pedagogika wczesnoszkolna wyklad 2

Wyk

ad 2. Koncepcje integracji

edukacji wczesnoszkolnej

z II po

owy XX wieku

Dowiemy si

Dlaczego krytykowano nauk

ciow

Jakie rozwi

zania dotycz

ce edukacji

dzieci w m

odszym wieku szkolnym

proponowano w II po

owie XX wieku

w Polsce?

Zarzuty stawiane systemom

ciowym:

Stopniowa stagnacja i rozwijaj

cy si

schematyzm

w realizacji koncepcji kszta

cenia;

Krytyka istoty i za

koncepcji (zbyt niski poziom

efekt

w kszta

cenia, g

wnie w zakresie sprawno

intelektualnej i umiej

tno

ci szkolnych z uwagi na

przesadne uzale

nienie procesu kszta

cenia od

zainteresowa

dzieci oraz zaniedbywanie wysi

dziecka);

Uto

samianie cel

w wychowania z rozwojem

uczni

w, z

yciem dziecka;

Degradacja roli idea

u wychowawczego

wyprowadzonego z trwa

ych warto

ci.

W Polsce w II po

owie XX wieku, w zwi

zku

z planowanymi reformami, trwa

y dyskusje nad

rozwi

zaniami metodycznym dotycz

cymi

pierwszego etapu edukacji

Powsta

o wtedy szereg koncepcji:

Koncepcja Jadwigi Walczyny

Koncepcja

ucji Muszy

skiej

Koncepcja Marii

Jakowickiej

Koncepcja Marii Cackowskiej

Koncepcja Haliny Sowi

skiej

Koncepcja Ryszarda Wi

ckowskiego

Rozpatruje ona edukacj

zintegrowan

w uj

ciu koncentryczno

–

tre

ciowym.

Jej zdaniem integracja polega na scalaniu w uk

ady pi

ciu kierunk

kszta

cenia:

poznawanie narz

dzi spo

ecznego porozumiewania si

przez s

owo i

liczb

kszta

cenie przyrodniczo

–

techniczne,

kszta

cenie spo

eczne,

kszta

cenie artystyczne,

kszta

cenie fizyczne.

Integracja w nauczaniu ma polega

na uporz

dkowaniu tre

ci kszta

cenia

wed

ug wy

ej wymienionych kierunk

w. Uk

ad ten ma charakter

spiralny. Oznacza to,

e tre

ci s

tak u

one, i

na coraz wy

szym

poziomie kszta

cenia rozszerza si

ich zakres i tylko cz

ęś

ciowo si

powtarzaj

. Taki uk

ad sprawia,

e wiedza jest ci

gle utrwalana,

poszerzana i wp

ywa na wszechstronny rozw

j osobowo

ci. Tre

z poszczeg

lnych kierunk

w kszta

cenia s

zintegrowane na zasadzie

zania ich w problemy. Uk

adaj

c si

na linii stale rozszerzaj

cej si

spirali oraz obejmuj

c nowe informacje umo

liwiaj

unikni

cie

niebezpiecze

stwa mechanicznego ich powtarzania.

Koncepcja

Jadwigi Walczyny

Walczyna J.,

Integracja nauczania pocz

tkowego

, Wroc

–

Warszawa

–

Krak

w, 1968

Suchodolski R. (red.),

Dzie

powszedni szko

y podstawowej w klasach I

, Wroc

aw 1967.

Pion uk

adu spiralnego

stanowi

tre

ci z

zyka polskiego i matematyki.

Przyjmuj

one uk

ad liniowy

Jest on osi

, wok

rej znajduj

tre

spo

eczne, artystyczne, techniczne i fizyczne.

Wiedza z zakresu j

zyka i matematyki powinna

wyprzedza

zdobywanie wiadomo

ci z zakresu

innych kierunk

w kszta

cenia.

Ma to s

temu, aby j

zyk i liczba jako

narz

dzia spo

ecznego porozumiewania si

umo

liwia

y w wi

kszym stopniu poznanie

tre

ci spo

ecznych, przyrodniczych,

artystycznych i technicznych.

Realizacja tre

ci kszta

cenia powinna odbywa

w ramach lekcji kompleksowej, kt

ra stanowi po

łą

czenie

lekcji z syntetyczn

jednostk

metodyczn

rodkiem

zainteresowa

, projektem, kr

giem, itp.).

Jest to lekcja o charakterze elastycznym

i dynamicznym, co pozwala na integrowanie w jej

ramach wszystkich kierunk

w kszta

cenia.

dwa rodzaje lekcji kompleksowej.

Pierwszy

uwzgl

dnia takie u

enie materia

u, kt

polega na

łą

czeniu go z nast

pnymi partiami w linii

spiralnej, stopniowo rozszerzaj

cej si

, co zapewnia

utrzymanie si

w koncepcji danego kierunku

kszta

cenia i zachowania jego specyfiki.

W drugim

rodzaju lekcji kompleksowej

łą

czy si

w jej

ramach tre

ci z r

nych kierunk

w kszta

cenia

(co najmniej dw

ch).

Lekcje te powinny by

realizowane w

rodowisku naturalnym, pracowni

lub w klasie. Czas przeznaczony w ci

gu dnia aktywno

ci na dan

lekcj

ustala sam nauczyciel, kt

ry decyduje o pocz

tku i ko

cu lekcji oraz

pauzie. Dlatego te

bardzo wa

ne jest aby w nauczaniu pocz

tkowym

da z klas mia

a jednego nauczyciela.

Wymiar czasu na prace wychowawczo

dydaktyczn

w edukacji wczesnoszkolnej powinien by

okre

lony

globalnie na poszczeg

lne kierunki kszta

cenia, a szko

jako ca

ść

mia

aby w za

eniu urzeczywistnia

w podanych ramach czasowych tre

ci kszta

cenia w uj

ciu

zintegrowanym.

Kierunki kszta

cenia s

podstawowym za

eniem

dla konstruowania program

w. Wok

tych kierunk

koncentruje si

tre

ci w uj

ciu spiralnym. Tego typu

ad, zapewniaj

cy integracje tre

ci nale

żą

cych

do r

nych kierunk

w kszta

cenia, umo

liwia

wnocze

nie organiczne wi

zanie nauczania, uczenia

samowychowywania

w jednolity proces edukacji

wczesnoszkolnej.

Koncepcja

ucji Muszy

skiej

Polega ona na

„

łą

cznej realizacji cel

w nauczania i wychowania

przez organizacj

wszechstronnej dzia

alno

ci dzieci

cej

”

. Zak

ada

ona te

„

jednolit

organizacj

nych element

w koncentracj

wok

zasadniczych osn

w zintegrowanych jednostek

tematycznych wsp

lnych wychowawczo warto

ciowych tre

ci,

wchodzenie w kontakty z otoczeniem spo

ecznym, gospodarowanie

wsp

lnym mieniem oraz planowanie i organizowanie zespo

owych

dzia

”

Integracja w systemie

. Muszy

skiej ma odbywa

przez osob

nauczyciela

, jest to tak zwana integracja personalna. Nauczyciel

ma by

jeden dla ka

dej z klas nauczania pocz

tkowego.

Podstawowym jego zadaniem jest

„

organizowanie

ycia i dzia

anie

dzieci, a wi

c organizowanie sytuacji wychowawczo

–

dydaktycznych, wprowadzenie w nie dzieci oraz wdra

anie do

wykonywania w nich odpowiednich zada

, w

d kt

rych znajduj

tak

e zadania zwi

zane z opanowaniem wiadomo

ci i

umiej

tno

ci oraz pos

ugiwaniem si

nimi

”

Muszy

ska

Integralne wychowanie i nauczanie w klasach I

–

III

, Warszawa

–

Pozna

1974

Koncepcja integralnego systemu nauczania i wychowania

opiera si

na nast

puj

cych za

eniach:

nauczyciel planuje nie tematy poszczeg

lnych lekcji, ale integralne

jednostki tematyczne czyli nadrz

dny temat

–

zagadnienie, realizowany

w ci

gu kilku godzin lekcyjnych lub dni;

do ka

dej integralnej jednostki tematycznej nauczyciel dobiera cele

wychowawcze i dydaktyczne, opieraj

c si

na: aktualnie

obowi

zuj

cym programie nauczania, planie pracy wychowawczej

szko

y, w

asnym planie pracy wychowawczej w klasie, aktualnych

zadaniach wynikaj

cych z potrzeb klasy;

nauczyciel opracowuj

c tok realizacji jednostki tematycznej przewiduje

wszechstronne formy dzia

alno

ci i zada

dla dzieci;

realizacja ka

dej jednostki tematycznej opiera si

na nast

puj

cych

zasadach:

ci czasowej

–

nauczyciel sam ustala momenty wypoczynku i

przerwy kieruj

c si

konieczno

uko

czenia pewnego dzia

u pracy,

wskazaniami higieny pracy umys

owej, czy technologi

pracy,

urozmaicenia form zaj

ęć

–

nauczyciel stosuje r

ne pod wzgl

dem

stopnia trudno

ci i atrakcyjno

ci formy zaj

ęć

ynno

ci zaj

ęć

–

przechodzenia od jednej formy zaj

ęć

odbywa si

spos

b p

ynny, naturalny, nieodczuwalny dla ucznia;

wdra

anie dzieci do wykonywania zada

jako g

wnych czynno

ci w trakcie realizacji

integralnych jednostek tematycznych dokonuje

przez uwzgl

dnienie nast

puj

cych zasad:

norodno

ci zada

(zadania wdra

ce, samoobs

ugowe, artystyczne,

rcze, itd.),

norodnej organizacji dzia

dzieci

cych (dzia

ania indywidualne,

zespo

owe, spo

eczne),

aktywizacji wszystkich uczni

motywacji

–

zadania powinny by

tak dobrane aby uwzgl

dnia

y potrzeby,

zainteresowania dzieci i pozostawia

y pewien zakres swobodnego ich

wyboru,

ideowo

–

zadania powinny mie

le okre

lony i znany dzieciom cel,

zespo

owo

ci,

udzia

u nauczyciela

–

wychowawcy.

integracja wychowania i nauczania w klasach m

odszych powinna przejawia

łą

cznym ujmowaniu cel

w wychowania, nauczania i kszta

cenia.

Scalaniu tre

ci i materia

u nauczania oraz wychowania przez koncentracj

wok

zasadniczych osn

w zintegrowanych jednostek tematycznych oraz

w tworzeniu jednolitych, integralnych ci

w sytuacyjnych dla dzia

i prze

dzieci

cych.

Maria

Jakowicka

przez integracj

rozumie

„

czynno

ci scalaj

ce r

norakie dzia

ania poznawczo

–

opieku

czo

–

wychowawcze oraz czynno

ci scalaj

ce tre

ci kszta

cenia w aspekcie

rodowiskowym, ujmuj

c r

ne elementy danego fragmentu

rzeczywisto

”

(

Jakowicka

M.,

Integracja pracy dydaktyczno

wychowawczej w

nauczaniu pocz

tkowym,

„

Nauczyciel i Wychowanie

”

, nr 5/1979)

Wyr

nia ona w pracy dydaktyczno

–

wychowawczej

na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej nast

puj

aszczyzny integracji:

integracj

procesu dydaktyczno

–

wychowawczego

integracj

dzyprzedmiotow

z zachowaniem

odr

bno

ci przedmiot

integracj

wewn

trzprzedmiotow

, zak

adaj

wnoleg

łą

realizacj

poszczeg

lnych dzia

w w

ramach przedmiot

integracj

rodowiska z dzia

alno

szko

integracj

pracy przedszkola ze szko

łą

To wielop

aszczyznowe uj

cie edukacji zintegrowanej zdaniem

Marii

Jakowickiej

wymaga zmian w systemie pracy dydaktyczno

–

wychowawczej.

Powinny one p

ść

w trzech kierunkach:

Pierwszym z nich jest

modyfikacja dzia

ania pedagogicznego

, kt

re cz

sto

ujmowane jest w kategoriach bodziec

–

reakcja. Powinno ono p

ść

w kierunku tworzenia tak zwanych ci

w sytuacyjnych, kt

re motywuj

dzieci do podejmowania r

nych zada

. Powinny one w pe

ni anga

owa

dzieci i przyczynia

do rozwoju ich inteligencji, zdolno

ci, wiedzy,

umiej

tno

ci, systemu warto

ci, itd.. Ci

gi sytuacyjne powinny by

tak

zorganizowane przez nauczyciela

„

aby wyra

y dynamik

, akcentowa

potrzeb

dzia

ania, zawiera

y aspekty emocjonalne, by zapewnia

uczniom mo

liwo

ść

wyboru post

powania

”

Drugi kierunek dotyczy

organizacji pracy

. Polega ona na odrzuceniu lekcji

jako podstawowej, zamkni

tej ca

ci organizacyjnej i zast

pieniu jej

szymi jednostkami czasu w formie cyklu metodycznego. Istot

pracy

nauczyciela zatem nie jest przygotowanie konspektu lekcji ale dn

ia,

tygodnia, czy nawet d

szego okresu przeznaczonego na realizacj

wielostronnych zada

wynikaj

cych z jednej sytuacji.

Trzeci kierunek zmian dotyczy

kszego zaanga

owania uczni

w w

proces dydaktyczno

–

wychowawczy

Łą

czy si

on z poprzednim

kierunkiem zmian, poniewa

dzieci nie tylko maj

bra

kszy udzia

w realizacji cykl

w lekcji, ale r

wnie

w ich przygotowaniu.

Koncepcja Marii Cackowskiej

Cackowska M. (red.),

Nowa koncepcja integralnego systemu nauczania pocz

tkowego

, Kielce 1992.

Koncepcja ta ma charakter

wielop

aszczyznowy. Autorka wyr

nia

trzy p

aszczyzny integracji:

integracj

tre

ci kszta

cenia,

integracj

nauczania i wychowania,

integracj

metodyczn

Integracja tre

na szczeblu klas 0

–

powinna zmierza

„

zacierania granic mi

dzy przedmiotami i

kszta

towania w umys

ach dzieci scalonego obrazu

wiata, rozumienia proces

w i zjawisk w nim

zachodz

cych, zwi

w i zale

ci mi

dzy nimi,

jak te

roli cz

owieka w

wiecie przyrody oraz w

spo

ecze

stwie

”

w klasach 2

–

powinna mie

miejsce cz

ęś

ciowa

integracja tre

ci, czyli nauczanie skorelowane,

polegaj

ce na scalaniu tre

ci pokrewnych dwu lub

trzech przedmiot

w wok

wsp

lnego tematu.

Zachowuj

c przedmiotowy uk

programu wyodr

bniono w ka

dym

przedmiocie:

tre

ci podstawowe, kt

re stanowi

minimum do

przyswojenia przez wszystkich uczni

w danej klasy;

tre

ci uzupe

niaj

ce, u

atwiaj

ce prawid

owe

rozumienie tre

ci umiej

tno

ci podstawowych;

oraz tre

ci fakultatywne, poszerzaj

ce,

przeznaczone g

wnie dla uczni

w zdolnych.

Programy nauczania integralnego stwarzaj

nauczycielom wi

ksz

swobod

dzia

ania, ni

to ma

miejsce w nauczaniu klasowo

lekcyjnym.

Z tre

ci programowych wszystkich przedmiot

przewidzianych do realizacji w danej klasie,

oniono tematyk

scalaj

Koncentruje si

ona wok

trzech

podstawowych o

rodk

w, czy te

w zagadnie

Poznawania

rodowiska w

ciu ca

ciowym, tj.

przyrody

najbli

szym otoczeniu, najbardziej typowych biocenoz,

sezonowych zmian w

przyrodzie,

rodowiska spo

ecznego

zaj

ęć

zawod

w ludzi, warsztat

w, zak

w us

ugowych

produkcyjnych, instytucji us

ugowych i

kulturalnych, zabytk

przesz

ci, pami

tnych miejsc w

najbli

szej okolicy, regionie oraz

wybranych element

w wiedzy o

kraju ojczystym.

Problematyki spo

eczno

moralnej zwi

zanej z

rodzin

, szko

łą

klas

. W ramach tej tematyki rozpatrywane s

ne problemy

moralno

spo

eczne, kt

rych analiza ma s

zapoznaniu dzieci

żą

danym systemem warto

ci, oraz kszta

towaniu ich postaw

umiej

tno

ci w

ciwego post

powania.

Trzeci kr

g temat

w obejmuje problemy wysuwane przez same

dzieci. W

ten spos

b pozostawia si

uczniom pewien zakres

swobody w

projektowaniu dzia

asnych, r

wnocze

nie

wyrabiaj

c odpowiedzialno

ść

za wyniki w

asnej pracy.

na w tym nauczaniu uwzgl

dni

ne formy korelacji:

wewn

trzprzedmiotow

, polegaj

na wi

zaniu tre

wyst

puj

cych w ramach jednego przedmiotu,

dzyprzedmiotow

, tj. wi

zanie zagadnie

pokrewnych z r

nych przedmiot

synchroniczn

, czyli wi

zanie tre

ci w tym samym

czasie (na przyk

ad dotycz

cych Bo

ego Narodzenia),

asynchroniczn

–

zanie tre

ci opracowywanych

obecnie z wyst

puj

cymi wcze

niej lub p

niej,

biern

–

gdy tre

ci s

skorelowane w programie lub

rozdziale materia

czynn

–

gdy nauczyciel sam lub wesp

z uczniami

wyszukuje zbli

one tre

ci i odpowiednio je opracowuje.

2. Integracja nauczania i

wychowania

Zak

ada i

tre

ci kszta

cenia realizowane w ramach

jednostek metodycznych powinny obejmowa

okre

lone

aspekty wychowawcze. Nale

y r

wnie

stwarza

sytuacje wychowawcze, kt

re b

y rozwijaniu

u dzieci okre

lonych postaw i zachowa

. Maj

one r

wnie

ania

dzieci do wsp

pracy i wsp

dzia

ania oraz

odpowiedzialno

ci za siebie i innych. Wa

ne jest

wnie

w integracji dydaktyczno

–

wychowawczej

traktowanie dziecka jako podmiotu procesu

edukacyjnego, uwzgl

dniania jego

ycze

i pomys

co wymaga nieraz wprowadzenia wielu zmian we

wcze

niej zaplanowany przez nauczyciela tok pracy.

Integracja metodyczna

prowadz

ca do

wiadomego r

nicowania metod pracy dydaktycznej.

Ukazuj

c sposoby realizacji owej p

aszczyzny autorka powo

uje si

koncepcje wielostronnego kszta

cenia

Wincentego Okonia

Zawarte s

w niej cztery strategie nauczania

–

uczenia si

, kt

re powinny

wyst

w ka

dej jednostce metodycznej.

Pierwsza z nich to

strategia asocjacyjna

, kt

ra ukazuje r

ne sposoby

przyswajania gotowej wiedzy przez uczni

w. Mo

e si

to odbywa

przez

obserwacj

, czytanie podr

cznika, czy bezpo

redni przekaz przez

nauczyciela.

Druga strategia dotyczy stosowania metod poszukuj

cych, czyli

samodzielnego

zdobywania wiedzy

. Mo

e by

ona stosowana w formie eksperymentu,

pogadanki, metody sytuacyjnej, itd..

Trzecia strategia to

nauczanie i uczenie si

przez dzia

anie

. B

dzie obejmowa

czynno

ci porz

dkowe, samoobs

ugowe, gospodarcze, plastyczne,

techniczne, itd..

Ostatnia z nich zwana

ekspresyjn

jest ukierunkowana na rozw

j emocjonalnej

sfery osobowo

ci. Wszystkie te strategie realizowane w obr

bie jednostki

metodycznej umo

liwiaj

wielostronny rozw

j dziecka.

Organizacja procesu

edukacyjnego

zak

ada, i

w klasach 0

1 proces kszta

cenia

powinien by

w pe

ni zintegrowany, natomiast

w klasach 2

–

3 cz

ęś

ciowo.

Oznacza to,

e w klasach 0

1 plan pracy

tygodniowej nale

y konstruowa

wnie z

integralnych jednostek tematycznych, a w

klasach 2

3 powinien sk

ada

z integralnych

jednostek tematycznych realizowanych w czasie

nieznormalizowanym oraz z lekcji

przedmiotowych trwaj

cych 45 minut.

Zak

ada si

wnie

e w klasie drugiej powinno

dominowa

nauczanie integracyjne, natomiast w

klasie trzeciej powinna wzrasta

stotliwo

ść

lekcji.

Tematy jednostek integracyjnych zdaniem

Cackowskiej nale

y konstruowa

w formie czynnej,

co ma pobudza

dzieci do dzia

ania i samodzielnego

odkrywania wiedzy, na przyk

ad:

Przygotowujemy

to Babci,

Pomagamy kolegom w nauce.

ne jest aby dzieci samodzielnie mog

y projektowa

i wykonywa

zadania zwi

zane z realizacj

danego tematu. Nauczyciel ma tutaj

rol

doradcy, pomocnika i koordynatora wszystkich dzia

ne jest aby nauczyciel

–

wychowawca by

ten sam przez cztery lata

nauki czyli od klasy 0

3. Dzi

ki czemu nawi

zuje si

przyjazna

yczliwa wi

ęź

dzy nim a dzie

mi, co jest pozytywne z

wychowawczego punktu widzenia.

Poza tym wa

ne jest aby ka

da klasa posiada

a sta

łą

sal

lekcyjn

wyposa

w niezb

dne

rodki dydaktyczne.

Koncepcja Marii Cackowskiej ma s

agodzeniu progu przej

cia dzieci

z przedszkola do szko

y, a z drugiej strony przej

cia z nauczania

pocz

tkowego

–

integralnego do nauki przedmiotowej na wy

szych

szczeblach kszta

cenia.

Wydaje si

e mog

aby by

ona wykorzystana w zwi

zku z realizacj

wprowadzenia dzieci sze

cioletnich do szk

Inne spojrzenie na integracj

kszta

ceniu ukazuje

Halina Sowi

ska

Jej zdaniem integracja dokonuje si

w samym dziecku.

Dotyczy jego proces

w poznawczych, emocjonalnych,

dzia

aniowych, a nie zewn

trznych element

proces

w nauczania i wychowania. Autorka tej

koncepcji potrzeb

nauczania integralnego w klasach 1

3 uzasadnia trzema za

eniami.

Pierwsze dotyczy integralnej natury proces

rozwojowych, w tym poznawczych.

Drugie integralnej natury dzia

ania cz

owieka, w tym

dziecka.

Trzecie integralnej natury porz

dku

wiata, kt

ry jest

przedmiotem poznania dziecka.

Integracja, wed

ug H. Sowi

skiej,

„

to taka organizacja procesu

edukacyjnego, kt

ra polega na stwarzaniu dziecku warunk

w do

wszechstronnej dzia

alno

ci podporz

dkowanej okre

lonym zadaniom

integruj

cym w sobie r

ne tre

ci skupione we wsp

lnym bloku

tematycznym. Integracja polega tu na

łą

czeniu cel

w, tre

ci, form

realizacyjnych, r

nych dziedzin i form aktywno

ci dzieci i

nauczyciela w ramach wsp

lnych jednostek tematycznych

”

W tej koncepcji rezygnuje si

w edukacji wczesnoszkolnej

z systemu przedmiotowo

–

lekcyjnego z tego wzgl

du,

otaczaj

ca nas rzeczywisto

ść

ada si

z element

re s

zale

ne od siebie.

Dlatego trzeba je te

poznawa

we wzajemnych uk

adach

i zwi

zkach. Nale

y r

wnie

organizuj

c proces nauczania

integracyjnego dziecko traktowa

bardzo indywidualnie.

To znaczy dostosowywa

zadania rozwojowe do jego

potrzeb i mo

liwo

ci.

na r

wnie

z punktu widzenia organizacji procesu

integracji jest osobowo

ść

nauczyciela, to na ile jest on

osob

otwart

, pomys

, motywuj

dzieci do

dzia

ania. Istotna w procesie integracji jest sytuacja

edukacyjna, kt

ra ma wyzwala

w dzieciach aktywno

ść

nak

ania

do dzia

ania i poznawania

wiata.

Halina Sowi

ska zak

ada nast

puj

porz

dek przygotowywania jednostki

tematycznej

nale

y przygotowa

„

map

cel

”

jakim ona ma

nale

y nakre

„

map

czynno

ci, zada

, form

aktywno

”

żą

cych realizacji tych za

potrzebna jest

„

mapa tre

ci programowych i

pozaprogramowych

”

, kt

re stanowi

materia

dzia

dydaktyczno

–

wychowaczych

przygotowanie

„

mapy sytuacji

”

, w kt

rych

dzia

ania b

realizowane.

ustalenie

„

mapy czynno

”

nauczyciela, kt

ma integrowa

te wszystkie etapy.

Koncepcja edukacyjna

Ryszarda Wi

ckowskiego

Jego zdaniem integracja ma charakter tre

ciowo

organizacyjny. Jej podstaw

stanowi

nast

puj

ce za

enia.

Po pierwsze

edukacja wczesnoszkolna jest swoist

. To

znaczy,

e wszystkie rodzaje zaj

ęć

dla dziecka tak samo

ne.

Po drugie

w organizowaniu r

nych rodzaj

w aktywno

dziecka (polonistycznej, matematycznej,

rodowiskowej,

plastycznej, muzycznej, technicznej i zdrowotnej)

zachowujemy racjonalne proporcje czasowe. Oznacza to,

wszystkie rodzaje aktywno

ci maja dla rozwoju dziecka

jednakowo wa

ne znaczenie.

Kolejne za

enie

dotyczy planu nauczania, kt

rego czas

realizacji powinien by

okre

lony orientacyjnie, to znaczy

powinien uwzgl

dnia

lny bud

et czasu przewidziany na

wielostronn

aktywno

ść

dzieci w danym dniu, tygodniu.

Ostatnie najwa

niejsze za

enie

dotyczy elementu

integruj

cego poszczeg

lne kierunki edukacji.

Zdaniem Ryszarda Wi

ckowskiego

elementem integruj

cym jest j

zyk, ujmowany

w aspekcie semiotycznym.

Oznacza to,

e dziecko spostrzegaj

c rzeczywisto

ść

ujmowan

ciowo, odczuwa naturaln

potrzeb

wyra

ania swoich dozna

i prze

w kontakcie ze

wiatem zewn

trznym, najszerzej rzecz ujmuj

c za

pomoc

systemu znak

w j

zykowych.

nimi:

znaki j

zyka m

wionego,

znaki stosunk

w ilo

ciowych i wielko

ciowych j

zyka

matematycznego,

techniki plastycznej,

ekspresja ruchowa,

muzyczna, itp.

”

Tre

ciowy charakter integracji w edukacji

wczesnoszkolnej dotyczy procesu kszta

cenia

zyka dziecka w aspekcie semiotycznym

Proces ten ma polega

na wzbogacaniu

nych sposob

w j

zykowego

wyra

ania si

. Natomiast aspekt

organizacyjny integracji w uj

ciu

ckowskiego odnosi si

przemiennego organizowania r

nych

form aktywno

ci dzieci. Dzi

ki czemu

ucze

poznaj

nowe mo

liwo

wyra

ania spostrzeganych i

poznawanych tre

ci.

Zdaniem Kujawi

skiego integralna

edukacja wczesnoszkolna powinna

spe

nia

nast

puj

ce warunki:

Wszystkie lub co najmniej wi

kszo

ść

przedmiot

wyst

puj

cych w planie edukacji

wczesnoszkolnej powinny by

prowadzone

przez jedn

osob

–

nauczyciela

klasowego.

Powinien on posiada

wysokie kompetencje

merytoryczne, obejmuj

ce wiedz

przedmiotow

z zakresu wszystkich

przedmiot

w wraz ze znajomo

istotnych

zwi

wewn

trzprzedmiotowych

dzyprzedmiotowych

istniej

cych mi

dzy

przedmiotami oraz kompetencje metodyczne,

polegaj

ce na umiej

tnym stosowaniu wielu

metod, form i

rodk

w edukacyjnych.

Kolejnym warunkiem jest

łą

czanie uczni

w do:

wsp

planowania

programu klasowego,

wsp

opracowywania

konspekt

w zaj

ęć

wsp

dzia

ania partnerskiego z nauczycielem i ze sob

wsp

kontrolowania

wsp

oceniania

ne jest r

wnie

, co cz

sto podkre

la autor

przestrzeganie zasady systematyczno

ci w nauczaniu

aszcza odno

nie tre

ci programowych o uk

adzie

liniowym.

Wszystkie wy

ej wymienione zasady maja s

realizacji

postulatu g

oszonego przez Kujawi

skiego, kt

ry brzmi:

„

skoro

wiat istnieje i oddzia

uje na cz

owieka jako

zwarta ca

ść

, to ju

dzieci powinny poznawa

jego

strukturaln

budow

, uczy

w takim scalonym

wiecie dzia

, a tak

e pr

bowa

go w dost

pnym

zakresie doskonali

, przekszta

, a nawet tw

rczo

zmienia

”

Opieraj

c si

na najwa

niejszych za

eniach

omawianych wy

ej koncepcji

bieta

Misiorna

wyr

a najistotniejsze aspekty integracji:

Po pierwsze, mo

na powiedzie

integracja dokonuje si

w samym

dziecku

. Dziecko, kt

re ma przyswoi

sobie wiedz

wiecie jako pewnej

ci dokona tego najlepiej poprzez w

asn

aktywno

ść

. W toku

asnego dzia

ania, wykonuj

c okre

lone czynno

ci poznaje

wiat w jego

dynamice i z

ono

ci.

Integracja dokonuje si

przez osob

nauczyciela

, jest to tak zwana

integracja personalna. Nauczyciel jest bowiem organizatorem akty

wno

dziecka, stymuluje jego dzia

anie, czuwa nad rozwojem ca

ej jego

osobowo

ci. Warunkiem tak pojmowanej integracji jest blisko

ść

emocjonalna mi

dzy uczniem a nauczycielem.

Dlatego te

ne jest

wsp

dzia

anie nauczyciela i ucznia

Te wsp

lne poczynania maj

trojaki charakter:

nauczyciel w

łą

cza si

w lini

dzia

ania dziecka,

dziecko w

łą

cza si

w lini

dzia

ania nauczyciela,

oboje konstruuj

lini

dzia

ania.

ne dla poznawania przez dziecko

wiata jako ca

ci jest

integrowanie

ofert edukacyjnych

. Ich

em jest szko

a oraz

ycie tocz

ce si

za jej

murami. Dlatego nale

y pom

c dziecku

eby mog

o ono

łą

czy

te oferty,

tak aby zdobywana dzi

ki nim wiedza by

a odpowiednio scalona.

Z wychowawczego punktu widzenia

integracja powinna

mie

miejsce w zespole klasowym

. Klasa ma by

odzwierciedleniem integralnego

rodowiska

ycia.

Dziecko b

c cz

onkiem takiego zespo

u klasowego,

uczy si

wsp

dzia

, wsp

pracowa

, by

odpowiedzialnym za siebie i innych. Uczy si

zachowywania swojej podmiotowo

ci i indywidualno

ci.

Ta wiedza w przysz

ci bowiem zostanie prze

ona na

ycie w szerszej spo

eczno

ci.

Na uwag

zas

uguje fakt, i

dziecko zdobywa wiedz

nie tylko w szkole ale i poza jej murami. Dlatego te

ne jest

integrowanie wszystkich

rodowisk, w

rych dziecko

yje.

Trzeba zatem d

ąż

do tego aby

szko

a, dom, grupa r

wie

nicza oddzia

ywa

y na dziecko

jednakowo, zmierzaj

c do realizacji wsp

lnych za

cel

Nale

y dokona

integracji wszystkich

podmiot

w procesu edukacyjnego,

a mianowicie nauczycieli, uczni

w i rodzic

Te poszczeg

lne grupy podmiot

w powinny

stworzy

wsp

lny front dzia

ania, kt

by osi

ganiu wsp

lnych cel

korzystnych dla rozwoju ka

dej z nich.

Z wy

ej wymienionych aspekt

integracji wynikaj

okre

lone zmiany

organizacyjne.

Dotycz

one przede wszystkim:

zast

pienia lekcji

–

jednostk

metodyczn

, wchodz

w sk

zintegrowanego bloku czy projektu edukacyjnego, kt

rego czas

realizacji mo

e obejmowa

dzie

, kilka dni lub tygodni.

odnosz

wnie

do stosowania r

norodnych form organizacji

zaj

ęć

, takich jak: narada w kr

gu, swobodna praca, uk

adanie i

analizowanie tygodniowych (indywidualnych i grupowych) plan

uczenie si

oparte na samodzielnym dochodzeniu do wiedzy.

Istotna zmiana dotyczy te

wyra

ania przez dziecko w

asnym

zykiem wiedzy i prze

zwi

zanych z jej odkrywaniem.

temu maj

zintegrowane podr

czniki, kt

re zast

puj

podr

czniki przedmiotowe. Dzi

ki tym podr

cznikom wiedza

zgromadzona przez samodzieln

prac

dziecka b

dzie scalona oraz

ukazuj

wiat w jego z

ono

ci.

Zastan

w si

z prezentowanych koncepcji jest dla

Ciebie najbardziej interesuj

ca?

Czy przeczyta

ąś

z proponowanych

ksi

ąż

ek dotycz

integracji, co o niej

dzisz?

Czy znasz jeszcze jak

ąś

koncepcj

integracji,

ra nie zosta

a om

wiona na wyk

adzie?

Jaki jest Tw

j pomys

na integracj

klasach pocz

tkowych?

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika wczesnoszkolna, wykłady
pedagogika wczesnoszkolna wyklad 3
pedagogika wczesnoszkolna wykłady
Pedagogika wczesnoszkolna Wyklad 1
patologia ukl nerwowego wyklady, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoj
Wykłady Twardowski wwrdzwśr, Pedagogika, Wczesne wspomaganie rozwoju, wczesne wspomaganie rozwoju, S
EDUKACJA JEZYKOWA Z METODYKA wykład, Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna, Edukacja Językowa
EDUKACJA JEZYKOWA wykład, Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna, Edukacja Językowa
Zajac WYKŁADY PODST. WYCHOWANIA, Pedagogika Wczesnoszkolna i Przedszkolna UKW, TPW, ZAJĄC UKW TEORE
MODEL EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ WYKŁAD 2011, PEDAGOGIKA, METODYKA
ped. wczesnoszkolna wyklady, Pedagogika, pedagogika wczesnoszkolna
Pedagogika opiekuńcza wykład (kategorie opieki)
TOK WPROWADZANIA LITERY w szkole podstawowej, pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna, edukacja pol
WSPÓŁCZESNE KIERUNKI PEDAGOGICZNE, SWPW wykłady - pedagogika
05.11.2012, Pedagogika specjalna - wykłady
10 Pojęcie planowania i prakseologiczne prawidłowości planu pracy edukacyjnej, Pedagogika wczesnoszk
Pedagogika przedszkolna wykłady s IV
PEDAGOGIKA WCZESNOSZKOLNA(1)

więcej podobnych podstron