Przykłady instrumentów pogodowych i

katastroficznych – specyfikacja

kontraktów za granicą, problemy

ryzyka bazy i pokusy nadużycia.

Pracę wykonali:

Tomasz Falkowski

Damian Niedzielak

Derywat pogodowy - jest instrumentem zarządzania

ryzykiem pogodowym o charakterze nie katastroficznym.

• Zabezpiecza przed wystąpieniem strat finansowych

spowodowanych zmiennością warunków pogodowych.

• Można ten instrument potraktować jako element

zarządzania ryzykiem operacyjnym w sektorach
gospodarki najbardziej narażonych na niepożądane
zmiany meteorologiczne,

Instrumenty
pogodowe

Falkowski i Niedzielak

Standardowy kontrakt pogodowy jest determinowany przez

następujące atrybuty:



okres kontraktu: data rozpoczęcia i data zamknięcia



stacja mierząca (niezależny instytut meteorologiczny)



zmienna pogodowa



index agregujący wartości zmiennej pogodowej z

wykorzystaniem odpowiedniej metodologii



funkcja wypłaty (pay-off) kontraktu oraz wartość

ewentualnej premii należnej wystawiającemu kontrakt

Konstrukcja kontraktu

pogodowego

Falkowski i Niedzielak

Firmy z danej gałęzi gospodarki

Ekspozycja na czynnik ryzyka

Firmy dostarczające energię gaz/olej

Wysoka temperatura w okresie zimowym

Firmy budowlana, deweloperzy

Obfite opady deszczu, niska temperatura

Butiki z odzieżą

Wysoka temperatura latem

Rybacy

Temperatura mórz

Lodziarnie

Niska temperatura latem

Parki rozrywki, cyrki itd..

Obfite opady deszczu w weekend

Potencjalni beneficjenci

Rozkład zawieranych
kontraktów z
podziałem na
zmienne pogodowe

Źródło: 2006 Survey Results PricewaterhouseCoopers

Falkowski i Niedzielak

Rozkład instrumentów pogodowych

z podziałem wg. branż

Rok 2005

Rok 2006

Źródło: 2006 Survey Results PricewaterhouseCoopers

Falkowski i Niedzielak

# Pierwotnie na rynku regulowanym CME derywaty pogodowe

wystawiane były w oparciu o dane metrologiczne 8-10 dużych
miast USA. Toteż osoba prowadząca działalność w obszarze
innymi niż wyszczególnione miasta narażała się na tzw. ryzyko
bazy. Owe ryzyko wynikało z niepełnego dopasowania
warunków kontraktu zabezpieczającego, co w znaczący
sposób ogranicza skuteczność headgingu.

# Bazą może być różnica wartości CDD bądź HDD w jednym

miejscu (miasto A w oparciu o które utworzono kontrakt) a
drugą lokalizacją (lokalizacja B będącym obszarem
działalności inwestora). Ryzyko bazy może być determinowana
przez kilka różnorodnych czynników, w przypadku
instrumentów pogodowych najczęściej jest nią odległość
pomiędzy dwoma lokalizacjami (A i B).

# Ryzyko bazy można zniwelować konstruując kontrakt którego

wartość oparta jest na różnicy CDD bądź HDD między
lokalizacjami A i B.

Ryzyko bazy

Falkowski i Niedzielak

Specyfikacja kontraktu European HDD Index

Futures – dla miast europejskich



Jednostka rozrachunkowa za 1 pkt indeksu funt dla
London-Heathrow, euro dla innych lokalizacji



Minimalne wahania = 1 pkt indeksu (20 GBP/EUR)



HDD na miesiące Listopad, Grudzień, Styczeń, Luty,
Marzec + Kwiecień, Październik



Rozliczenie pieniężne kontraktu



Max ilość kontraktów 10 000 w danym instrumencie,
a we wszystkich pozycjach nie można mieć 10 000
krótkich pozycji

Derywaty na bazie
temperatury

Falkowski i Niedzielak



kupuje futuresy HDD, bo cierpi z powodu opóźnień
budów, nie wywiązywania się z terminów



kontrakt za miesiąc listopad 2009 z ceną wykonania
500, 1pkt indeksu = 20$



zawiera 100 kontraktów



efekt skumulowany indeks na poziomie 611



Rozliczenie, wypłata dla dewelopera
(611-500)*20$ *100 kontraktów = 222 000$

Lexington  Buuilding Co

Falkowski i Niedzielak



Spółka zawarła 3 letnią umowę 01.01.2007 –
31.12.2009 „derywat pogodowy collar” oparty na
temperaturze



Umowa zakłada otrzymanie lub zapłacenie
odszkodowania w zależności od kształtowania się
indeksu pogodowego w okresach podlegających
ochronie (styczeń- kwiecień, październik-grudzień)



Strony ustaliły progi indeksu od których rozpoczyna się
odpowiedzialność Ubezpieczyciela (wysokie temp.) oraz
Spółki (niskie temp.)



W przypadku kształtowania się pomiędzy progami
żadna ze stron nie ponosi kosztów



Rozliczenia (wypłacenie) odszkodowań następuje po
zakończeniu każdego roku

Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA

 S.A.

Falkowski i Niedzielak



Max kwota odszkodowania 6 mln w skali
rocznego okresu ochrony oraz 16 mln w skali 3
lat



I kwartał 2009 roku za 2008r. otrzymała 3 372
tys. zł
(2 929 tys. zł za 2008r.)



Wycena kontraktu przeprowadzona za pomocą
Symulacji Monte Carlo



Umowy nie została przedłużona ze względu
wielokrotny wzrost składki

Zespół Elektrociepłowni
 Wrocławskich KOGENERACJA S.A.

Falkowski i Niedzielak

Case Study: Weather derivative at

“Windy Park”

Falkowski i Niedzielak

Falkowski i Niedzielak

Falkowski i Niedzielak

Falkowski i Niedzielak

Instrumenty katastroficzne

•

Za bezpośredni impuls, który dał podstawy do

stworzenia pierwszych tego typu instrumentów uważa
się huragan Andrew z 1992 r. a dokładnie
wielomiliardowe straty, które spowodował.

Falkowski i Niedzielak

Straty wynikające z katastroficznych

zdarzeń pogodowych w Europie (w mld

euro)

Falkowski i Niedzielak

Sekurytyzacja ryzyk katastroficznych

w 2004 roku

Falkowski i Niedzielak

Obligacje katastroficzne

Falkowski i Niedzielak

1.

Opcje katastroficzne (CAT Options) obecnie
spotkać je można na Chicago Board of Trade
oraz Bermuda Stock Exchange

2.

Typy opcji:



#CatE Put Options, polegające na nabyciu
prawa do sprzedaży emisji akcji ubezpieczyciela,
po określonej cenie, gdy wartość określonego
indeksu osiągnie ustalony limit



#kombinacje call spread (w skrócie CAT
Spread, od Catastrophe Spread) na indeksie EC
loses.

Opcje katastroficzne

Falkowski i Niedzielak

1. Budowane są na bazie indeksów
2. W przypadku opcji notowanych na Chicago Board of

Trade obliczany jest indeks PCS (Property Claim
Services):

•

gdzie wartość indeksu 10pkt. odpowiada stratom 1 mld.

USD.

•

Indeks ten jest obliczany przeważnie dla kwartalnych

przedziałów czasowych, czasami rocznych - okresy te
nazywane są okresami ekspozycji.

•

Później następuje trwający od 6 do 12 miesięcy okres

szacowania strat. Opcje są rozliczane dopiero na końcu tego
drugiego okresu.



• Opcje CAT wykorzystywane do uzupełnienia w bieżącej

reasekuracji oraz do dywersyfikacji ryzyka, ze względu na
region geograficzny

Opcje katastroficzne c.d.

Falkowski i Niedzielak

• Najbardziej popularne są kontrakty typu

hurricane, notowane na CBOT

Są trzy rodzaje kontraktów:

# Hurricane Event – wystawiane są na konkretny

huragan, który wszedł w konkretny region USA,

# Hurricane Seasonal – oparte na liczbie

huraganów nawiedzających określony rejon USA

w sezonie 1 lipca – 30 listopada,

# Hurricane Seasonal Maximum – oparte na

wartości najsilniejszego huraganu, który

nawiedził określony rejon USA w huraganowym

sezonie.

Futures katastroficzne

Falkowski i Niedzielak

CAT SWAP

Swiss RE

Tokio Millenium RE
Tokio Marine Holdings

Ryzyko trzęsienia ziemi w
Japonii

Ryzyko trzęsienia ziemi w
Kalifornii

Ryzyko tajfunu w Japonii

Ryzyko huraganu we Florydzie

Ryzyko tajfunu w Japonii

Ryzyko wichury we Francji

+ 3 oddzielne swapy zagregowane,w każdym
wymiana150 mln $ ekspozycji na dane ryzyko (suma
450 mln $) w 2001r. zawarte
+ każdy swap ma różne poziomy aktywacyjne oparte na
poziomach odszkodowań, portfelach referencyjnych
+ korzyści: dywersyfikacja ryzyk, nie pogorszenie bilansu
(Takeda)

Falkowski i Niedzielak

Dziękujemy za uwagę

Falkowski i Niedzielak