Prof. dr hab. med. Jacek Wachowiak
NOWOTWORY U DZIECI
- EPIDEMIOLOGIA, WCZESNA
DIAGNOSTYKA I PODSTAWY TERAPII
ZE SZCZEGÓLNYM UWZGL
Ę
DNIENIEM
ROLI LEKARZA RODZINNEGO
Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej
II Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW
U DZIECI I MŁODZIE
ś
Y DO LAT 18
• POPULACJA DZIECI I MŁODZIE
ś
Y
- w Polsce
– ok. 8 milionów
- w Wielkopolsce – ok. 0.8 miliona
• ZACHOROWALNO
ŚĆ
ROCZNA NA NOWOTWORY
- w Polsce
– ok. 1200
- w Wielkopolsce – ok. 100
• NAJCZ
Ę
STSZE PRZYCZYNY ZGONÓW DZIECI
POWY
ś
EJ 1 R.
ś
.
1. Wypadki i urazy – ok. 40%
2. Nowotwory
– ok. 11%
EPIDEMIOLOGIA NOWOTWORÓW
U DZIECI I MŁODZIE
ś
Y DO LAT 18
CHOROBY ROZROSTOWE UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO (44,9%)
•
BIAŁACZKI (ALL, AML, CML, MDS)
33,6%
•
CHŁONIAKI (HD, NHL)
9,8%
•
HISTIOCYTOZA KOMÓREK LANGERHANSA
1,5%
GUZY LITE
(55,1%)
•
GUZY OUN
22,7%
•
NERCZAK ZARODKOWY
6,9%
•
ZWOJAK ZARODKOWY
6,7%
•
MI
Ę
SAKI TKANEK MI
Ę
KKICH
5,9%
•
GUZY KO
Ś
CI (osteosarcoma, mi
ę
sak Ewinga)
4,2%
•
SIATKÓWCZAK
3,3%
•
GUZY ZARODKOWE
2,3%
•
GUZY W
Ą
TROBY
1,0%
•
RAKI Z TKANEK NABŁONKOWYCH I INNE
2,1%
WYST
Ę
POWANIE RÓ
ś
NYCH TYPÓW NOWOTWORÓW
U DZIECI I MŁODZIE
ś
Y
(Gurney & Bondy, 2006)
PRAWDOPODOBIE
Ń
STWO WYLECZENIA NOWOTWORÓW
U DZIECI I MŁODZIE
ś
Y
W MATERIALE POLSKIEJ PEDIATRYCZNEJ GRUPY
DS. LECZENIA BIAŁACZEK I CHŁONIAKÓW
CHOROBY ROZROSTOWE UKŁADU KRWIOTWÓRCZEGO
•
BIAŁACZKI :
ALL
– cała grupa
81,2%
– grupa ryzyka standardowego 84%
– grupa ryzyka wysokiego
78,3%
AML
– grupa ryzyka standardowego 79%
– grupa ryzyka wysokiego 41%
– cała grupa 59%
CML
– 75% (po transplantacji szpiku)
•
CHŁONIAKI
HD
– 93%
NHL
– 80%
WYNIKI LECZENIA NOWOTWORÓW U DZIECI I MŁODZIE
ś
Y
W MATERIALE POLSKIEJ PEDIATRYCZNEJ GRUPY
DS. LECZENIA GUZÓW LITYCH
GUZY LITE
• NERCZAK ZARODKOWY
ok. 80%
• GUZY ZARODKOWE
ok. 85%
• SIATKÓWCZAK
ok. 70%
• GUZY OUN
ok. 60%
• GUZY KO
Ś
CI (osteosarcoma, m. Ewinga)
ok. 57%
• ZWOJAK ZARODKOWY
ok. 45%
• MI
Ę
SAKI TKANEK MI
Ę
KKICH
ok. 43%
KANONY WSPÓŁCZESNEJ
TERAPII NOWOTWORÓW
• pocz
ą
tek leczenia niezwłocznie po rozpoznaniu
• kompleksowe leczenie interdyscyplinarne :
> chemioterapia
> transplantacja komóre krwiotwórczych
> radioterapia ( RT )
> immunoterapia
> leczenie chirurgiczne > leczenie celowane
> leczenie biologiczne / ró
ż
nicuj
ą
ce
• Stratyfikacja i indywidualizacja leczenia w zale
ż
no
ś
ci od :
> stadium zaawansowania
> czynników rokowniczych w chwili rozpoznania
• Leczenie prowadzone wył
ą
cznie w odpowiednio
wyszkolonych i odpowiednio wyposa
ż
onych o
ś
rodkach
KANONY WSPÓŁCZESNEJ
CHEMIORADIOTERAPII NOWOTWORÓW
• stosowanie najwy
ż
szych tolerowanych dawek
napromieniania i/lub cytostatyków
(intensywna chemioterapia)
• cykliczno
ść
w celu synchronizacji cyklu komórek
nowotworowych
• długi czas leczenia (2-3 lat)
• wybiórcze niszczenie tkanki nowotworowej przy
minimalnym i odwracalnym uszkodzeniu zdrowych
tkanek
• zapobieganie powikłaniom chemioterapii
• leczenie wspomagaj
ą
ce ( supportive care )
H
R
3’
0
6-MP / MTX
10
12
H
R
1’
H
R
2’
'
BM sampling
12 Gy*
* presymptomatic cranial irradiation
#
selected indications for allo-SCT in all strata of HR
§ No randomization of AIEOP vs. BFM but choice by group according to previous
experience with one of the two high-risk strategies in trial 95
6-MP / MTX
II
HR:
PRED-PR
IR,M3 d15
t(9;22)
t(4;11)
NR d33
6-MP / MTX
BFM
Allo-SCT
#
III
12 Gy* only for T-ALL
III
III
6-MP / MTX
III
III
II
MP/MTX
4 wks
II
6-MP / MTX
II
AIEOP
I/I‘ **
d15
104 W
52
10 weeks interim maintenance
with 6-MP / MTX
H
R
1'
H
R
2'
H
R
3'
MP/MTX
4 wk s
MP/MTX
4 wk s
d33
SR – R
IR – R
IT MTX (in maintenance)
** Protocol I‘
DNR 30mg/m
2
x2 only for SR patients with BCP-ALL
dx
§
§
ALLIC BFM 2002 : TREATMENT
Version approved in Hannover on 23.02.2002
w12
6-MP / MTX
II
$
for BCP-ALL: MTX 2g/m
2
/24h x4, for T-ALL: MTX 5g/m
2
/24h x4
12 Gy* only for T-ALL
mM/M
$
12 Gy*
R
12 Gy*
LECZENIE ALL U DZIECI WEDŁUG PROGRAMU ALL-IC BFM 2002
R
x
R1
R2
BuMel
CEM
INDUCTION: Rapid COJEC
MGT/PBSC
Sx
harvest
PBSC
CBDCA
750 mg/m²
A VP16
175 mg/m²
VCR
1.5 mg/m²
CBDCA
4x ctn iv 425mg/m²
VP16
4x ctn iv338mg/m²
L-PAM
3x short iv 70mg/m²
Staging
local MRI / CT /US, mIBG, BM(aspirate/biopsy)
CYC
1050 mg/m²
C
VP16
175 mg/m²
VCR
1.5 mg/m²
CDDP
80 mg/m²
B
VCR
1.5 mg/m²
G-CSF
Supportive Care: R0
Neupogen® 5µg/kg
R0
BU
4x150mg/m²/d p.o.
L-PAM
140mg/m²/d short i.v.
Day 0 10 20 30 40 50 60 70 90 95 150
A B C B A B C B Course
0 28 56 84 112 140
21 49 77 105 133
MRD Treatment
13 cis retinoic acid po
160mg/m2/day x 14 days
every 4 weeks
Days after Start of 13 cis RA
Ch 14.18 anti GD2 AB iv
20mg/m²/day x 5 days
every 4 weeks
R2B
Not ACTIVATED
R2A
CBDCA
VP16
VCR
CDDP
CYC
R0
R0
R0
R0
R0
R0
local MRI / CT only post surgery
2
1
G
y
2
1
G
y
BM aspirates only / local ultrasound
R0
WYNIKI LECZENIA
NERCZAKA ZARODKOWEGO (guz Wilmsa, WT)
W ZALEśNOŚCI OD STADIUM KLINICZNEGO
• Stadium I i II
- pEFS 95%
• Stadium III, IV i V
- pEFS 72%
WYNIKI LECZENIA
MIĘSAKA Z MIĘŚNI POPRZECZNIE PRĄśKOWANYCH
( rhabdomyosarcoma, RMS )
W ZALEśNOŚCI OD STADIUM KLINICZNEGO
• Stadium I i II
- pEFS 94%
• Stadium III
- pEFS 50%
• Stadium IV
- pEFS 20-30%
WYNIKI LECZENIA NOWOTWÓRÓW KOŚCI
U DZIECI
W ZALEśNOŚCI OD STADIUM KLINICZNEGO
• Wyniki leczenia
- osteosarcoma (OS) ok. 75% pEFS ( w I stadium )
- mi
ę
sak Ewinga (ES) ok. 45% pEFS ( w I stadium )
- w II stadium rokowanie jest nadal niekorzystne
WYNIKI LECZENIA
GUZACH ZARODKOWYCH
W ZALEśNOŚCI OD STADIUM KLINICZNEGO
• Stadium I
- pEFS ok. 95%
• Stadium II
- pEFS ok. 75%
WYNIKI LECZENIA SIATKÓWCZAKA
W ZALEśNOŚCI OD STADIUM KLINICZNEGO
• STADIUM I
- 97%
• STADIUM II
- 90%
• STADIUM III
- 88%
• STADIUM IV
- 67%
• STADIUM V
- 0%
KANONY WSPÓŁCZESNEJ
TERAPII NOWOTWORÓW
• pocz
ą
tek leczenia niezwłocznie po rozpoznaniu
• kompleksowe leczenie interdyscyplinarne :
> chemioterapia
> transplantacja komóre krwiotwórczych
> radioterapia ( RT )
> immunoterapia
> leczenie chirurgiczne > leczenie celowane
> leczenie biologiczne / ró
ż
nicuj
ą
ce
• Stratyfikacja i indywidualizacja leczenia w zale
ż
no
ś
ci od :
> stadium zaawansowania
> czynników rokowniczych w chwili rozpoznania
• Leczenie prowadzone wył
ą
cznie w odpowiednio
wyszkolonych i odpowiednio wyposa
ż
onych o
ś
rodkach
NAJWAśNIEJSZY
CZYNNIK ROKOWNICZY
W NOWOTWORACH U DZIECI
> WCZESNE ROZPOZNANIE <
!!!
ROZKŁAD STADIÓW ZAAWANSOWANIA
GUZA WILMSA W CHWILI ROZPOZNANIA
U POLSKICH DZIECI
• STADIUM I
- 1,4%
• STADIUM II
- 28,6%
• STADIUM III
- 61,4%
• STADIUM IV
- 7,1%
• STADIUM V
- 1,4%
ROZKŁAD STADIÓW ZAAWANSOWANIA
ZWOJAKA ZARODKOWEOO
W CHWILI ROZPOZNANIA U POLSKICH DZIECI
• STADIUM I
- 0%
• STADIUM II
- 7%
• STADIUM III
- 45%
• STADIUM IV
- 41%
• STADIUM IVs
- 7%
OKOLICZNOŚCI SPRZYJAJĄCE
WCZESNEMU ROZPOZNANIU
NOWOTWORÓW U DZIECI
PRZEZ LEKARZY RODZINNYCH
• SZCZEPIENIA OCHRONNE
( 2, 3 / 4, 5, 6 / 7, 12, 13-14, 16-18 miesi
ą
c
ż
ycia
oraz 6, 7, 11, 12, 13 (d), 14, 18 i 19 rok
ż
ycia )
• BADANIA BILANSOWE
( 2, 4, 6, 10, 14 i 18 rok
ż
ycia )
OBJAWY OGÓLNE SUGERUJĄCE
MOśLIWOŚĆ NOWOTWORU U DZIECKA
• Objaw :
- osłabienie
- zahamowanie przyrostu
lub utrata masy ciała
- stany gor
ą
czkowe lub podgor
ą
czkowe
o nieustalonej etiologii
• Rodzaj nowotworu :
- białaczka (ALL, AML, CML, MDS)
- chłoniaki (NHL, HD)
- zwojak zarodkowy (neuroblastoma, NB)
- mi
ę
sak Ewinga (ES)
OBJAWY SUGERUJĄCE NOWOTWÓR
W OBRĘBIE GŁOWY I/LUB SZYI U DZIECKA
OBJAW
RODZAJ NOWOTWORU
Bóle głowy, nudno
ś
ci, wymioty
guz mózgu, ostra białaczka
Drgawki i/lub zab.
ś
wiadomo
ś
ci
guz mózgu
Przewlekły wyciek z ucha
RMS, histiocytoza (LCH)
Biała plamka w
ź
renicy i/lub zez
siatkówczak
Wytrzeszcz gałki ocznej
siatkówczak, RMS, NB
Jednostronny nie
ż
yt nosa
RMS
Utrudnione połykanie
RMS
Asymetria twarzy
RMS
Powi
ę
kszenie w
ę
złów chłonnych
w obr
ę
bie głowy lub szyi
chłoniaki, ostre białaczki
Guz w obr
ę
bie głowy lub szyi
NB, RMS
OBJAWY SUGERUJĄCE NOWOTWÓR
W OBRĘBIE KLATKI PIERSIOWEJ U DZIECKA
OBJAW
RODZAJ NOWOTWORU
Duszno
ść
bez gor
ą
czki i astmy w
wywiadzie
chłoniaki nieziarnicze (NHL),
ziarnica zło
ś
liwa (HD), NB
Nasilaj
ą
cy si
ę
kaszel
NHL, HD, NB
Stridor oraz chrypka
NHL, HD, NB
Ból w klatce piersiowej
NB, RMS, mi
ę
sak Ewinga (ES)
(OS) lub kostny, guzy przerzut.
Stłumienie odgłosu opukowego
- jednostronne
- obustronne
- guzy
ś
ciany klatki (RMS, ES, OS)
- guzy
ś
ródpiersia (NHL, HD, NB)
Powi
ę
kszenie w
ę
złów chłonnych
nadobojczykowych
HD
Zniekształcenie / guz
ś
ciany klatki
piersiowej
RMS, ES, OS
Zespół
ż
yły głównej górnej
NHL, NB
OBJAWY SUGERUJĄCE NOWOTWÓR
W OBRĘBIE JAMY BRZUSZNEJ U DZIECKA
OBJAW
RODZAJ NOWOTWORU
Bóle brzucha
guz Wilmsa (WT), NB, NHL, guzy
zarodkowe, guzy w
ą
troby
Wymioty
j.w.
Biegunka lub zaparcia
j.w.
Powi
ę
kszenie obwodu brzucha
j.w.
Asymetria powłok jamy brzusznej
j.w.
Guz wyczuwalny przez powłoki
jamy brzusznej
j.w.
Obrz
ę
k ko
ń
czyn dolnych
j.w.
Nadci
ś
nienie t
ę
tnicze
j.w.
Hepatomegalia
białaczki, NHL, HD, LCH,
guzy w
ą
troby
Splenomegalia
białaczki, NHL, HD, LCH
OBJAWY SUGERUJĄCE NOWOTWÓR W ZAKRESIE
NARZĄDÓW MOCZOWO-PŁCIOWYCH U DZIECKA
OBJAW
RODZAJ NOWOTWORU
Krwiomocz
guz Wilmsa (WT), RMS p
ę
cherza
Utrudnione oddawanie moczu
j.w.
Nawracaj
ą
ce ZUM
j.w.
Krwawienia, upławy i/lub
groniaste twory w obr
ę
bie pochwy
guz p
ę
cherzyka
ż
ółtkowego, RMS
p
ę
cherza
Niebolesne powi
ę
kszenie si
ę
j
ą
dra
guz zarodkowy
OBJAWY SUGERUJĄCE NOWOTWÓR
W ZAKRESIE NARZĄDU RUCHU U DZIECKA
OBJAW
RODZAJ NOWOTWORU
Bóle ko
ś
ci
mi
ę
sak kostny (OS), mi
ę
sak
Ewinga (ES), białaczka, NHL, NB
Utykanie / oszcz
ę
dzanie ko
ń
czyny OS, ES
Patologiczne złamanie
j.w.
Zniekształcenie zarysu ko
ń
czyny
- guz w obr
ę
bie mi
ęś
ni
- guz zwi
ą
zany z ko
ś
ci
ą
- RMS lub in. mi
ę
sak tk. mi
ę
kkich
- OS, ES
NAJCZĘSTSZE BŁĘDY DIAGNOSTYCZNE
U DZIECI Z CHOROBĄ NOWOTWOROWĄ
WŁA
Ś
CIWE ROZPOZNANIE
BŁ
Ę
DNE ROZPOZNANIE
Ostra białaczka (ALL, AML)
- gor
ą
czka reumatyczna
- tzw. samoistna małopłytkowo
ść
- niedokrwisto
ść
aplastyczna
Guz jamy brzusznej (WT, NB)
- krzywica
- ZZW
- ZUM
Guz
ś
ródpiersia (NHL, NB)
- zapalenie płuc i opłucnej
Siatkówczak
- zez
Histiocytoza
- przew. ropne zapalenie ucha
ś
r.
- łojotokowe zap. skóry głowy
- wyprysk dzieci
ę
cy
-
ś
ródmi
ąż
szowe zapalenie płuc
BADANIA W ZAKRESIE KOMPETENCJI LEKARZA RODZINNEGO
POMOCNE WE WCZESNYM ROZPOZNANIU NOWOTWORÓW
U DZIECI
•
Badanie lekarskie
- przed szczepieniami ochronnymi
- badania bilansowe
- z powodu banalnych infekcji
•
Podstawowe badania hematologiczne
- tzw. morfologia krwi z liczb
ą
płytek krwi
- rozmaz krwi obwodowej
•
Ultrasonografia narz
ą
dów jamy brzusznej
•
Zdj
ę
cia radiologiczne
- narz
ą
dów klatki piersiowej
- ko
ś
ci (czaszki, miednicy, ko
ś
ci długich)
- zatok bocznych nosa
POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU PODEJRZENIA
CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECKA
!!!
NIEZWŁOCZNIE SKIEROWAĆ DZIECKO
NA KONSULTACJĘ SPECJALISTYCZNĄ
DO PORADNI CHORÓB ROZROSTOWYCH U DZIECI
W POZNANIU, LESZNIE, PILE, KONINIE, KALISZU
LUB BEZPOŚREDNIO
DO KLINIKI ONKOLOGII, HEMATOLOGII
I TRANSPLANTOLOGII DZIECIĘCEJ AM
W POZNANIU
- NAJLEPIEJ PO UPRZEDNIM KONTAKCIE TELEFONICZNYM
ORGANIZACJA OPIEKI NAD DZIECKIEM Z
CHOROB
Ą
NOWOTWOROW
Ą
W POLSCE
•
Polska Pediatryczna Grupa ds. Leczenia Białaczki i Chłoniaków – 1974 r.
•
Polska Pediatryczna Grupa ds. Leczenia Guzów Litych – 1991 r.
•
Polska Pediatryczna Grupa ds. Transplantacji Szpiku u Dzieci – 2003 r.
•
Polskie Towarzystwo Onkologii i Hematologii Dzieci
ę
cej – 2000 r.
•
Konsultant Krajowy w dziedzinie Onkologii i Hematologii Dzieci
ę
cej – Prof. J.R. Kowalczyk
•
Konsultanci Wojewódzcy w dziedzinie Onkologii i Hematologii Dzieci
ę
cej
•
O
ś
rodki kompleksowego leczenia nowotworów u dzieci (16) :
- oddział chemioterapii
- oddział chirurgii onkologicznej
- zakład radioterapii
- oddział transplantacji komórek krwiotwórczych z zapleczem (5)
- oddziały umo
ż
liwiaj
ą
ce leczenie powikła
ń
(OIOM, Oddz. Dializ)
- zaplecze diagnostyczne :
- zakład patomorfologii z mo
ż
liwo
ś
ci
ą
wykonywania
bada
ń
immunohistochemicznych
- pracownia immunofenotypizacji
- pracownia biologii molekularnej
- pracownia diagnostykibrazowej
- pracownia mikrobiologii
- apteka szpitalna przystosowana do sporz
ą
dzania roztworów cytostatyków i
roztworów do
ż
ywienia parenteralnego
- poradnia ze szpitalem dziennym i hostelem dla matki z dzieckiem
- konsultacyjne poradnie w regionie
- wspomaganie psychologiczne w chwili rozpoznania, podczas leczenia
i po jego zako
ń
czeniu
•
Przyj
ę
cia do poradni onkologicznych – bez skierowania i niezwłocznie !!!
ORGANIZACJA OPIEKI NAD DZIECKIEM Z CHOROB
Ą
NOWOTWOROW
Ą
W WIELKOPOLSCE
Podstawowa baza – Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera
•
Klinika Onkologii, Hematologii i Transplantologii Pediatrycznej :
- 2 oddziały chemioterapii (Oddział III - dzieci młodsze; Oddział V - dzieci starsze)
- Oddział Transplantacji Szpiku wraz zapleczem laboratoryjnym
- Poradnia Chorób Rozrostowych wraz z Oddziałem Dziennego Pobytu
- Hostel dla Matki z Dzieckiem
- Konsultacyjne Poradnie Onkologii Dzieci
ę
cej (WSZ w Kaliszu, Koninie, Lesznie, Pile)
- akredytacje na prowadzenie szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie onkologii i hematologii dzieci
ę
cej,
transplantologii klinicznej i pediatrii
•
Klinika Chirurgii Dzieci
ę
cej
- Oddział Chirurgii Onkologicznej z Chirurgiczn
ą
Poradni
ą
Onkologiczn
ą
- Oddział Neurochirurgii
•
Klinika Otolaryngologii Dzieci
ę
cej
•
Oddziały uczestnicz
ą
ce w terapii powikła
ń
leczenia onkologicznego:
- Oddział Intensywnej Opieki Pediatrycznej
- Oddział Dializ Kliniki Kardiologii i Nefrologii Dzieci
ę
cej
- Oddział VIII Kliniki Obserwacyjno-Zaka
ź
nej
- inne Kliniki Pediatryczne
•
Apteka Szpitalna
•
Zaplecze diagnostyczne :
- Pracownia Patomorfologii
- Zakład Radiologii
- Centralne Laboratorium Szpitala
- Pracownia Mikrobiologii
•
Zespół Psychologów Klinicznych
Jednostki współpracuj
ą
ce
•
w zakresie diagnostyki
- Wojewódzki Szpital Dzieci
ę
cy im. Krysiewicza z Wojewódzk
ą
Poradni
ą
Hematologiczn
ą
dla Dzieci
- Katedra i Zakład Radiologii AM i inne zakłady wykonuj
ą
ce tomografi
ę
komputerow
ą
i/lub rezonans magnetyczny
- Katedra i Zakład Immunologii AM
- Pracownia Genetyki Molekularnej i Klinicznej Instytutu Genetyki Człowieka PAN
•
w zakresie terapii
- Zakład Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii
- Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa
- WSZ w Kaliszu, Koninie, Lesznie i Pile (Poradnie Konsultacyjne)
- inne Kliniki i Zakłady Akademii Medycznej w Poznaniu
Konsultant Wojewódzki w dziedzinie Onkologii i Hematologii Dzieci
ę
cej
ROLA LEKARZA RODZINNEGO
W OKRESIE TZW. LECZENIA PODTRZYMUJ
Ą
CEGO
U DZIECKA Z REMISJ
Ą
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
•
Rodzice po wypisaniu dziecka z o
ś
rodka onkologicznego
zwracaj
ą
si
ę
do lekarza rodzinnego o pomoc w prowadzeniu
leczenia podtrzymuj
ą
cego
•
Wspieranie nadziei na wyleczenie, a poprzez to przekonanie o
konieczno
ś
ci prowadzenia terapii
ś
ci
ś
le z zaleceniami programu
•
Ocena stanu dziecka i kontakt z o
ś
rodkiem onkologicznym w razie
wyst
ą
pienia jakichkolwiek niepokoj
ą
cych objawów (zaka
ż
enie,
toksyczno
ść
, wznowa)
•
Dora
ź
na interwencja w przypadku objawów infekcji
•
Unikanie nieuzasadnionego obni
ż
enia dawek cytostatyków, a
zwłaszcza przerywania leczenia podtrzymujacego remisj
ę
•
Wsparcie stara
ń
o nauczanie indywidualne
•
Pomoc w uzyskaniu wsparcia socjalnego
ROLA LEKARZA RODZINNEGO
W OKRESIE TZW. LECZENIA PODTRZYMUJ
Ą
CEGO
U DZIECKA Z REMISJ
Ą
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
• Dora
ź
na interwencja w przypadku objawów infekcji:
- ocena stanu dziecka
- ocena tzw. morfologii
(leukocyty < 1 G/l, granulocyty < 0,5 G/l = b. wysokie
ryzyko rozwoju zagra
ż
aj
ą
cego
ż
yciu zaka
ż
enia)
- kontakt z o
ś
rodkiem specjalistycznym w celu ustalenia
dalszego post
ę
powania
- ew. podanie antybiotyku o szerokim spektrum działania
- ew. odstawienie cytostatyków stosowanych w terapii
potrzymuj
ą
cej do czasu ust
ą
pienia objawów
infekcji (odnotowa
ć
w dokumentacji)
- ew. skierowanie do o
ś
rodka specjalistycznego
SZCZEPIENIA U RODZE
Ń
STWA I RODZICÓW
DZIECKA LECZONEGO Z POWODU NOWOTWORU
• Szczepionka przeciwskazana
- szczepionka zawieraj
ą
ca
ż
ywe atenuowane
wirusy Polio
( nale
ż
y stosowa
ć
szczepionk
ę
inaktywowan
ą
Imovax-Polio !!! )
• Szczepienia zalecane
- przeciwko odrze,
ś
wince i ró
ż
yczce
- przeciwko grypie
- przeciwko ospie wietrznej
ROLA LEKARZA RODZINNEGO
PO ZAKO
Ń
CZONYM LECZENIU CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECKA
•
Udzielanie bie
żą
cych porad lekarskich
•
Prowadzenie szczepie
ń
ochronnych
•
Ocena rozwoju i stanu zdrowia dziecka (badania bilansowe)
•
Kierowanie do odpowiednich specjalistów w przypadku
wyst
ą
pienia odległych nast
ę
pstw terapii i informowanie o tym
o
ś
rodka onkologicznego (dot. zwłaszcza osób powy
ż
ej 18 r.
ż
.)
•
Kierowanie do
ś
rodka onkologicznego w przypadku podejrzenia :
- wznowy choroby nowotworowej
- rozwoju wtórnego nowotworu
•
Rehabilitacja
•
Wsparcie psychologiczne i resocjalizacja
•
Poradnictwo zawodowe i rodzinne
•
Ś
wiadczenia socjalne dla wyleczonych z nowotworu, u których
stwierdza si
ę
powa
ż
ne powikłania
•
Zwalnianie ze słu
ż
by wojskowej
SZCZEPIENIA OCHRONNE
U DZIECI PO ZAKO
Ń
CZONYM LECZENIU
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
• Szczepienia obowi
ą
zuj
ą
ce :
> przeciw wzw B – 1 miesi
ą
c po zako
ń
czeniu terapii
(w razie braku p-ciał anty-HBs w surowicy)
> DTP – 6 miesi
ę
cy po zako
ń
czeniu terapii
> IPV – 6 miesi
ę
cy po zako
ń
czeniu terapii
> MMR – 6 miesi
ę
cy po zako
ń
czeniu terapii
> BCG – 24 miesi
ą
ce po zako
ń
czeniu terapii
• Szczepienia zalecane :
> HiB – 6 miesi
ę
cy po zako
ń
czeniu terapii
> przeciw grypie (jesieni
ą
) – co 12 miesi
ę
cy
> przeciw VZV – 12 mies. po zako
ń
czeniu leczenia (?)
SZCZEPIENIA OCHRONNE
U DZIECI PO ZAKO
Ń
CZONYM LECZENIU
CHOROBY NOWOTWOROWEJ
• Szczepienia przeciwskazane :
> OPV
(u dziecka i jego rodziny)
ROLA LEKARZA RODZINNEGO,
DIAGNOSTYCE I LECZENIU CHOROBY NOWOTWOROWEJ
U DZIECKA
• Wczesne wykrywanie objawów sugeruj
ą
cych nowotwór
u dziecka i kierowanie do Poradni lub Kliniki Onkologii,
Hematologii i Transplantologii Dzieci
ę
cej
• Współpraca z o
ś
rodkiem onkologii dzieci
ę
cej w przebiegu
leczenia choroby nowotworowej
• Realizacja zada
ń
podstawowej opieki zdrowotnej i
współpraca z o
ś
rodkiem onkologii dzieci
ę
cej w zakresie
monitorowania remisji oraz odległych nast
ę
pstw chemio- i
radioterapii po zako
ń
czonym leczeniu choroby
nowotworowej
SPOTKANIE DZIECI
PO TRANSPLANTACJI SZPIKU KOSTNEGO