Interwencje NBP oraz innych
Banków Centralnych na rynku
pieniężnym i walutowym
Maksymilian
Kozłowski
Paweł Chojnowski
Spis treści
• Instrumenty interwencyjne Banków
Centralnych
• Sytuacja płynnościowa w Polsce
• Interwencje NBP
• Kryzys płynności w USA
• Kryzys płynności w Indonezji
• Podsumowanie
Instrumenty interwencyjne
Banków Centralnych podczas
kryzysu płynności
• Operacje TAF
• SWAP walutowy
• Operacje Repo
• Bony pieniężne
• Outrighty
Sytuacja płynnościowa w Polsce
2008
• W 2008 r sytuacja płynnościowa w Polsce
uległa destabilizacji pod wpływem kryzysu
kredytowego i płynnościowego na
głównych rynkach finansowych
• IV kw. 2008: wzrost poziomu pieniądza
gotówkowego i rezerwy obowiązkowej
• Narastająca nieufność pomiędzy
kontrahentami na rynku międzybankowym
• Znaczny spadek płynności
Interwencje NBP
• Od października 2008 r. NBP
rozpoczął przeprowadzanie operacji
zasilających sektor bankowy w
płynność złotową (operacje REPO)
oraz w płynność walutową (operacje
typu SWAP walutowy).
• Zwiększenie poziomu emisji bonów
pieniężnych
Interwencje NBP
Czynniki wpływające na zmniejszenie płynności w 2008 (w
mln zł):
• Przyrost pieniądza gotówkowego w obiegu 11.476
• Zwiększenie rezerwy obowiązkowej Banków
3.173
• Wyższe wykorzystanie depozytu na koniec dnia w
porównaniu z rokiem poprzednim
891
• Spłata kredytu refinansowego
370
• Operacje SWAP walutowy
162
• Niższe wykorzystanie kredytu lombardowego
4
Razem:
16.076
Czynniki wpływające na zwiększenie płynności 2008 (w
mln zł):
• Operacje zasilające Repo 2.135
• Spadek depozytów złotowych sektora publicznego 1.546
• Wpłata z zysku NBP do budżetu państwa
1.396
• Pozostałe pozycje netto
1.081
• Wypłata dyskontowa bonów pieniężnych NBP 757
• Wypłata odsetkowa od rezerwy obowiązkowej
807
• Wypłata odsetek od obligacji NBP
326
• Skup walut netto przez NBP
256
Razem:
8.304
Ciąg dalszy interwencji NBP
(2009)
• Kontynuacja ‘pakietu zaufania’
– Operacje repo (średnio: 11.456 mln)
– Swap-y walutowe (średnio: 1,076 mln)
• Przedterminowy wykup obligacji
(22.01.09r.) w kwocie nominalnej 7.816 mln
• Od maja 2009 rozszerzenie wymaganych
zabezpieczeń w transakcjach zasilających
• Umożliwienie rolowania zabezpieczeń w
ramach nettingu
Interwencje FED przed
kryzysem (USA)
• FED przed kryzysem 2008 stosował
operacje repo i outright:
– repo:
• Zazwyczaj zawierane z terminem jednodniowym
• Umowy trójstronne
– outright:
• Przed kryzysem 2008 głównie kupno/sprzedaż
papierów wartościowych ministerstwa skarbu.
• paradygmat structural deficiency
Repo w USA 2008
• Przeciętna wartość krótkoterminowych
operacji repo wyniosła 71 mld USD
• Przeciętna wartość długoterminowych
operacji repo wyniosła 170 mld USD
• Zmiana paradygmatu.
• Brak operacji Repo w 2009
• Program LSAP
• Outrigty wynosiły 300 mld USD pod koniec
2008
Interwencje FED podczas
kryzysu (USA)
Wykup aktywów przez FED w
mld USD
Skala interwencji, mierzona liczbą
interwencji narastająco w okresie lipiec
2007 – lipiec 2009
Kryzys płynności w Indonezji
(1997-1999)
Sytuacja przed kryzysem:
• Słabości strukturalne
• Kruchość systemu finansowego
• Wysoka wartość zadłużenia
krótkoterminowego w stosunku do
rezerw walutowych banku centralnego
• Rosnący udział portfela kredytów
zagrożonych
• Nie przestrzeganie zasad
ostrożnościowych przez banki
Kryzys płynności w Indonezji
Działalność Banku Centralnego:
• Udzielanie nadzwyczajnych pożyczek
• Dostarczanie płynności poprzez
operacje otwartego rynku
• Banki mogły przekraczać stany
swych rachunków bieżących z BI
• 80% wsparcia płynnościowego
skierowano do 5 banków
Kryzys płynności w Indonezji
Pomoc finansowa Banku Indonezji udzielona bankom komercyjnym w
celu utrzymania ich płynności w okresie 7.1997-12.1998, w mld rupii
Podsumowanie
• Banki Centralne mają wiele
instrumentów do poprawy płynności
• Różne polityki poszczególnych
Banków Centralnych (FED vs NBP)
• Nie zawsze ich polityka jest skuteczna
• Za to może być bardzo kosztowna