razie
zrezygnowaliśmy z tego pomy-
słu – mówi Beata Ostrowska,
rzecznik Energii.

Całkowitej posuchy na ryn-

ku ofert z gwarancją ceny to
jednak nie oznacza. Produkty
z ceną gwarantowaną na 2009

rok oferują poznańska Enea
i gliwicki Vattenfall Sales Po-
land. Oferta Vattenfalla z obec-
ną ceną około 0,27 zł netto za
1 kWh plus opłata handlowa
ważna jest do końca paździer-
nika 2008 r., ale firma przeko-
nuje, że faktycznie jest to stała
oferta.

– Ofertę z gwarancją ceny

będziemy mieli cały czas, a tyl-
ko co jakiś czas będziemy ją
uaktualniać i teraz zrobimy to
po upływie października. To
oznacza, że cena może się
zmienić, ale zależy to od aktu-
alnej ceny rynkowej – mówi
Grzegorz Lot, dyrektor ds. Vat-
tenfall Sales Poland.

Ofertę z gwarancją ceny na

2009 rok, z której można sko-
rzystać do końca listopada
2008 r., ma Enea. Cenowo jest
to propozycja zbliżona do ofer-
ty Vattenfalla, bo w produkcie
podstawowym 1 kWh energii
kosztuje około 0,25 zł netto
plus opłata handlowa. Ze
względu na decyzje URE o tym,
że ceny dla gospodarstw domo-
wych będą w 2009 roku nadal
regulowane, Enea nie zamierza
przedłużać obecnej oferty.
Szanse na skorzystanie z niej
mają więc w praktyce tylko od-
biorcy, którzy do końca listopa-
da daliby radę wypowiedzieć
umowę dotychczasowemu
sprzedawcy i byli przyłączeni
do sieci jednego z 6 spośród 14
operatorów systemów dystry-
bucyjnych. To świadczy o tym,
że nadal zmiana sprzedawcy

jest blokowana przez brak
umów pomiędzy sprzedawca-
mi i dystrybutorami.

Oferta Enei ma przy tym tę

cechę, że nie jest kierowana do
obecnych klientów Enei. – Nie
możemy takiej oferty zapropo-
nować klientom podłączonym
do sieci Enea Operator, bo dla
tej grupy klientów ceny za-

twierdza URE – mówi Paweł
Oboda, rzecznik Enei.

Nie należy przy tym liczyć,

że liczba ofert z gwarantowa-
ną ceną na 2009 rok nagle
wzrośnie. Sprzedawcy zwraca-
ją uwagę, że będzie w tym
przeszkadzało zachowanie
kontroli nad cenami przez re-
gulatora.

■

C4

Mój portfel

PIĄTEK

24 PAŹDZIERNIKA

2008 | nr 209

WWW.GAZETAPRAWNA.PL/SERWISY

01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
tel. [phone], fax [phone]
w

ww

ww

w..ggaazzeettaapprraaw

wnnaa..ppll,, ggpp@

@iinnffoorr..ppll

RReeddaakkttoorr pprroow

waaddzząąccyy:: Maciej Weryński, (022) 530 40 32, [e-mail]

BBiiuurroo RReekkllaam

myy:: tel. [phone], fax [phone]

D

Drruukk:: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa

i

Fundusze inwestycyjne

mogą się połączyć

Kilka funduszy inwestycyjnych może w dowolnym mo-
mencie dokonać fuzji. Nie jest na nią wymagana zgoda
inwestorów, w tym osób posiadających jednostki
uczestnictwa czy certyfikaty.

Z

godnie z przepisami ustawy z 27 maja 2004 r. o fundu-
szach inwestycyjnych (Dz.U. nr 146, poz. 1546 z późn.
zm.), fundusz inwestycyjny może dokonać łączenia jed-

nostek uczestnictwa tej samej kategorii w przypadku znacz-
nego spadku ich wartości, jeżeli statut funduszu inwestycyj-
nego tak stanowi. Ponadto fundusz inwestycyjny może do-
konać łączenia certyfikatów inwestycyjnych reprezentują-
cych jednakowe prawa majątkowe, jeżeli statut funduszu
tak stanowi, z tym że w przypadku gdy z zasad łączenia wy-
nika, że przydzielona uczestnikowi liczba certyfikatów nie
byłaby liczbą całkowitą, fundusz inwestycyjny zwraca
uczestnikowi w środkach pieniężnych kwotę wynikającą
z iloczynu nadwyżki ponad całkowitą liczbę certyfikatów
oraz wartości aktywów netto funduszu przypadających na
certyfikat inwestycyjny po połączeniu certyfikatów.
Warunki i sposób łączenia jednostek uczestnictwa lub certy-
fikatów inwestycyjnych, sposób dokonywania ogłoszeń
o zamiarze dokonania łączenia, sposób poinformowania
uczestników o liczbie jednostek uczestnictwa, które uczest-
nik będzie posiadał po połączeniu, a także tryb i termin
zwrotu określa statut funduszu inwestycyjnego.

ED

Wypowiedzenie umowy

o kartę kredytową

Bank, który wydał kartę kredytową, a wcześniej zawarł
z jej posiadaczem stosowną umowę, nie może umowy
tej wypowiedzieć bez ważnego powodu. Lista takich
powodów powinna być w umowie wyszczególniona.

Z

godnie z przepisami ustawy z 12 września 2002 r.
o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. nr
169, poz. 1385 z późn. zm.), umowę o elektroniczny in-

strument płatniczy pomiędzy wydawcą a posiadaczem zawie-
ra się w formie pisemnej. Wymóg formy pisemnej nie dotyczy
umowy o instrument pieniądza elektronicznego na okaziciela.
Umowa powinna określać m.in. okres, na jaki została za-
warta, i warunki jej przedłużania, a także sposób, termin
i ważne powody wypowiedzenia warunków umowy przez
wydawcę.
Rozwiązanie umowy o elektroniczny instrument płatniczy
może nastąpić za wypowiedzeniem przez którąkolwiek ze
stron, z tym że wydawca może umowę wypowiedzieć tylko
z ważnych powodów określonych w umowie.
Przez umowę o kartę płatniczą wydawca karty zobowiązuje
się wobec posiadacza karty płatniczej do rozliczania operacji
dokonanych przy użyciu karty płatniczej, a posiadacz zobo-
wiązuje się do zapłaty kwot operacji wraz z należnymi wy-
dawcy kwotami opłat i prowizji lub do spłaty swoich zobowią-
zań na rachunek wskazany przez wydawcę. Umowę zawiera
się na czas oznaczony. Jeśli strony umowy nie określą w niej
czasu obowiązywania, uważa się ją za zawartą na dwa lata.
Posiadacz może odstąpić od umowy o kartę płatniczą w ter-
minie 14 dni od dnia otrzymania pierwszej karty płatniczej,
o ile nie dokonał żadnej operacji przy użyciu tej karty. W ta-
kim przypadku wydawca zwraca posiadaczowi kwotę ponie-
sionych opłat. Wydawca może obciążyć posiadacza koszta-
mi związanymi z wydaniem karty płatniczej, w zakresie prze-
widzianym w umowie.
W umowie o kartę płatniczą wydawca może zastrzec prawo
do zmiany, bez zgody posiadacza, limitów i ograniczeń doty-
czących kwot dokonywanych operacji, określonych w umo-
wie, w przypadku nieterminowej spłaty należności przez po-
siadacza lub stwierdzenia zagrożenia ich terminowej spłaty.
W przypadku dokonania takich zmian, wydawca jest obo-
wiązany niezwłocznie poinformować o tym posiadacza.
Warto też wiedzieć, że roszczenia z tytułu umowy o elektro-
niczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem
dwóch lat.

ED

porady ekspertów

S

topa procentowa jest jedną z najważniejszych
zmiennych mających wpływ na funkcjonowanie

gospodarki rynkowej, a tym samym także i samej
giełdy. Stopa procentowa jest również jednym z klu-
czowych instrumentów polityki pieniężnej, który jest
wykorzystywany zarówno jako stabilizator poziomu
inflacji, jak i stymulator gospodarki.

Zdecydowana większość inwestorów giełdowych

nie wie, jak istotny jest wpływ poziomu stóp na kon-
dycję rynku akcji. Historia giełdy w USA, czy też
ostatnie dziesięciolecie naszego rynku, potwierdza
tezę, że obserwacja poziomu stóp procentowych mo-
że być dla inwestora giełdowego doskonałą średnio
i długoterminową wskazówką inwestycyjną.

Z zasady podwyżki stóp procentowych szkodzą ak-

cjom, a ich obniżki sprzyjają wzrostom wycen spółek.
Dlaczego tak się dzieje? Po pierwsze, trzeba zazna-
czyć, że poziom stóp (referencyjnych) wpływa bezpo-
średnio na oprocentowanie kredytów dla przedsię-
biorstw. Wzrost kosztów związanych z obsługą długu
często oznacza dla spółki akcyjnej niższy zysk na ak-
cję, co automatycznie obniża atrakcyjność walorów.
Ponadto wzrost stóp wpływa także na decyzje gospo-
darstw domowych – obniża poziom konsumpcji fi-
nansowanej kredytami, a jednocześnie skłania do
oszczędzania na wysoko oprocentowanych lokatach.
W rezultacie obniżonego popytu na dobra konsump-
cyjne cierpi zarówno gospodarka, jak i firmy giełdo-
we nastawione na sprzedaż usług i produktów adre-
sowanych do klienta detalicznego. Osłabienie w tych
segmentów rynku przenosi się z reguły także na po-
zostałe sektory gospodarki. Dzieje się to wszystko jed-
nak w odniesieniu globalnym, a powody cykliczności
mają swe źródło w znacznie szerszej płaszczyźnie
czynników makroekonomicznych.

Oprócz wspomnianych wyżej efektów ubocznych

wynikających z podwyżek stóp pojawia się również
element alokacji pieniądza, który bezpośrednio
wpływa na zniżki cen akcji. Mianowicie im wyższe
stopy procentowe, tym niższy jest poziom akceptowa-
nego ryzyka. W efekcie zarówno konsumenci, pod-
mioty komercyjne, jak i fundusze inwestycyjne wię-
cej niż do tej pory lokują w bankach bądź w obliga-

cjach czy też bonach skarbowych. To powoduje z ko-
lei odpływ kapitału z giełdy. Do tego dochodzi rów-
nież niechęć ze strony instytucji finansowych do fi-
nansowania inwestycji, co bezpośrednio ogranicza
rozwój jednostek gospodarczych.

Co się dzieje, gdy stopy spadają? Przede wszyst-

kim rośnie wśród inwestorów czy też funduszy inwe-
stycyjnych skłonność do ryzyka. Tani pieniądz obni-
ża koszty funkcjonowania firm. Fundusze chętniej
inwestują i dokapitalizowują podmioty, którym nie-
zbędne są środki na rozwój. Rośnie też skłonność spo-
łeczeństwa do konsumpcji czy też zadłużania. Moż-
na powiedzieć, że obniżki stóp wywołują wśród kon-
sumentów oraz instytucji finansowych całkowicie od-
wrotne reakcje wobec tych obserwowanych w trakcie
podwyżek. W efekcie przekłada się to korzystnie na
gospodarkę, a tym samym na rynek akcji.

Dlaczego bank centralny zmienia poziom stóp pro-

centowych? Decyzje o zmianie poziomu kosztu pie-
niądza wywołane są zazwyczaj rosnącym bądź spada-
jącym poziomem inflacji. Wzrost inflacji i zbyt szybki
poziom rozwoju gospodarki to czynniki, które wpły-
wają na podwyżki stóp. Spadek inflacji przy jedno-
czesnym spadku poziomu rozwoju gospodarczego
przyczynia się do obniżki stóp. Inwestor giełdowy po-
winien przy tym pamiętać, że systematycznie rosną-
ce stopy z reguły wpływają na spadek indeksów, a sys-
tematyczny spadek stóp poprawia atrakcyjność rynku
akcji. Należy również zwrócić uwagę, że niemal ni-
gdy pierwsza czy też druga zmiana stóp nie powodu-
je większego zachwiania rynkiem akcji. W początko-
wym cyklu podwyżek bądź obniżek sygnały te są cał-
kowicie ignorowane. Niemniej każdą zmianę stóp na-
leży bacznie śledzić i w przypadku następujących po
sobie kilku podwyżek bądź obniżek stóp należy zade-
cydować albo o zmniejszeniu, albo o zwiększeniu za-
angażowania w akcjach, w zależności od tego, czy sto-
py poszły w górę czy w dół. Pamiętać również należy,
że niski bądź wysoki poziom stóp procentowych nie
jest jeszcze gwarancją zmiany trendu. Często rynek
reaguje na zmiany stóp z dużym opóźnieniem i trze-
ba to koniecznie w swoich decyzjach inwestycyjnych
uwzględniać.

■

Czy inwestorzy giełdowi powinni śledzić zmiany stóp procentowych? Czy wpływają one na wycenę akcji?

■

PIOTR CIEŚLAK

Stowarzyszenie
Inwestorów
Indywidualnych

STOWARZYSZENIE INWESTORÓW INDYWIDUALNYCH ODPOWIADA

Stopy procentowe a rynek akcji

Co czwartek o godz. 12
w Radiu Dla Ciebie audycja
Portfel dla ciebie przygotowywana
we współpracy z GP

Mój portfel w mediach

FINANSE DOMOWE Wydatki na prąd

Energia z gwarantowaną ceną

Jak zmienić sprzedawcę energii elektrycznej

■

Odbiorca zawiera umowę sprzedaży z nowym sprzedawcą
Nowa umowa sprzedaży powinna wejść w życie z dniem
wygaśnięcia umowy sprzedaży z dotychczasowym sprzedawcą.

■

Odbiorca wypowiada umowę sprzedaży dotychczasowemu
sprzedawcy
W przypadku gdy sprzedawcą dotychczasowym była spółka
dystrybucyjna, odbiorca wypowiada umowę kompleksową,
czyli obejmującą warunki sprzedaży energii elektrycznej jak
i dystrybucji.

■

Odbiorca zawiera umowę o świadczenie usługi dystrybucji
Po wypowiedzeniu umowy kompleksowej, oprócz nowej
umowy sprzedaży z wybranym sprzedawcą, odbiorca zawiera
z operatorem systemu dystrybucyjnego umowę o świadczenie
usług dystrybucji.

■

Odbiorca informuje operatora systemu dystrybucyjnego (OSD)
o zawarciu nowej umowy sprzedaży
OSD to funkcja, którą pełni dystrybutor zapewniający nam
dostawę (przesył) energii.

■

Dostosowanie układów pomiarowo-rozliczeniowych (liczniki)
W zależności od wielkości zużycia energii zmiana sprzedawcy
może wymagać dostosowania układu pomiarowo-rozliczenio-
wego.

■

Odczyt licznika i rozliczenie końcowe z poprzednim sprzedawcą
W dniu wejścia w życie nowej umowy sprzedaży OSD zobowią-
zany jest dokonać odczytu układu pomiarowego. Stan licznika
operator przekazuje staremu oraz nowemu sprzedawcy w ter-
minie do 5 dnia następnego miesiąca. Na tej podstawie sprze-
dawcy wystawią odbiorcy faktury. Dotychczasowy sprzedawca
przygotuje rozliczenie końcowe.

PROCEDURA ZMIANY SPRZEDAWCY